VNG Magazine nummer 15, 13 oktober 2023

VNG Logo

Op de website van het netwerk van Nederlandse kennis­steden staat het duidelijk: ‘Voor sterke, innovatieve regio’s en voor universiteiten en hogescholen is het aantrekken van (internationaal) talent van groot belang.’ Maar er is een fel debat ontstaan over internationalisering en de aantallen buitenlandse studenten op Nederlandse universiteiten. Pieter Omtzigt, leider van NSC, de virtueel grootste partij na de verkiezingen, wil dat er ‘in principe weer in het Nederlands les moet worden gegeven’. De VVD riep in de Tweede Kamer dat ‘onze collegezalen niet vol Duitsers en Chinezen moeten zitten’.
Waar komen deze wereldvreemdheid en dit nationalisme bij Kamerleden vandaan? Het meest gehoorde argument is dat de toenemende internationalisering en verengelsing de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs zouden verminderen. Maar er is geen onderzoek te vinden dat die negatieve effecten ook aantoont. Het debat wordt vooral gevoerd op basis van subjectieve opinies en gratuite sentimenten. De meeste voorstellen om het gebruik van de Engelse taal te beperken en internationale studenten te weren, komen van nationalistische politici aan de rechterkant van het politieke spectrum.
Het is niets meer dan hypocriete propaganda. Jarenlang zijn universiteiten gestimuleerd – vooral door de bekostiging per student – om zoveel mogelijk studenten op te leiden en te internationaliseren. Dat is economisch ook verstandig. Buitenlandse studenten leveren per saldo meer op voor de Nederlandse economie dan zij kosten. Europese studenten leveren de staatskas 5.000 tot 17.000 euro op, terwijl de baten van een student van buiten Europa zelfs kunnen oplopen tot 94.000 euro. Dit verschil ontstaat omdat studenten van buiten Europa vaker en langer in Nederland blijven en meer uren werken in hooggekwalificeerde banen.

Buitenlandse studenten ­leveren meer op dan zij kosten

Natuurlijk zijn er ook negatieve effecten aan een grote instroom van buitenlandse studenten. Hun komst leidt tot gentrificatie van wijken, stijgende huurprijzen en gebrek aan betaalbare huisvesting, waardoor bewoners met een kleinere beurs de stad worden uitgedreven. Maar er zijn dus ook duidelijke voordelen. De concentratie van kennis kan fungeren als economische motor voor de regio en trekt bedrijven aan die behoefte hebben aan werknemers met een zeer gevarieerde skillset en taalvaardigheid. Er ontstaat ook een milieu waarin hoogwaardige kunst en cultuur kunnen floreren, technologische innovatie een hoge vlucht neemt en sommige wijken worden juist minder een monocultuur van armoede en achterstand omdat studenten er komen wonen en wijken economisch opbloeien.
Werk dus met een gerust hart aan internationalisering van de onderwijsinstellingen in uw gemeente en ­omring u met wetenschap en kennis.

André Krouwel is oprichter van Kieskompas en werkt als politicoloog aan de Vrije Universiteit: andre.krouwel@vu.nl, @AndreKrouwel