Kritiek op de Nederlandse regering is overigens terecht. Rutte en zijn ministers reageerden veel te traag en liepen mijlenver achter bij andere landen. Het stupide weglachen van Ruttes internationale blamage met het ‘handen-geven-incident’ was tenenkrommend, maar in elk geval voer de besluitvorming van de regering wel op de kennis en ervaring van experts.

In een crisis zijn twee dingen belangrijk voor het veiligheidsgevoel: geloofwaardigheid en consistentie. Veel burgemeesters zie je deze rol goed oppakken, zij laten hun beleid nauw aansluiten bij wat de experts aanbevelen. De gevolgen van het ontbreken van geloofwaardigheid en consistentie zie je bij de regering van Trump in de VS. Wekenlang zond Trump een gemengde boodschap uit. Maar liefst negentien keer verzekerde hij het Amerikaanse volk dat de besmetting wel meeviel, dat je gewoon naar je werkt kon gaan en dat de epidemie snel over zou zijn. Maar het lage aantal geïnfecteerden en doden in de VS kwam door het ontbreken van testkits en het wegbezuinigen van de Pandemic-Unit in 2018. Vervolgens gaf Trump de schuld aan Obama, de Democraten en de Chinese regering die dit ‘buitenlandse virus’ zou verspreiden.

Het coronavirus is niet door mensen gemaakt

Het dreigen of uitschelden van politieke opponenten zal Trump niet helpen met de bestrijding van het coronavirus. Alleen wetenschappelijk verantwoorde beleidskeuzes zullen verdere verspreiding tegengaan. Landen die onmiddellijk grote delen van de bevolking testten en quarantainemaatregelen troffen, zien het aantal besmettingen met COVID-19 dalen. Landen die de problemen bagatelliseerden en laat reageerden, zien een toename in het aantal gevallen.

Het uitblijven van consistente en geloofwaardige reacties van overheden geeft alle ruimte aan extremisten en populisten om samenzweringstheorieën te verspreiden. Online zie je samenzweringsgelovigen beweren dat het virus een biologisch wapen is van de Chinese overheid om de westerse economieën te ondermijnen. Op haar beurt suggereert de Chinese overheid dat het Amerikaanse leger het virus heeft geïntroduceerd om China te destabiliseren. Of nog gekker: de EU heeft het virus ontwikkeld om het Verenigd Koninkrijk in een crisis te storten tijdens de Brexit.

Om het angst zaaien in te dammen, tonen gerenommeerde experts in The Lancet aan dat het virus niet door mensen is gemaakt. We moeten luisteren naar experts van uw plaatselijke GGD, het landelijke RIVM en de Wereldgezondheidsorganisatie, naar artsen en epidemiebestrijders. Drink geen chloor en blijf weg van de ‘infodemic’ vol samenzweringen op sociale media. De wetenschap maakt ons beter, niet de valse profeten op het internet.