Steeds vaker nemen burgers het heft in eigen handen en vormen zij een bestuur voor burgers door burgers. Meestal heel lokaal: buren die een zwembad exploiteren, een coöperatieve zorgverband oprichten, duurzame energie of een gemeentelijke taak overnemen. Daarmee verschuift het eigenaarschap van publieke taken en voorzieningen naar de burgers. Veel gemeenten stimuleren zulk burgerbestuur, maar het stelt ze ook voor nieuwe uitdagingen.
Het filmpje hieronder toont het leuke en lastige van Burgerbestuur. Gebruik het als inspiratie of als aftrap voor discussie in uw gemeente.
Hieronder staan 3 manieren om u verder te helpen met Burgerbestuur.
Naam |
Restauratie van Kasteel de Keverberg (Peel en Maas) |
Status |
Prototype |
Informatie |
Inwoners van het dorp Kessel vonden al geruime tijd dat de ruïne van het kasteel de Keverberg aan de Maas gerestaureerd moest worden. Na uitgebreid debat is ingestemd met een nieuw ontwerp. Het gehele traject werd breed gedragen door vrijwilligers: van ontwerp, uitvoering tot aan de realisering van het gebruiksconcept met horeca en cultureel gebruik. Er zijn naar schatting maar liefst 25.000 vrijwilligersuren in het project gestoken! Lees hier het rapport Zelfsturing 3.0 van de gemeente Peel en Maas. |
Contact |
Geert Wismans: geert.wismans@peelenmaas.nl |
Naam |
Austerlitz Zorgt |
Status |
Prototype |
Informatie |
Zorgtaken kunnen vaak voor een groot deel op wijk- of kernenniveau door de gemeenschap worden opgepakt. Austerlitz Zorgt - een zorgcoöperatie in het dorp Austerlitz in Zeist - is hiervan een voorbeeld. Deze coöperatie zorgt dat de mensen zolang mogelijk, zo zelfstandig mogelijk in het dorp kunnen wonen. Dat wordt zoveel mogelijk door de dorpsbewoners zelf gedaan. Verder wordt gewerkt aan zorgwoningen voor oudere dorpsbewoners. Bekijk hier de website. |
Contact |
Jan Smelik: jan.smelik@austerlitzzorgt.nl |
Naam |
Heeten Durft! |
Status |
Experiment |
Informatie |
Met de burgerbegroting is inmiddels in meerdere gemeenten geëxperimenteerd, zoals in Breda, Geffen en Emmen. In Heeten is de eerste burgerbegroting gestart die werd geïnitieerd door de bewoners zelf. De gemeente faciliteert. Bekijk hier de website. |
Contact |
Giny Hoogeslag: ginyhoogeslag@gmail.com |
Naam |
Independence for Frome |
Status |
Inspiratie |
Informatie |
Lokale politiek zonder politieke partijen? In het Verenigd Koninkrijk bestaat het. In 2011 was een groep burgers in het plaatsje Frome zo klaar met de dominantie van landelijke partijen in lokale discussies, dat zij de IfF (Independence for Frome) oprichten. De ifF is een lokale partij van onafhankelijke burgers, zonder partij-ideologie. Bij de verkiezingen in 2015 en 2019 haalde deze partij álle zetels. Bekijk hier de website of het video-item uit The Guardian |
Contact |
N.v.t. |
Toelichting van de status
Prototype | Dit project is al eerder uitgevoerd. Kunt u zo inzetten, maar maak het wel op maat! |
Experiment | Een nieuw project. Help het doorontwikkelen in uw gemeente. |
Inspiratie | Een project dat de verbeelding prikkelt voor de verre toekomst. |
- Hans Cok (uitdaagrecht/right to challenge): Hans.Cok@minbzk.nl
- Koen van der Krieken (referenda): Koen.Krieken@minbzk.nl
- Ben van Essen (zelfsturende gemeenschappen): ben.van.essen@outlook.com
- Jan Smelik, Nederland Zorgt Voor Elkaar (zorgcoöperaties): jan.smelik@austerlitzzorgt.nl
- Thijs van Mierlo, LSA bewoners (bewonersinitiatieven): Thijs@lsabewoners.nl
- Partners: www.platform31.nl; www.lvkk.nl; www.lsabewoners.nl
- Uitnodigend besturen: ruimte voor initiatief (Arwin van Buuren)
- NOS-item over het uitdaagrecht (NOS)
- Uitdaagrecht / Right to Challenge (Democratie in Actie)
- Zelfsturing 3.0: 15 jaar gemeenschapsontwikkeling (Gemeente Peel en Maas)
- Veranderend Samenspel: samenwerking gemeente en bewoners bij energietransitie (Platform31)
- De ontwikkeling van collectieve actie, burgerparticipatie en burgerinitiatieven (Oratie Tine de Moor)
- Aan de slag met de coöperatieve samenleving (Platform31)
- Initiatiefnota: naar coöperatief overheidsbestuur (Tweede Kamerleden Samsom en Segers)
- Kompas Samenwerken met de stad (gemeente Rotterdam)
- Doorontwikkeling dorpsraden én bewonerscollectieven (Sociale Vraagstukken)
- Websites van initiatieven: Statenwarmte, Austerlitz Zorgt, Verenigde Schepenstraat Rotterdam, HeetenDurft.