VNG Magazine nummer 8, 20 mei 2022

Auteur: Cora-Yfke Sikkema | Beeld: Brittsfabriek

De vluchtelingenopvang piept en kraakt, zeker bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Vanuit Groningen wordt vol verwondering gekeken hoeveel gemeenten in de rest van Nederland hiervoor wegkijken. Het is niet makkelijk om vluchtelingen op te vangen, wel noodzakelijk.
 

Betoog Cora-Yfke Sikkema

Het college van Oldambt besloot recent (weer) vluchtelingen op te vangen. Ten eerste vanuit solidariteit en humaniteit met de gevluchte mensen. Ten tweede omdat we zien hoe de opvang in onze buurgemeente Westerwolde piept en kraakt. Dat leidt tot zeer ongewenste situaties. 
Ons collegebesluit leidde tot weerstand bij inwoners in de buurt en daar waren we op voorbereid. Tegelijk met de bekendmaking van het besluit lag een uitnodiging bij inwoners op de deurmat om hierover met ons in gesprek te gaan. Tijdens dat gesprek hoorden we zorgen, en soms angsten, die ten grondslag liggen aan hun weerstand. Het gegeven dat er vijftig amv’s, alleenstaande minderjarige vluchtelingen, worden opgevangen, wordt het meest gevreesd.

Het gesprek duurt voort zolang de vluchtelingen hier opgevangen worden

Urgentie

In de gemeenteraad leidde het besluit tot een spoeddebat, vooral omdat een aantal partijen vond dat we participatie hadden moeten inzetten vóór we als college het besluit namen. Dat snap ik goed, daar worstelde het college ook mee. Toch kozen we bewust voor deze volgorde. De situatie in Ter Apel is zo schrijnend, dat de vraag niet is óf er opvang komt, maar hoe we dat zo vormgeven dat het op een goede manier kan. Voor de vluchtelingen, maar ook voor de inwoners. Het pand waar de vluchtelingen worden opgevangen is zeer geschikt en de urgentie erg hoog. Daarom hebben we ervoor gekozen de inwoners te informeren zodra bleek dat opvang daar ook daadwerkelijk mogelijk is. En uiteraard met hen in gesprek te gaan. 
Dat gesprek vond niet alleen plaats na het genomen besluit, dat gesprek duurt voort zolang de vluchtelingen hier opgevangen worden. Het COA stelt een commissie in waaraan inwoners deelnemen. Die komt met regelmaat bij elkaar en bespreekt hoe de opvang gaat, waar knelpunten zichtbaar zijn en hoe we die gezamenlijk kunnen oplossen. Aan de voorkant hebben we al het nodige geregeld: goede begeleiding en dagbesteding voor de alleenstaande minderjarigen, continu bewaking bij het pand, een telefoonnummer dat dag en nacht bereikbaar is voor onze inwoners.

Stem geven

Zodra de opvang begin juni opengaat, komen in de praktijk vast andere punten van aandacht naar voren. Het is goed daarin de inwoners (en ondernemers) een stem te geven, naar elkaar te luisteren en tot oplossingen komen.
Dat bleek al bij het eerste overleg met de inwoners. Een deel blijft tegen. Een ander deel zei aan het einde graag vrijwilligerswerk te willen doen met de vluchtelingen. Een ondernemer in de omgeving wil met vluchtelingen kijken hoe ze gezamenlijk de openbare ruimte nog net iets mooier kunnen maken. De gemeente kijkt hoe de verlichting in het park beter kan. Het zijn een paar voorbeelden.

Opvang van vluchtelingen is een lastig dossier, maar het is nodig.
Dit doe je samen, met inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen. Maar, beste collega’s, ook als gemeenten met elkaar.

Cora-Yfke Sikkema is sinds januari 2019 burgemeester van Oldambt. Eerder was ze wethouder en raadslid in Haarlem. 

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl