33. Bescherming tegen schadelijke verkeerseffecten
Een gezonde leefomgeving heeft schone lucht en is vrij van geluid- en geuroverlast door verkeer. Om inwoners tegen schadelijke verkeerseffecten te beschermen, kan intensief verkeer gescheiden worden van het verkeer door woongebieden. Hierdoor is er in de wijk minder overlast door geluid, geur en de uitstoot van gassen. Als gemeente kunt u in de omgevingsvisie vastleggen dat het intensieve verkeer en het bestemmingsverkeer voor woonwijken gescheiden worden en er geen grote doorgaande wegen middenin woonwijken worden aangelegd. Dit kunt u in een verkeersvisie of omgevingsplan verder uitwerken.
Voorbeelden:
- De Rotterdamse Mobiliteitsaanpak zorgt ervoor dat er minder CO2 wordt uitgestoten.
- Actieplan Geluid van de gemeente Utrecht zet in op het verminderen van verkeersgeluid.
Veiligheid en milieu draagt ook bij aan:
34. Rookvrije woonomgeving
Een rookvrije woonomgeving is vrij van sigarettenrook en rook door houtstook. Roken kan op dit moment verboden worden op bepaalde plekken. Particuliere houtstook, zoals houtkachels, haarden en vuurkorven, leidt tot schadelijke stoffen in de lucht en kan overlast veroorzaken voor omwonenden. Als gemeente kunt u in het omgevingsplan regels opnemen over houtstook of het gebruik van houtkachels. Verder kan de gemeente een programma maken voor houtstook, waarin maatregelen staan om de houtstook te beperken.
Voorbeelden:
- De gemeente Groningen heeft in de APV opgenomen dat zij binnen haar gemeentegrenzen zones kan aanwijzen waar een verbod geldt om ‘schadelijke (rook)gassen te verspreiden’
- De gemeente Nijmegen heeft slooppremie op oude kachels, subsidie op katalysator gekoppeld met een stookcursus om de overlast en schadelijke stoffen van houtstook te verminderen.
- Voorbeeld planregels van GGD GHOR Nederland:
Tegengaan van overlast door houtstook.
Artikel x.x Algemene regels emissiebeperking
- Als brandstof wordt alleen droog, schoon en ongeverfd hout gebruikt.
- De uitlaat van de schoorsteen bevindt zich minimaal 0,5 meter boven de nok.
- De schoorsteen wordt ten minste éénmaal per jaar geveegd.
- Bij mist of windstil weer wordt niet gestookt.
- Een houtkachel die wordt geïnstalleerd voldoet aan de toepasselijke EN-norm.
- Routewijzer bij overlast van houtstook. Deze routewijzer geeft gemeenten houvast bij het aanpakken van de overlast door houtstook. Er zijn drie routes uitgewerkt, welke gemeenten kunnen gebruiken om de overlast door houtstook tegen te gaan.
Rookvrije woonomgeving draagt ook bij aan:
35. Schone en veilige leefomgeving (schoon, heel en veilig)
Een schone en veilige leefomgeving draagt bij aan de gezondheid van haar inwoners. Als de leefomgeving schoon en veilig is, wordt de kwaliteit van de woonomgeving verhoogd. Een schone en veilige leefomgeving is goed onderhouden en er ligt uiteraard geen afval op straat. Het is hiervoor van belang om in te zetten op beheer en onderhoud van de woonomgeving. U kunt dit doen in samenwerking met inwoners en de gemeente kan ook zelf inzetten op het beheer en het onderhoud van de leefomgeving. In het programma kunt u bijvoorbeeld opnemen “De gemeente stimuleert het samenwerken aan beter beheer en onderhoud.”
Voorbeeld:
Schone en veilige leefomgeving (schoon, heel en veilig) draagt ook bij aan:
36. Differentiatie milieuwaarden/omgevingswaarden
Door op verschillende plekken, met verschillende functies, te differentiëren in milieuwaarden, kunt u op bepaalde plekken strengere milieu-eisen stellen. Dit kan bijvoorbeeld op het gebied van luchtkwaliteit en geluidsnormen. Zo kunt u in bijvoorbeeld woonwijken en/of nabij scholen strengere eisen stellen dan bij bedrijventerreinen. In woonwijken dragen betere milieuwaarden bij aan een schonere en gezondere leefomgeving. Dit heeft een positieve impact op de fysieke gezondheid van inwoners. Als gemeente kunt u hierbij gebruikmaken van de omgevingswaarden. U kunt dit meenemen in uw omgevingswaarden en omgevingsplan.
De gemeenten die deelnemen aan het Schone Lucht Akkoord moeten aan de slag met lokaal beleid voor gevoelige functies en het beschermen van hooggevoelige groepen, zoals kinderen en ouderen omdat zij meer negatieve effecten van luchtvervuiling ervaren dan anderen.
Voorbeeld:
37. Beperken van trillingen door treinverkeer
Trillingen door treinverkeer kunnen overlast veroorzaken voor mensen die in de buurt van het spoor wonen, als de trillingen sterk genoeg zijn om te voelen kan dit leiden tot stress, vermoeidheid en slaapstoornissen. Ook kan de trilling schade aan gebouwen en infrastructuur veroorzaken, wat potentieel kan leiden tot gevaarlijke situaties. Geluidswallen, ontkoppelde funderingen en trillingsisolerende materialen kunnen de overlast van trillingen verminderen. Onder de Omgevingswet komen regels met betrekking tot geluid terecht in het omgevingsplan.
Voorbeeld:
Beperken van trillingen door treinverkeer draagt ook bij aan:
38. Uitstoot beperken
Een slechte luchtkwaliteit heeft grote impact op de leefomgeving en is een belangrijke veroorzaker van een ongezonde leefomgeving. Het beperken van de uitstoot van industrie, maar ook verkeer kunnen bijdragen aan een verbetering van de luchtkwaliteit. Door de landbouwtransitie wordt gericht gewerkt aan het verminderen van de uitstoot van schadelijke stoffen en het verminderen van de geurhinder.
Voorbeelden:
- De gemeente Rotterdam zet in de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak ook in op het verbeteren van de luchtkwaliteit.
- Voorbeeld planregels van GGD GHOR Nederland:
- De luchtkwaliteit voldoet aan de advieswaarden van de WHO voor PM10, PM2.5 en NO2. De toelaatbare jaargemiddelde concentratie fijnstof in de buitenlucht bedraagt ten hoogste 1. 20 µg/m3 voor PM10 2. 10 µg/m3 voor PM2,5 3. De omgevingswaarden voor PM10 en PM2.5 bedoeld onder lid 1 en lid 2 zijn resultaatverplichtingen/inspanningsverplichtingen.
- Luchtkwaliteit
Provincies en gemeenten mogen aanvullende en afwijkende (strengere) omgevingswaarden stellen voor luchtkwaliteit. Bij een aanvullende of afwijkende omgevingswaarde moet de gemeente of provincie ook de economische effecten betrekken. Het gaat dan om effecten op het vestigingsklimaat, werkgelegenheid en bereikbaarheid. Toch kan dit zinvol zijn om het streven naar schonere lucht kracht bij te zetten, bijvoorbeeld:
N.B. Dit is alleen zinvol voor gemeenten waar de luchtkwaliteit nog niet aan deze advieswaarden voldoet. Immers als er al aan wordt voldaan kan dat leiden tot normopvulling. Dit strookt ook niet met de doelstelling van het SLA om 50% gezondheidswinst te realiseren uit binnenlandse bronnen. - Het verschil tussen de gemiddelde stedelijke luchtkwaliteit voor PM2.5 en NO2 en de achtergrondconcentratie in het omliggende landelijk gebied daalt jaarlijks met x% Dit is een stimulans voor het aanpakken van bronnen van luchtverontreiniging binnen het eigen stedelijk gebied. Bij het stellen van lokale omgevingswaarden voor luchtkwaliteit is een programma nodig bij een (dreigende) overschrijding van een omgevingswaarde.
- Lucht in het omgevingsprogramma. Informatiepunt Leefomgeving biedt informatie over het opnemen van de luchtkwaliteit in het omgevingsprogramma.
Uitstoot beperken draagt ook bij aan: