Wethouder is de allermooiste rotbaan die er is. Nieuwe bestuurders treden aan in deze dagen, andere nemen afscheid. Ze waren de kop van Jut, jaagden idealen na en haalden resultaten. Ze omzeilden financiële klippen, versloegen bureaucratische monsters en ontsnapten moedig en vindingrijk uit politieke valkuilen. Al zijn er natuurlijk ook de meer op beheer gerichte bestuurders die uitblinken in het mijden van risico’s.
Van mijn oud-collega’s van de Haagsche Hogeschool nam ik een poosje geleden een pamflet in ontvangst: Rebelse initiatieven in ouderenhuisvesting. Ze doen praktijkgericht onderzoek naar maatschappelijke en bestuurlijke vraagstukken, en sluiten daarbij aan bij de agenda van de stad. Een voorbeeld van vruchtbare samenwerking tussen het (hoger) onderwijs en gemeenten. In het pamflet roepen ze op tot een beschaafde vorm van rebellie. De context is dat vernieuwende, hoognodige vormen van (collectief) wonen en zorg voor ouderen te vaak niet van de grond komen omdat de regelsystemen van bouwen en wonen niet rijmen met die van de zorg. De boodschap: je moet een beetje rebels zijn, regels ruim interpreteren en de grenzen opzoeken. Ik vat het op als een call to action voor de nieuwe colleges.

Wethouder is de allermooiste rotbaan die er is

In het landelijk gebied moeten ouderen vaak hun vertrouwde omgeving verlaten omdat er in het dorp geen geschikte woonvorm is. Door de vergrijzing en culturele diversiteit zijn veel kleinschalige en maatwerkprojecten nodig. Ook in de stad trouwens. Als wethouder in Rotterdam kreeg ik te maken met een initiatief van een Chinese welzijnsorganisatie voor een woonvorm voor ouderen van Chinese afkomst. Mensen met verschillende ‘zorgzwaartes’, maar die bij elkaar wilden wonen en naar elkaar omkijken. Het was een lastige puzzel, maar het lukte uiteindelijk om de budgetten samen te brengen in één leefwereld. Ook dankzij de inzet van talrijke vrijwilligers.

Het lijkt erop dat wethouders die hun nek uitsteken ook het eerst sneuvelen. Maar zij doen wel waar de politiek voor bedoeld is. Een paar keer ontmoette ik bijvoorbeeld Samir Bashara die onlangs afscheid nam als wethouder van Hoorn. Hij zocht de grenzen op om onderwijs en kinderopvang bij elkaar te brengen in het belang van kinderen. Jong, gedreven en een beetje rebels.

Systemen en regels dienen de samenleving en geen enkele bestuurder wil verliezen wanneer een initiatief voor de rechter komt. In de gejuridiseerde samenleving wordt vaak gezegd dat iets maximaal veilig moet zijn. Maar je kunt ook maatschappelijk belang laten prevaleren en de ruimte zoeken. Sowieso is de wet vaak ruimer dan het lijkt. Ik hoop op veel beschaafde rebellie in de nieuwe colleges. Het is nodig; de wicked issues van nu vragen om doorbraken.