Wat is het probleem?
‘Voordat de coronacrisis uitbrak, kenden we bij gemeenten de Bbz-regeling. Dat is de bijzondere bijstand voor zelfstandige ondernemers. We toetsen die uitkering op aspecten die vergelijkbaar zijn met de gewone bijstand, alleen mag je in de Bbz nog wel inkomen verdienen naast de uitkering. Nu heeft het kabinet de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) ingevoerd. Bij de presentatie werd gesteld dat die simpel moest zijn, zonder bureaucratie. De regeling sprak me erg aan, omdat je daarmee bestaanszekerheid kunt geven aan mensen die hun inkomen zagen verdampen en daar nu veel stress door hebben. Daarom hebben we hen zo min mogelijk vragen gesteld. Maar uit de instructies van het kabinet blijkt nu dat de regels haast net zo streng zijn als in de Bbz. Alleen de vermogens- en partnerinkomenstoets ontbrak. In het tweede steunpakket van het kabinet is die laatste toets nu toegevoegd. Dat maakt de uitvoering voor gemeenten nog strikter en ingewikkelder. Nu moeten we al deze zzp’ers opnieuw een vragenlijst sturen om te controleren of de voorschotten wel rechtmatig waren. Dat wordt niet begrepen.’

Heeft u de regels dan niet te soepel gehanteerd?
‘We zijn soepel geweest, maar niet té soepel. Het kabinet heeft gezegd dat de regeling simpel moest zijn. Nu worden de duimschroeven tijdens het spel aangedraaid. We hebben in acht weken ruim 5600 aanvragen gehad, dat is immens. Straks moet een deel van hen het geld terugbetalen. Veel zelfstandigen kunnen dat helemaal niet, die krijgen een schuld bij de overheid. De nood is bij veel zzp’ers hoog, dat blijkt ook uit de vragen die we krijgen. Eerst vroegen ze of ze recht hadden op de uitkering, nu vragen ze wanneer het geld komt. We hebben een systeem gebouwd dat erop is gericht mensen met foute bedoelingen te pakken. Maar je moet ervan uitgaan dat de meeste mensen vooral slachtoffer zijn van deze crisis. Ik heb respect voor het feit dat het kabinet deze noodmaatregelen zo snel heeft opgezet, en dat we op alle fronten de krachten bundelen. Ik wil ook geen klagende wethouder zijn; mijn houding is superpositief. Maar we moeten de regeling simpel houden, en uitgaan van vertrouwen.’

Wat doet Eindhoven zelf om deze ondernemers te helpen?
‘We proberen de lokale lasten zo laag mogelijk te houden. Daar helpen we niet alleen de zzp’ers mee, maar ook bijvoorbeeld de horeca en de detailhandel. En we proberen mensen die zonder inkomen komen te zitten, op te vangen. Dat kunnen we echter niet zonder het Rijk.’