Uit monitoring van het Kinderrechtenverdrag blijkt dat Nederland ondermaats scoort op het gebied van kinderparticipatie. Nederland zweeft er tussen de 51ste en 61ste plek. Een gemiste kans: als we vaker met meer aandacht aan de kinderen zelf vragen wat er leeft, en ervoor zorgen dat zij ons weten te vinden als ze hulp nodig hebben, dan kunnen we een hoop ellende voorkomen. 

Deze vorm van preventie hebben we nodig om kinderen sterker te maken. Door kinderen mee te laten denken en te betrekken bij het beleid, maken we hen bewust van hun verantwoordelijkheden ten opzichte van zichzelf en van anderen. Hier komen de kinderburgemeesters en raden om de hoek kijken. Deze instituten brengen de leefomgeving van de jongste medeburgers in beeld en maken kinderparticipatie zichtbaar voor zowel volwassenen als de kinderen zelf.

Kindergemeenteraad
Het NGKb stimuleert gemeenten een kinderburgemeester en een kindergemeenteraad aan te stellen. Het doel is het duurzaam verankeren van kinderparticipatie en daarmee spelenderwijs de kinderrechten implementeren in de samenleving. 

Het kinderburgemeesterschap helpt om vertrouwen te krijgen in het openbaar bestuur en in de overheid

De grootste uitdaging is om alle kinderen te leren participeren in het gezin, op school, in de wijk, de gemeente en de samenleving. Het is een investering nu, met positieve opbrengsten later. De kinderen van nu zijn immers de volwassenen, opvoeders, beleidsmakers en bestuurders van de toekomst. Vraag hen én laat hen daarom meedenken over verschillende vragen. Hoe gaan we met elkaar om, hoe zorgen we voor elkaar en hoe kunnen we elkaar helpen? Het zijn de basisvragen voor de democratie.

De rol van kinderburgemeester draagt bij aan het opvoeden van onze kinderen in een democratische en humanitaire traditie. Het kinderburgemeesterschap helpt om vertrouwen te krijgen in het openbaar bestuur en in de overheid, omdat kinderen hier al op jonge leeftijd kennis mee maken. En kinderen leren er zelf ook veel van. 
Neem Sibel, die kinderburgemeester en raadslid was in Apeldoorn. ‘Ik heb in het jaar dat ik kindergemeenteraadslid was, geleerd om met volwassenen te praten.’ Of luister naar Elise, die kinderburgemeester was in Laarbeek. ‘Ik heb erg veel geleerd over hoe het nou echt gaat in de gemeente: hoeveel moeite het je kost je plan echt door te zetten en goed haalbaar te maken’. ‘Dit kan een van mijn grote stappen zijn, een soort stage voor later, zegt Elmehdi, die kinderburgemeester was in Alphen aan den Rijn.

Leren
We moeten de nieuwe generatie leren belangstelling te tonen voor elkaar en hun omgeving, elkaar aan te kijken, naar elkaar te luisteren, elkaar uit te laten spreken en elkaar vragen te stellen. En we moeten ze leren om gezamenlijk beslissingen te nemen en plannen uit te voeren. De ruimte en steun die zij daarvoor nodig hebben, kunt u stimuleren. 
Het NGKb heeft hiervoor samen met kinderen en professionals uit de jeugdgezondheidszorg, het onderwijs en de lokale overheid instrumenten ontwikkeld. Bijna honderd Nederlandse gemeenten hebben al een kinderburgemeester. Wij roepen de overige gemeenten op om er óók één in te stellen. Voor de gemeenteraden hebben we een motie opgesteld die ze tijdens de raadsvergadering kunnen indienen. Kinderen een stem geven, is meer dan hen af en toe een microfoon voorhouden, we moeten hen leren de microfoon zelf te vinden als zij er een nodig hebben.