In de productietijd van VNG Magazine kan er nog veel gebeuren, maar op het moment dat ik dit schrijf is er consensus dat het een saaie verkiezingscampagne is. Niks mis met een beetje saai; misschien is het juist een voorbode van een nieuw tijdperk. Van politieke relletjes en kippendrift is er nog nooit iets verbeterd in de samenleving. 
Wat is je plan? Is het realistisch, en is het authentiek? Wat hebben we aan je als je straks aan de knoppen zit? Zo heb ik gekeken naar de campagne. Een beetje zoals het SCP in zijn reflectie op de verkiezingsprogramma’s: politiek is niet alleen doelen nastreven, maar ook kiezen wat het belangrijkst is, en wat partijen doorgaans niet graag doen. Als toeschouwer van de debatten denk ik vaak: is dit idee uitvoerbaar? Heb je er echt over nagedacht? Het SCP signaleert dat er op dit punt veel ruimte is voor verbetering. Dat onderschrijf ik en desondanks ben ik hoopvol.

De omstandigheden geven ook ruimte voor oplossingen

Dat komt door de redelijk inhoudelijke campagne en omdat er, gezien de verkiezingsprogramma’s, de politieke wil is om de gemeentefinanciën eens en voor altijd goed te regelen. Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde in oktober voor moties om de opschalingskorting te bevriezen tot 2029 en het financiële ravijn te dichten.
Voor gemeenten zijn vier dingen essentieel om goed te kunnen werken: herstel van het accres vanaf 2026, indexering van het gemeentefonds die past bij de stijgende zorgvraag, afschaffen van de opschalingskorting en een goede balans tussen taken en middelen. Van alle onderwerpen houdt dit gemeenten het meeste bezig.
Ik denk dat ik op de verkiezingsavond zoals altijd om negen uur op het puntje van m’n stoel zat voor de exitpoll met daarna urenlang de uitslagenschermen. Was Schiermonnikoog weer de eerste gemeente? Of was het Rozendaal? Ongetwijfeld ben ik te laat gaan slapen, en met tegenzin omdat de echte uitslag nog niet bekend was.
Echt spannend wordt het nu de coalitievorming gaat beginnen. Ik denk aan een zin die me opviel in het boek Alkibiades van Ilja Leonard Pfeijffer: ‘Nergens vertonen wonderwerken zich met meer tegenzin dan in de moeizame zoektocht naar een meerderheid voor het minst slechte compromisvoorstel, waarin alle denkbare deelbelangen zijn uitgeruild of gecompenseerd.’ Ik hoop zo dat het anders gaat. Weliswaar is de combinatie van veranderopgaven complex en zijn de politieke tegenstellingen groot, deze omstandigheden geven ook ruimte voor oplossingen. De Denktank 2040 – pluriform en veelkleurig als de politiek zelf – doet een voorzet met zijn verhaal voor een krachtiger, menselijker en groener Nederland. Ik hoop op een coalitie die het aandurft.