VNG Magazine nummer 1, 19 januari 2024

Auteur: Leonard Geluk

Leonard Geluk Commentaar VNG Magazine

Fitte atleten passeren links en rechts. Mijn nicht en haar vriend zijn allang uit het zicht verdwenen, maar wie doet me wat? Ik heb de goede cadans, de spieren warm en soepel. Op deze zaterdag voor kerst voert de halve marathon van Linschoten me gestaag richting het nieuwe jaar. Het is een landschapsfeest van oer-Hollands kronkelwater met knotwilgen, veenweiden en onverwachts snel al de historische binnenstad van Oudewater. Polderland, met zorg opgericht uit verschillende belangen en de historische noodzaak tot samenwerken. ‘Hop, hop, doorgaan, goed!’ Het klappen en roepen vanaf een boerenerf doet me goed. En het is waar: het gaat echt fijn.

Het lijkt op hoe de afgelopen maanden als vanzelf de puzzelstukken in elkaar vielen voor de Bestaanszekerheidstop van eind januari. Talrijke onderzoeken en adviezen van departementen, commissies en de Ombudsman verschenen met dezelfde boodschap: de bestaanszekerheid in Nederland wankelt, doe er iets aan! Gemeenten en de VNG signaleerden het al eerder. Mensen met een minimuminkomen redden het niet en het stelsel van inkomensondersteuning is veel te ingewikkeld. Steeds vaker zoeken gemeenten de menselijke maat aan de randen van de starre Participatiewet. 

Op de Bestaanszekerheidstop (29 en 31 januari) bundelen we de kracht van gemeenten, ervaringsdeskundigen en uitvoerders in het stelsel van bestaanszekerheid. Samen gaan we een bestaanszekerheidsagenda maken voor het nieuwe kabinet. De kracht van gemeenten is dat wij weten wat de impact is van alle regelingen die op gezinnen afkomen, en hoe belangrijk het is perspectief te bieden. 

De eensgezindheid komt onder druk te staan

Ik vind dat dit verder strekt dan de meest kwetsbaren. Ook mensen die het nu nog goed hebben zijn bang dat ze het straks niet meer redden door de hogere prijzen, klimaatmaatregelen en vergrijzing. De overheid moet inwoners het vertrouwen teruggeven dat niemand door het ijs zakt. Maar hoe maken we dit concreet? Bestaanszekerheid vindt iedereen belangrijk, maar de vraag wat we precies gaan doen, roept verschillende beelden op en triggert allerlei belangen. De eensgezindheid komt onder druk te staan.

In de staart van de halve marathon liggen de flow en het weelderige landschapsschoon ineens ver achter me. Het is nog drie kilometer voortploegen op een saaie polderweg. Geen souplesse meer, wel harde tegenwind. Het is taai en het duurt schijnbaar eindeloos voor de finish in zicht komt en ik het juichen van m’n familie hoor. Wat voelt dat goed! En m’n tijd blijkt ook nog aardig mee te vallen. 

Ik wil maar zeggen dat het soms flink doorzetten is, maar we geven niet op en we komen er wel.

Leonard Geluk is algemeen directeur van de VNG, leonard.geluk@vng.nl, linkedin.com/in/leonardgeluk