Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gaat zich hardmaken voor een versnelling van de woningbouw. Samen met gemeenten. In december komt er een woontop om afspraken te maken. Bij de top gaat Keijzer het programma STOER lanceren, een afkorting voor Schrappen van Tegenstrijdige en Overbodige Regels. De E is nog niet ingevuld. Woorden als ‘ellendige’, ‘exorbitante’ of ‘excessieve’ zijn niet gepast. Maar STOER is op z’n plaats: het is dapper dat de minister de regels onder de loep neemt. Het programma verdient bijval. Aan de lunchtafel  bij de VNG bedachten we: Schrappen van Tegenstrijdige Overbodige Eenzijdige Regels als Eén overheid. Voilà, het STOERE programma.
Gemeenten hebben al het nodige gedaan om regels en verordeningen te verminderen en vereenvoudigen. Voor de invoering van de Omgevingswet gingen ze er met de stofkam doorheen, met het oog op de gewenste integrale omgevingsvisie en omgevingsplannen. De stapeling van kaders, doelen en regels komt voor 90 procent van twaalf departementen en zestien Kamerfracties. 

Een eerlijk gesprek over risico’s is van belang

Vaak komen regels voort uit de wens risico’s weg te nemen. Zo adviseert het rijk gemeenten om bij bouw rond hoogspanningslijnen een ‘magneetzone’ aan te houden vanwege de zorg dat hoogspanningslijnen een verhoogde kans op leukemie geven. Al is dit verband nooit bewezen, en zelfs overtuigend betwist. De kosten van het advies zijn enorm. Bouwplannen gaan niet door of de lijnen moeten ondergronds worden gelegd. Een ander voorbeeld betreft omgevingsveiligheid en het Basisnet, het netwerk van verbindingen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Ruimtelijke ontwikkelingen langs water en spoorlijnen worden belemmerd door overbodige ‘aandachtsgebieden’. Dit zijn gebieden waar niet of nauwelijks gevaarlijke stoffen worden vervoerd, maar waar wel strenge voorschriften en belemmeringen gelden.
Gemeenten willen meer ruimte voor lokale bestuurlijke afwegingen tussen sectorale regels, zoals bedoeld met de Omgevingswet. Met een houding van ‘een plan is mogelijk, mits...’ Een eerlijk gesprek over risico’s is daarbij van belang. In de context van een woningnood die de samenleving ontwricht, is het lastig kiezen tussen ‘water en bodem sturend’ of een nieuwe wijk op een gevoelige locatie. Hoe groot is de kans dat het misgaat? Wie draait er dan op voor de kosten? Dilemma’s die transparantie vragen en een rechtvaardige verdeling.
Aan de kant van gemeenten moet zeker ook iets gebeuren. Het werk van bouwbedrijven en projectontwikkelaars wordt onnodig ingewikkeld door verschillende regels en verordeningen. De VNG is vóór onderling harmoniseren, al blijft maatwerk soms nodig. Minder indekken. Meer mogelijk maken. Onze kinderen willen woningen. Laten we de uitdaging aannemen en stoer meedoen.