Sinds 2019 werkt de VNG mee aan de Erfgoed Deal, waarin erfgoed wordt ingezet bij ruimtelijke vraagstukken rond duurzaamheid, klimaat en leefbaarheid. De projecten die daaruit voortkwamen staan nu allemaal in de Kernkaartenbundel. Per project worden concrete resultaten en leerpunten gedeeld die inzicht geven in wat werkt, welke stappen al zijn gezet en waar nieuwe kansen liggen.
Jaartal
2025Download de Kernkaartenbundel (pdf, 19.4 MB)
Samenwerking voor een toekomstbestendig Nederland
Binnen de Erfgoed Deal bundelen rijksoverheid, gemeenten, provincies, waterschappen en maatschappelijke organisaties hun krachten. Samen zorgen ze ervoor dat erfgoed niet alleen wordt bewaard, maar ook benut als inspiratiebron voor ruimtelijke transities. De afgelopen jaren heeft de Erfgoed Deal bewezen dat erfgoed perspectief en samenhang biedt bij grote opgaven op het gebied van:
- Landbouw en natuur
- Energie en economie
- Wonen en mobiliteit
- Water en bodem
Kernkaartenbundel: inzicht in projecten en resultaten
Om deze meerwaarde zichtbaar te maken en te versterken, is de Kernkaartenbundel ontwikkeld. De bundel is meer dan een overzicht van projecten: de kernkaarten geven inzicht in doelen, resultaten en producten. Zo wordt duidelijk welke stappen al zijn gezet en welke kansen er nog liggen. De kernkaarten vormen een waardevol instrument om van elkaar te leren. Ze laten concreet zien hoe erfgoed bijdraagt aan ruimtelijke transitieopgaven. Dankzij praktijkvoorbeelden en contactpersonen stimuleren ze samenwerking, kennisuitwisseling en gezamenlijke innovatie.
Overzicht: projecten en betrokken gemeenten
In de Kernkaartenbundel vind je tientallen projecten waarin gemeenten, samen met partners, erfgoed inzetten voor een toekomstbestendig Nederland.
Transitie: Landbouw en Natuur
Dat erfgoed een belangrijke bijdrage kan leveren aan het landelijke gebied is evident: het verleden biedt houvast en zorgt ervoor dat mensen zich blijven herkennen in de gebieden waar zij wonen, werken en recreëren.
Projecten
- Amsterdam Wetlands
- Nieuw Drassig Land – gemeente Voorst
- Belevenisboerderij Schieveen – gemeente Rotterdam
- Greppelland Fryslân – gemeente Leeuwarden
- Middag-Humsterland – gemeente Westerkwartier
- Pionieren in de Peel – gemeente Maashorst
Transitie: Energie en Economie
Nederland staat voor de opgave om te verduurzamen in een land met schaarse ruimte. Dat vraagt om ingrijpende keuzes voor energie en economie. Erfgoed en ontwerp bieden daarbij inspiratie, zodat bijvoorbeeld zonneweides, windparken en distributiecentra passen bij het landschap en onze steden en dorpen herkenbaar blijven.
Projecten
- Forteiland Pampus – gemeente Gooise Meren
- Meester van der Heijdengroeve – gemeente Hulst
- Waddenkust K(l)eigoed! – gemeenten Noardeast-Fryslân en Waadhoeke
- Kademuren Amsterdam
- Du MOment des Monuments – gemeente Stichtse Vecht
- Molenaarserf Hemmes – gemeente Zaanstad
- Proeftuin Opgewekt – gemeenten Enschede, Dalfsen en Ommen
- Slotkwartier Egmond aan den Hoef – gemeente Bergen (NH)
- Warmtetransitie Amersfoortse Binnenstad
Transitie: Wonen en Mobiliteit
Naast het realiseren van woningen moeten wijken groen, bereikbaar en leefbaar zijn. Door voort te borduren op aanwezige cultuurhistorische waarden en goed ontwerp toe te passen, kan er bijgedragen worden aan de identiteit van deze nieuwe woongebieden, waarbij de bestaande structuren een rol kunnen spelen en kunnen helpen bij de realisatie van de opgaven.
Projecten
- Stinspark Zwolle
- Scholen Nieuwegein
- Renaissance Velperweg Arnhem
- Stadshaven Maassluis
- Stijlicoon Nagele – gemeente Noordoostpolder
- Buurtbakens Haarlem
- Sluiskwartier Deventer
- Hart van Oosterhout – gemeente Overbetuwe
- Rode Buurt Zaanstad
- Kazernekwartier Venlo
- Historische Verbindingen Landgoed Eyckenlust – gemeente Cranendonck
- Archeologie in Rijnenburg – gemeente Utrecht
- Di Boneiru, Pa Boneiru – eilandgebied Bonaire
- Buurtschap Hooge Hunze – gemeente Aa en Hunze
Transitie: Water en Bodem
Water en bodem zijn leidend bij de inrichting van ons land. Erfgoed kan daarbij inspireren: historische dijken, sluizen en landschapselementen laten zien hoe water vroeger werd beheerst en bieden aanknopingspunten voor nieuwe oplossingen.
Projecten
- Kasteelpark Weert
- VONDST – gemeenten Nijmegen, Midden-Drenthe en Oegstgeest
- Hoornwerk Grebbedijk – gemeente Rhenen
- Zitterd Climate Proof – gemeente Sittard-Geleen
- Klimaatrobuuste Buitenplaatsen – gemeente Zeist
- Watermolenlandschappen – gemeenten Valkenswaard, Nuenen, Eindhoven en Oirschot
- Nieuwe Waterwerken Zoutkamp – gemeente Het Hogeland
- Beken & Bleken van Losser
- Linielandschap Waaldijk – gemeente West Betuwe
- Awa pa Kòrsou – eilandgebied Curaçao
- Klimaatbestendige Leidse Binnenstad
- Schans-Buitenwacht Kampen
- Archeologie Singelpark Oldenzaal
- Artis: Ruimte voor Water in de Stad – gemeente Amsterdam
- Klimaatgeraamte Landfront Vlissingen
- Waterharmonica Noorderbos Tilburg