De woningmarkt is totaal uit het lood geslagen. De decentralisatie is te ver doorgeslagen. Omdat elke gemeente zelf bepaalt waar gebouwd kan worden, is het onmogelijk om voldoende woningbouwlocaties te vinden. Een integrale, afgewogen ruimtelijke ordening is dan niet realistisch. Tel daarbij op de stijgende bouwkosten, het tekort aan arbeidskrachten en ontwikkelaars die steeds hogere marges willen maken, en de woningcrisis is compleet. 

Daarnaast, waarschuwen stedenbouwkundigen, hebben we op termijn ook nog eens aanzienlijk minder ruimte voor woningbouw nu we diepe polders en uiterwaarden moeten afstrepen als bouwlocaties. Rivieren hebben meer ruimte nodig om overstromingen te voorkomen. Verdichting en hergebruik van kantoorpanden bieden te weinig soelaas bij een sterk stijgende bevolking en de al immense druk op de reeds overvolle stedelijke gebieden.  

Raadsleden in grote steden stellen grenzen aan de verhuur van woningen in de vrije sector, omdat ‘huisjesmelkers’ woningen onttrekken aan de woningvoorraad en vervolgens absurd hoge huren vragen. De nieuwe Wet betaalbare huur moet de positie van middeninkomens verbeteren. Maar kleine verhuurders klagen nu al dat hun rendementen te laag zijn en dreigen over te gaan tot  verkoop. Rijke investeerders zullen deze woningen vervolgens wegsnaaien voor prijzen die hardwerkende gezinnen nooit kunnen opbrengen.

De economie is verslaafd aan goedkope arbeid via migratie

In het woningdebat wordt met een grote boog om een dieper dilemma op de Nederlandse woningmarkt heen gelopen: de Nederlandse economie is verslaafd aan goedkope arbeid via migratie. Deze migratieafhankelijkheid leidt tot nog schrijnender huisvestingsproblemen en uitbuiting van cruciale immigrantengroepen. Hele sectoren, waaronder de bouw, draaien bijna volledig op arbeidsmigratie. Over veel sectoren hangt een schaduw van uitbuiting.

Terwijl de vraag naar betaalbare woningen stijgt, is de bouwsector sterk afhankelijk van arbeidskrachten die zelf in precaire omstandigheden leven. Arbeidsmigranten, vaak kwetsbaar en rechteloos, worden geconfronteerd met uitbuiting door malafide werkgevers en een gebrek aan fatsoenlijke huisvesting. Door die nationale verslaving aan goedkope arbeid wordt de prijs betaald door degenen die de fundamenten van onze steden en dorpen bouwen. Als migrantengezinnen wel een sociale huurwoning krijgen, leidt dat tot scheve ogen bij diegenen die al jaren op de wachtlijst staan.

Er moet een einde komen aan dit systeem waarbij winsten in de woningbouw verdwijnen in de zakken van puissant rijke investeerders en huisjesmelkers. De Nederlandse woningmarkt moet fundamenteel worden heroverwogen. Zelfs als er een ultrarechts populistisch kabinet komt, zullen er woningen in de achtertuin van Henk en Ingrid moeten komen.