Wat houdt het mentorschap in?
Jonge en zij-instromende ambtenaren worden gekoppeld aan een mentor van een andere overheidsorganisatie om hun persoonlijke en professionele groei te ondersteunen. Deze aanpak maakt de lokale overheid aantrekkelijker voor nieuwe medewerkers en biedt hen begeleiding in de complexe ambtelijke wereld. 

Jonge en nieuwe ambtenaren hebben daar behoefte aan, een mentor is dan een welkom houvast. De voordelen zijn veiligheid (wat besproken wordt, belandt niet bij de manager), het is niet-hiërarchisch (ook leuk voor mentoren die onbevangen kunnen spreken) en het belang van de mentee staat centraal - niet dat van de organisatie. Het uiteindelijke doel is het behouden van deze medewerkers

Welk probleem wordt hiermee opgelost?
Uit onderzoek komt naar voren dat jonge ambtenaren met name de eerste jaren weer vertrekken bij de lokale overheid omdat ze te weinig begeleiding krijgen en weinig toekomstperspectief zien. Met het organisatie-overstijgend mentorschap willen we dat voorkomen.

In deze arbeidsmarkt moet je hard je best doen om mensen vast te houden, wenselijk is 5 jaar. Er zijn natuurlijk traineeprogramma’s en buddy-systemen, maar traineeprogramma’s bedienen maar een klein percentage van jonge medewerkers. Buddy-systemen kunnen ook goed werken, maar dienen wel een ander doel: buddy’s vervullen vaak meer de rol van wegwijspiet binnen de organisatie.

Wat heeft het mentorschap Tiel heel concreet opgeleverd?
Tot nu toe hebben 6 jonge ambtenaren dit programma gevolgd. Zij voelen zich ontzettend gewaardeerd, want ze begrijpen ook echt wel dat dit niet overal gebeurt. Bij de gemeente Tiel zijn ook een aantal mentoren actief die er vooral veel positieve energie van krijgen. In totaal doen er nu in Nederland 100 mentoren mee en ruim 70 mentees.

Wat kost de realisatie van het mentorschap?
Een mentortraject loopt maximaal 12 maanden en daarnaast is er een optioneel trainingsprogramma voor mentoren en mentees. Gemeente Tiel behoort tot de early adopters van MentorConnector en heeft destijds een partnerschapsbijdrage voor 2 jaar betaald. Inmiddels is het platform verder doorontwikkeld en kopen organisaties doorgaans een pakket aan plekken in, meestal tussen de 5 en 10 mentees. Mentoren investeren 2 uur per 6 weken in het mentorschap, hier zijn geen kosten aan verbonden.

Wat zijn de succesvoorwaarden?
Intrinsiek gemotiveerde mentoren en mentees. Die mensen moeten het echt willen, niet omdat het moet. Mentoren moeten bevlogen zijn, want dat kan de werkbeleving van een mentee kan maken of kraken. Mentor worden is een individuele beslissing. Daarnaast helpt het als de directie ook enthousiast is over het concept: potentiële mentoren voelen zich dan sneller gesteund om daadwerkelijk de rol van mentor te vervullen en het maakt ook dat mentees zich sneller aanmelden omdat ze het zien als een mooie kans.

Wat bleek de grootste uitdaging?
Door de arbeidsmarkkrapte gaat er veel aandacht naar het binnenhalen en behouden van nieuwe mensen, maar vergeet je zittende werknemers niet! Ervaren ambtenaren voelen zich soms gepasseerd omdat er zoveel aandacht is voor jonge en nieuwe medewerkers. De rol van mentor kan ook deze club mensen een boost in werkplezier geven: hun kennis wordt gewaardeerd en kunnen ze overdragen, ze krijgen een kijkje in de keuken van een organisatie en het is fijn om een ander verder te kunnen helpen.

Wat zou je de volgende keer anders doen bij dit project?
Niets. Het is een hele positieve samenwerking en het project geeft veel energie. Ook krijgen we volledige begeleiding en steun vanuit de VNG wat daadwerkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van het concept.

Hoelang duurde de realisatie van dit project?
Niet zo lang. Het is een kwestie van ervoor gaan. Er is altijd een besluitvormingsproces, maar dan kun je wel gelijk van start. En dan zijn de eerste mentees een jaar bezig. Wat heel erg helpt bij de besluitvorming: als er mensen zijn die mentor zijn én bij de besluitvorming betrokken zijn. Die zijn dan betrokken en gaan er harder voor lopen.

Wat is voor anderen een eerste stap om hiermee te beginnen?
Vraag aan je jonge en zij-instromende ambtenaren of zij hier behoefte aan hebben. 

Een tip
Ga bij je bestuurders kijken wie een inspirerende mentor zou kunnen zijn. Als je een bestuurder hebt, krijg je de organisatie veel makkelijker mee in dit project. Dan is er behoefte vanuit beide kanten en draagkracht op verschillende niveaus.