VNG Magazine nummer 4, 5 maart 2021

Auteur: Rutger van den Dikkenberg | Beeld: Femke van den Heuvel

De komende Tweede Kamerverkiezingen vragen vanwege corona meer van gemeenten dan gebruikelijk. Utrecht is er klaar voor, zegt burgemeester Sharon Dijksma. Van uitstel van verkiezingen wil zij niets weten.
 

Sharon Dijksma, burgemeester Utrecht

De verkiezingen worden een grotere operatie dan gebruikelijk: andere locaties, drie dagen stemmen, ouderen die per brief mogen stemmen. Wat betekent dit voor de organisatie? 
‘Het is een enorme toer. We hebben zo’n 180 locaties beschikbaar die helemaal coronaproof worden ingericht. Daarnaast kan op 22 locaties al op maandag en dinsdag worden gestemd. En we doen mee met het experiment voor centrale stemopneming. Dat betekent dat op de verkiezingsdag op de stembureaus de stemmen per lijst worden geteld, maar dat we een dag later op een centrale plek, het Jaarbeurscomplex, de stemmen op kandidaatsniveau tellen. Bij de herindelingsverkiezingen in november bleek het moeilijk om in het stembureau bij het tellen op kandidaatsniveau de anderhalve meter afstand te bewaren. Daarnaast doen we met een aantal steden iets bijzonders. We richten een stemstraat in waar mensen in een soort drive-thru vanuit de auto hun stem kunnen uitbrengen. En we hebben een mobiele stemtrailer die groot genoeg is om veilig in te stemmen. Dit kunnen we alleen dankzij heel veel vrijwilligers. Normaal hebben we er zo’n duizend nodig voor verkiezingen, nu zijn er ongeveer 2700 mensen beschikbaar.’

Is Utrecht er klaar voor?
‘We lopen op schema met de voorbereidingen. Er moeten nog wat puntjes op de i gezet worden. We doen er alles aan om het stemproces zo goed mogelijk te laten verlopen. En ik denk echt dat we dit ook kunnen, anders hadden we wel aan de bel getrokken. Ik hoop nu vooral dat mensen ondanks corona wel van hun stemrecht gebruikmaken. Met de maatregelen die we nemen, kunnen we de mensen goed bedienen.’

Een aantal burgemeesters pleitte de afgelopen tijd voor uitstel van de verkiezingen. U bent daar niet voor?
‘Nee. We hebben koers gehouden en het is belangrijk dat het kabinet dat ondubbelzinnig onderstreept, anders is het ook voor onze vrijwilligers lastig. Mijn wedervraag is: wanneer zou het dan wel kunnen? Het virus is niet weg en het vaccineren gaat nog wel even duren. We zitten nu al, in een crisissituatie, met een demissionair kabinet. Ik ben van mening dat er snel weer een missionair kabinet moet zijn. Daarbij zou het uitstellen van de verkiezingen een ongekend signaal zijn naar de Nederlandse bevolking. Sommige mensen zijn nu al achterdochtig over het coronavirus. Als je dan de verkiezingen uitstelt, voed je die achterdocht. Juist het feit dat de verkiezingen doorgaan, laat zien dat de democratie normaal functioneert. De pandemie blijft nog wel in ons midden, daar moeten we mee leren omgaan.’