VNG Magazine nummer 15, 8 oktober 2021

Stel, u heeft een succesvolle periode in de gemeenteraad achter de rug en wordt door uw partij gevraagd op de Tweede Kamerlijst te staan. Of u bent een succesvol wethouder en uw partij doet een beroep op u om in een andere gemeente een belangrijke bestuurlijke functie op u te nemen, of zelfs een ministerschap. Of u vindt de raadspolitiek toch erg abstract en stapt over naar een meer uitvoerende taak in een andere laag van het openbaar bestuur, zoals een bestuurscommissie of een provincie. Voor mij zijn dit allemaal logische stappen in een carrière van een verantwoordelijke en toegewijde politica.

Maar dat is niet hoe sommige journalisten dit zien. Onlangs schreef Het Parool dat ‘een kwart van de Amsterdamse raadsleden voortijdig was gestopt’. Ze hadden het lef om naar de Eerste en Tweede Kamer te gaan bijvoorbeeld. Als je het stuk leest, zijn maar drie raadsleden echt gestopt met de politiek, vooral omdat zij hun privéleven niet konden combineren met veel avonden van huis zijn voor het drukke vergaderschema.

Toen ik de journalist vroeg waarom hij dit ‘verradersframe’ gebruikte voor raadsleden die een heel gebruikelijke carrièrestap nemen, twitterde de journalist terug: ‘Tussentijds stoppen blijft tussentijds stoppen, toch? Ook al word je stadsdeelbestuurder en niet lobbyist voor de olie- en gaslobby. Je tekent voor vier jaar raadslidmaatschap. #populisme.’

U mag hopen dat uw partij niet ineens electoraal succesvol is

In hetzelfde artikel noemde John Bijl van het Periklesinstituut de Amsterdamse raad een ‘wachtkamer voor de nationale politiek’. Alsof raadsleden in de hoofdstad jarenlang niets doen tot ze naar de landelijke politiek gaan.

In Nederland vinden de verkiezingen voor de verschillende bestuurslagen niet op dezelfde dag plaats, dus deze redenering zou betekenen dat geen enkele carrière in de politiek meer mogelijk is, tenzij u een aantal jaren stopt en ‘wacht’ op een volgende verkiezing op het andere politieke niveau. Ook mag u nooit meer iemand opvolgen als u elders nog een vertegenwoordigende functie heeft. U moet eveneens hopen dat uw partij niet ineens electoraal succesvol is, want zelfs met al uw ervaring mag u dan niet doorstromen en nieuwe mensen een kans geven.

Het is de wereld op z’n kop. Verantwoordelijke bestuurders en vertegenwoordigers met ambitie worden weggezet als verraders en populisten. De echte populisten – die nooit bestuursverantwoordelijkheid nemen en veel termijnen op het pluche blijven plakken met zure verhalen over ‘het kartel’ – zijn de helden in de ogen van deze journalist en commentator. Verstandige mensen weten gelukkig beter.

André Krouwel is oprichter van Kieskompas en werkt als politicoloog aan de Vrije Universiteit: andre.krouwel@vu.nl, @AndreKrouwel