Via aquathermie (warmte uit rioolwater) wordt duurzame warmte geleverd (ook rioolwater van de wijk zelf). In meerdere wijkwarmtecentrales wordt deze warmte naar 70 graden gebracht (= betaalbare warmte voor oudere volkswijken met slecht geïsoleerde woningen). De gemeente is eigenaar van de collectieve infrastructuur en is ook leverancier van de warmte. De corporaties sluiten ook al hun huurwoningen aan. 
De gemeente Deventer wil laten zien dat warmte uit riool en oppervlaktewater ruimschoots aanwezig en prima bruikbaar is. Tevens leidt een intensieve samenwerking met corporaties, waterschap, netbeheerder tot een breed draagvlak en innovatieve oplossingen. Voorts laat de casus zien dat de regierol van de gemeente in de wijkaanpak met bewoners (sociaal, woningrenovatie, wijkonderhoud) het best tot zijn recht komt met een gemeentelijk warmtebedrijf met lager rendement en dus beter betaalbaar.

Succesvol

Succesvol is bij een warmtenet in de bestaande woonomgeving niet laten zien hoe goed je bent. Succesvol is volharden, hindernissen nemen en tegenslagen weerstaan. En toch in de storm op koers blijven en geloof houden dat het de meest duurzame en betaalbare oplossing is voor de bewoners.

Gelukt: het doel om lagere kosten dan de gasrekening te realiseren.

Complexiteit: zorgen voor een 30 jarige overeenkomst met het waterschap, een aansluitovereenkomst met 3 woningbouwcorporaties, een netaansluiting krijgen in tijden van netcongestie, een gebouw neerzetten in een bestaande woonwijk in goed overleg met de omgeving.

Creativiteit: een warmtecentrale op het dak van garageboxen, een lager rendement dan de markt.

Leren en delen: elke keer het verhaal vertellen van doorgaan en vertrouwen hebben. Teruggefloten worden door bewoners, en wel steeds elkaar vinden.

Waardevol

Behoefte: Gasloze oplossingen moeten gevonden worden. Bovendien is betaalbaarheid een plicht aan de samenleving. Dit geldt voor elke gemeente. Dat die doelen bij elkaar komen en vooral blijven is waardevol.

Gebruiksvriendelijkheid: Een warmtenet gevoed met rioolwater uit de eigenwijk, met beperkte ingrepen in de eigen woning en toch comfort is waardevol. Deze boodschap is ook eenvoudig door andere gemeenten vorm te geven. Uiteraard een ieder met de eigen couleur locale.

Actieve transparantie: Dit is vanzelfsprekend in het publieke domein. Maar is nog extra nodig vanwege de vele misvattingen uitgedragen door marktpartijen en adviesbureaus. Dus de eerlijke boodschap uitdragen is extra belangrijk om onnodige stagnatie van een duurzame en betaalbare oplossing te voorkomen.

Publieke waardering: Een eerlijk verhaal dat klopt en uitlegbaar is, krijgt automatisch waardering. Want het klopt gewoon.

Duurzaam

Deze casus voldoet aan vele vereisten:

1). Armoede: voorkomt energiearmoede.
3). Welzijn: een collectieve oplossing in de eigen wijk, gaat gepaard met wijkvernieuwing.
6). Schoon water: investeren in de afvalwaterhuishouding.
7). Betaalbaar: lagere kosten dan de gasrekening.
8). Economie: tempo in de uitrol geeft veel werk en dus groei.
9). Innovatie: samenloop met woningrenovatie, wijkaanpak, energiesysteem ed.
10). Kansen: iedereen in de wijk kan meedoen en een bijdrage leveren.
11). Steden: uiteindelijk verbetering kwaliteit leef- en woonomgeving.
12). Consumptie: gemeentelijk warmtebedrijf is efficiënte uitvoering.
13). Klimaatactie: waterberging in de wijk in combinatie met buffering.
14). Water: warmtenet is inherent verbonden met riolering.
16). Sterke gemeente: staan voor de publieke rol in energieinfrastructuur is een opdracht.

Een eerlijk verhaal heeft ook een disclaimer. Om water op 70 graden in oude ongeïsoleerde woningen te brengen is naast stroom ook gas nodig. En dat is gewoon natuurkunde. Beleid is gericht op verduurzaming gasverbruik.

Herbruikbaar

Documentatie: Er is veel informatie van het technische concept om dit goed te kunnen uitleggen en overdragen. Hierbij is gebruik gemaakt van visuals. 
Standaarden: Dit betreft vooral financiële onderbouwing (businesscase). Hierbij is aangesloten op gebruikelijke financiële processen van gemeente. Hierdoor is het maximaal herbruikbaar. Het landelijke ECW-businesscasemodel van NPLW is door ons toepasbaar gemaakt voor gebruik in situaties van publieke warmtebedrijven. 
Promotie: Regelmatig wordt gevraagd om 'het verhaal van Deventer' te vertellen. Dit doet de gemeente graag. Niet om hiermee op te voorgrond te willen treden. Maar om een spreekbuis te zijn “voor de gewone gemeente die haar verantwoordelijkheid neemt en doorpakt”. Deventer richt zich bij herbruikbaarheid juist op gemeenten die starten met dit proces. En dat zijn er heel veel. En de opgave (2,6 mln. aansluitingen) is ook heel groot. En dat slaat neer vooral in de middelgrote en kleinere gemeenten en niet alleen in de steden in de Randstad.

Winnen

We staan op een kruispunt in de energietransitie. De tijd van beleid maken en adviesrapporten is voorbij. Nu moeten de handen uit de mouwen bij de aanleg van collectieve warmtenetten. En daarbij is er heel veel onbenutte ervaring binnen gemeenten en potentie in wijkaanpak en nemen van financiële verantwoordelijkheid. Deze casus laat zien dat dit echt kan, en nog verantwoord ook. Een winnende casus draagt hier aan bij.

Datum start    

01/01/2018

Datum eind    

01/01/2032
 

Dit praktijkvoorbeeld was een van de kanshebbers voor #GemeenteDelers 2025.