VNG Magazine nummer 3, 16 februari 2024

Auteur: Leonard Geluk

Leonard Geluk Commentaar VNG Magazine

Wie het ook wordt, ik hoop dat de nieuwe minister-president zelf de regie neemt op bestaanszekerheid. En dat zij of hij geschiedenis zal schrijven als de premier die onverschilligheid en bestaansonzekerheid uit het land verdreef.
Na de Top Bestaanszeker Nederland – van de VNG, SVB, UWV en alle publieke dienstverleners zoals het CAK en de Dienst Toeslagen – staat wel vast dat echt iedereen een brede aanpak wil van bestaansonzekerheid. Een aanpak om alle inwoners een zeker bestaan te geven.
Het onderwerp van bestaanszekerheid is veelomvattend. Het gaat over het te ingewikkelde stelsel van toeslagen en uitkeringen, over toegankelijke dienstverlening en over voldoende inkomen. Werkzekerheid en kansengelijkheid zijn van belang. En het betreft net zozeer de uitgaven: huur, boodschappen, de energierekening en zorgkosten. Bestaanszekerheid is zo breed dat alleen de minister-president zelf kan zorgen voor de samenhang. Wanneer elk ministerie z’n eigen stukje doet, ligt versnippering op de loer.

Iedereen wil bestaanszekerheid beter regelen 

Een ruime vertegenwoordiging van de politieke partijen in de Tweede Kamer nam de slotverklaring van de top in ontvangst met een positieve reactie. De teneur: goed dat dit gebeurt, laten we er samen de schouders onder zetten. Hoe gaan we nu verder? De slotverklaring ligt bij zes Tweede Kamerfracties. Het is een appel op het nieuwe kabinet om de noodzakelijke vereenvoudiging van het stelsel ter hand te nemen in de lijn van de ideeën van Hans Borstlap en Godfried Engbersen. Geen eenvoudige klus, het vraagt politieke moed en langetermijnfocus. Tegelijk zijn ook gemeenten en uitvoeringsorganisaties aan zet. We gaan een coalitie bouwen om voorstellen uit te werken voor verbeteringen die we snel kunnen doorvoeren. Kamerleden hebben ons dit ook gevraagd.
Het Klimaatverdrag van Parijs werkten we in Nederland uit aan vijf sectortafels, dat werkte goed. De VNG stelt voor een Deltaplan Bestaanszekerheid op soortgelijke tafels vorm te geven. Met vertegenwoordigers van ministeries, gemeenten, publieke dienstverleners en het maatschappelijk middenveld. Zie het als een nieuw poldermodel voor zekerheid en hernieuwd wederzijds vertrouwen tussen inwoners en overheid. Aan de sectortafels kunnen we met partners werken aan de grote lijn voor een eenvoudiger stelsel én aan snelle, kleine verbeteringen in het bestaande. 
We hebben als gemeenten het initiatief genomen voor deze top. Niemand kan nog om het thema heen. Zelf mogen we het ook niet meer loslaten, de lat ligt hoger dan eerst. Iedereen wil bestaanszekerheid beter regelen: inwoners, gemeenten, uitvoeringsorganisaties en de Tweede Kamer. Nu nog een regering én een premier die hoogstpersoonlijk de teugels in handen neemt.

Leonard Geluk is algemeen directeur van de VNG, leonard.geluk@vng.nl, linkedin.com/in/leonardgeluk