Arbeidsmigranten leveren in verschillende sectoren een onmisbare bijdrage aan de economie. De gemeenteraad kan te maken krijgen met initiatieven van vastgoedondernemers en verhuurders om arbeidsmigranten te huisvesten en de reactie daarop van wijkbewoners. Hoe kunt u als raadslid sturen op goede en veilige huisvesting? In deze raadgever geven we u een eerste oriëntatie.

De arbeidsmarkt is flexibel en de regionale vraag naar arbeidskrachten kan door het jaar heen sterk variëren. Daarbij houdt de arbeidsmarkt zich niet aan gemeentegrenzen. Dat geldt ook voor de vraag naar geschikte huisvesting van arbeidsmigranten. De duur van huisvesting kan variëren van een paar maanden tot een aantal jaar.

Nog te vaak onveilige en slechte huisvesting

Het gebeurt nog te vaak dat vastgoedondernemers (en werkgevers) arbeidsmigranten onveilige en slechte huisvesting bieden. Dat komt mede doordat arbeidsmigranten van hen afhankelijk zijn. 

Werkgevers, vastgoedexploitanten en gemeenten pakken dit regionale vraagstuk steeds vaker samen aan. Zo zijn er de afgelopen jaren in het kader van het programma Flexwonen voor arbeidsmigranten in verschillende regio’s bestuurlijke afspraken gemaakt en uitgevoerd. Het doel is om het kaf van het koren te scheiden en arbeidsmigranten fatsoenlijk te huisvesten.

Wettelijke kaders en handhaving nodig van gemeenten

In eerste instantie zijn werkgevers en commerciële verhuurders aan zet. Maar dat kan alleen als gemeenten de (ruimtelijke) mogelijkheden en wettelijke kaders creëren en handhaven. Dan gaat het bijvoorbeeld om het aanpakken van overbewoning en de aanpak van illegale verhuur van kamers of recreatiewoningen.

De uitdaging zit in het mogelijk maken van huisvesting die veilig is en geen overlast geeft. De gemeente kan prestatieafspraken maken met corporaties en commerciële vastgoedbedrijven over tijdelijke huisvesting en legale kamerverhuur. Dat kan door de huisvestingsverordening aan te passen en door plannen op te nemen in de woonzorgvisie en bestemmings/omgevingsplannen.  

De Wet goed verhuurderschap als instrument

Met de invoering van de Wet goed verhuurderschap (Wgv) op 1 juli 2023 hebben gemeenten een belangrijk instrument gekregen om goed verhuurderschap te bevorderenHet doel van de wet is om ongewenste verhuurpraktijken te voorkomen en tegen te gaan bij alle groepen huurders, waaronder arbeidsmigranten. De wet zorgt ervoor dat gemeenten nu ook daadwerkelijk kunnen optreden bij misstanden op de lokale huurmarkt. Daarnaast zijn gemeenten hiermee verplicht om een meldpunt voor misstanden in te richten.

Ook is het van belang om goede afspraken te maken over het beheer van wooncomplexen. Daar horen afspraken bij over waar omwonenden terecht kunnen in het geval van overlast. U kunt als raadslid vragen stellen aan het college over of en hoe dit alles door het college is ingericht.

Landelijk en regionaal samenwerken van belang

Landelijk en regionaal pakken partijen afspraken in veel gevallen actief op. Dit vraagt samenwerking. Zo hebben werkgevers het initiatief genomen voor een keurmerk voor goede huisvesting: het SNF-keurmerk (Stichting Normering Flexwonen). Met het SNF-keurmerk laten organisaties zien dat de aangeboden flexwoningen voldoen aan de SNF-Norm. 

Verder bundelen landelijke en regionale partijen hun kennis en ervaringen in het landelijk Expertisecentrum Flexwonen. Dit expertisecentrum biedt ook informatiebijeenkomsten voor raadsleden aan.

Meer informatie