Deze weesfietsen worden meerdere keren per jaar geruimd, opgeknapt en terug in de keten gebracht om mensen die het hardst nodig hebben een fiets te geven, en mensen met elkaar te verbinden en te versterken. Met de steun en het vertrouwen vanuit de gemeente pakt de gemeenschap zelf initiatieven op om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.

Uit de samenwerking tussen gemeente en stichting Global Goals Alkmaar zijn de volgende acties ontstaan: 115 studenten zijn een week aan de slag gegaan met de casus weesfietsen en kansenongelijkheid, Media-aandacht, bewoners fietsfeest waar 80 weesfietsen werden opgeknapt en gedoneerd, statushouders opgeleid tot fietsenmakers en een kans op de arbeidsmarkt gegeven. Tevens zijn er fietslessen in een wijkcentrum geïnitieerd voor vrouwen met een migratieachtergrond, gericht op het vergroten van hun mobiliteit en zelfstandigheid. De initiatieven hebben geleid tot waardevolle inzichten voor het uitvoeringsplan mobiliteit- en circulaire economie. Gemeente Alkmaar heeft ter afsluiting als dank aan Inholland een fietsopknapzuil gedoneerd.

Burgemeester Anja Schouten en wethouder Christiaan Peetoom benadrukken dat deze initiatieven bijdragen aan circulariteit van fietsen en de versterking van de lokale gemeenschap.

Succesvol

Project FIETS is een succesvolle samenwerking tussen de gemeente Alkmaar en Stichting Global Goals Alkmaar, het bewonersnetwerk dat bewoners en organisaties in regio Alkmaar verbindt en activeert voor een groen en sociaal Alkmaar. Iedereen in regio Alkmaar die iets met het thema ‘fiets’ te maken kon hebben, is betrokken bij het project om bij te dragen. Zo zijn er studenten, inwoners, maatschappelijke organisaties, buurtcentra, fietsenwinkels en ambtenaren van diverse domeinen betrokken geweest om dit project steeds meer uit te breiden en tot een doorlopend succes te maken. Hiermee hebben we een duurzame en sociale uitdaging concreet aangepakt met enthousiaste bedrijven en bewoners. Het stimuleren, steunen en het geven van vertrouwen in deze partijen heeft veel creativiteit en plezier losgemaakt zodat deze uitdaging gezamenlijk opgepakt kon worden (SDG17: Partnerschap om de doelen te bereiken) .

Door de samenwerking aan te gaan met Stichting Global Goals Alkmaar staat de gemeente in contact met meer dan 180 partijen in de maatschappij die duurzaamheid in de brede zin aanpakken. Zoals scholen, bewoners, bedrijven, andere initiatiefnemers die bijdragen aan de SDG’s. Samen hebben we in creativiteit oplossingen bedacht voor het weesfietsen probleem in de gemeente.

Eerder hebben we een vergelijkbare succesvolle samenwerking gehad op Project Upcycle Bicycle, waar er koffieprut uit de binnenstad werd opgehaald door fietskoeriers met een afstand tot de arbeidsmarkt. We gaan project FIETS verlengen en kijken welke successen er nog meer gehaald kunnen worden met de energie die er nu leeft in de gemeente.

De gemeente creëert de ruimte voor initiatieven vanuit de maatschappij, waardoor bewoners en organisaties zelf aan de slag kunnen gaan. Door weinig kaders en sturing te geven, zien we dat er succesvolle projecten hieruit voortkomen. Vertrouwen vormt de basis voor een leuke samenwerking, waarbij creativiteit en innovatie de ruimte krijgt. Dit model dient als voorbeeld voor vele andere projecten. In plaats van te focussen op uitgebreide rapportages, is het belangrijk om ruimte te geven aan de uitvoering en bureaucratie zoveel mogelijk te vermijden, omdat daar niemand op zit te wachten. Regelmatige afstemming en bijpraatmomenten zijn essentieel. Dan kun je ook links of rechts bijsturen indien nodig. Op deze manier bepaalt de gemeente niet wat nodig is, maar staat ze open voor initiatieven uit de maatschappij die oplossingen bieden voor grote en kleine maatschappelijke uitdagingen waar elke gemeente mee te maken heeft.

Waardevol

Project FIETS voorziet in de behoeften dat er lokaal maatschappelijk problemen worden aangepakt. Door met ambtenaren, wethouder en burgemeester in klaslokalen van studenten en in de wijkcentra bij bewoners aanwezig te zijn, te luisteren en initiatieven aan te jagen, is er een grote betrokkenheid ontstaan bij het oplossen van de weesfietsenproblematiek.

De fietslessen voor vrouwen met een migratieachtergrond zijn een direct voorbeeld van hoe het project inspeelt op de wensen van de doelgroep. Het idee was om weesfietsen te doneren aan mensen zonder fiets, toen bleek dat veel volwassen vrouwen niet konden fietsen, Door de samenwerking met verschillende maatschappelijke organisaties en het wijkcentrum is het voorstel gekomen om fietslessen voor volwassenen vrouwen op te zetten. En bij de uitreiking van hun certificaat een opgeknapte weesfiets cadeau te doen. De lokale fietsenmaker heeft aangeboden de deelnemers van de fietslessen van gratis onderhoud voor hun fiets te voorzien. Dit initiatief heeft alle kranten in Noord-Holland gehaald doordat de integrale duurzaamheidsaanpak (circulair en sociaal) vernieuwend was.

De fietslessen worden nu voortgezet door de partijen die elkaar door project FIETS hebben gevonden.

Duurzaam

Door de samenwerking aan te gaan met Stichting Global Goals Alkmaar staat de gemeente meer in contact met partijen in de maatschappij die duurzaamheid in de brede zin aanpakken. Project FIETS startte met de aanpak van het weesfietsen-probleem (SDG 12 verantwoorde consumptie en productie) en na verloop van tijd kwam daar de sociale ongelijkheid bij (SDG10 ongelijkheid bestrijden). Target 10.3 staat voor: Zorgen voor gelijke kansen en het beëindigen van discriminatie en ongelijkheid in alle vormen. Dit kan ook betrekking hebben op het waarborgen van gelijke toegang tot transport en mobiliteit voor alle burgers. 
We hebben door Project FIETS ingezien dat je duurzaamheid ook breder is dan circulaire, mobiliteit, klimaatadaptatie en energie.De sociale kant zorgt voor een breder perspectief, waardoor je een thema van meer kanten kunt aanpakken en kunt koppelen aan andere opgaves. Zo zit in thema grondstoffentransitie en circulair ook gezond leven en ouder worden en kansenongelijkheid.

Herbruikbaar

Het succes van project FIETS is dat het een maatschappelijk probleem aanpakt op een leuke en creatieve manier met heel veel draagvlak. De samenwerking is gebaseerd op een gemeenschappelijk probleem uit de maatschappij en dat samen op te lossen vanuit meerdere oogpunten, circulair en sociaal. Het is geen heel complex project, juist heel laagdrempelig en de maatschappelijke problemen die er worden aangepakt zijn bij elke gemeente aanwezig.

Elke gemeente heeft te maken met grondstoffen tekorten, weesfietsen bij de stations, opvang van vluchtelingen. Door concrete initiatieven uit de maatschappij op te pakken en mogelijk te maken, help je er positief aan bij te dragen. De kracht van de samenwerking met de maatschappij is dat er al veel initiatieven zijn . Dit is een best practice die kopieerbaar is naar andere gemeenten. Ambtenaren van twee gemeenten hebben al aangegeven dat zij dezelfde problematiek op een vergelijkbare wijze willen aanpakken. Met een redelijk makkelijk project kun je mooie impact maken waar veel partijen aan bij willen dragen.

Winnen

Project FIETS is een succesvol project dat kopieerbaar is omdat het maatschappelijke uitdagingen van elke gemeente kan aanpakken als je partnerschappen aangaat met partijen uit je gemeente die gebaseerd zijn op vertrouwen en creativiteit. Leuke samenwerkingen zorgen ervoor dat gedeelde problemen lokaal aangepakt kunnen worden.

De kern is heel sterk en levert meerdere keren succesvolle project op zoals Project Upcycle bicyle en Project FIETS. De samenwerking met Stichting Global Goals Alkmaar is organisch gegroeid en we blijven kijken waar kansen liggen. We spelen in op actualiteiten en de behoeften uit de maatschappij. Om maximale impact te behalen gaan we dit project nog opschalen in 2025 en staan we open voor nieuwe projecten.

Het zou een mooie erkenning zijn als we onze aanpak op een podium kunnen delen met alle andere gemeenten.

Datum start    

12-09-2023

Datum eind    

17-12-2024 
 

Dit praktijkvoorbeeld was een van de kanshebbers voor #GemeenteDelers 2025.