Arbeidsmigranten leveren in verschillende sectoren een onmisbare bijdrage aan de economie. De gemeenteraad kan te maken krijgen met initiatieven van vastgoedondernemers en verhuurders om arbeidsmigranten te huisvesten. Wijkbewoners en de reactie daarop van wijkbewoners. Hoe kunnen gemeenteraden sturen op goede en veilige huisvesting? In deze raadgever geven we u een eerste oriëntatie.

De arbeidsmarkt is flexibel en de regionale vraag naar arbeidskrachten kan door het jaar heen sterk variëren. De arbeidsmarkt houdt zich niet aan gemeentegrenzen. Dat geldt ook voor de vraag naar geschikte huisvesting van arbeidsmigranten. De duur van deze huisvesting kan variëren van een paar maanden tot een aantal jaar.

Slechte huisvesting

Het gebeurt nog te vaak dat vastgoedexploitanten (en werkgevers) arbeidsmigranten onveilige en slechte huisvesting bieden, ook doordat arbeidsmigranten van hen afhankelijk zijn. Dit is een regionaal vraagstuk dat werkgevers, vastgoedexploitanten en gemeenten steeds vaker samen aanpakken. Zo zijn er de afgelopen jaren in het kader van het programma Flexwonen voor arbeidsmigranten in verschillende regio’s bestuurlijke afspraken gemaakt en tot uitvoering gebracht. Het doel is om het kaf van het koren te scheiden en werknemers fatsoenlijk te huisvesten.

Huisvesting mogelijk maken

In eerste instantie zijn werkgevers, commerciële verhuurders en woningcorporaties aan zet. Maar dat kan alleen als de gemeenten de (ruimtelijke) mogelijkheden en wettelijke kaders creëren en handhaven. Het gaat bijvoorbeeld om het aanpakken van overbewoning, de illegale verhuur van kamers of verhuur van recreatiewoningen.

De uitdaging zit in het mogelijk maken van huisvesting die wel veilig is en geen overlast geeft. De gemeente kan prestatieafspraken maken met corporaties en commerciële vastgoedbedrijven over tijdelijke huisvesting en legale kamerverhuur. Dat kan door de huisvestingsverordening aan te passen en door plannen op te nemen in de woonvisie en bestemmingsplannen. Ook is het van belang om goede afspraken te maken over het beheer van wooncomplexen. Daar horen afspraken bij over waar omwonenden terecht kunnen in het geval van overlast. U kunt daar als raadslid vragen over stellen aan het college.

Samenwerken

Landelijk en regionaal pakken partijen zulke afspraken in veel gevallen actief op. Dit vraagt samenwerking. Zo’n samenwerking kan bijvoorbeeld worden vastgelegd in een regionaal convenant. Werkgevers hebben het initiatief genomen voor een keurmerk voor goede huisvesting, het SNF-keurmerk (Stichting Normering Flexwonen). Verhuurders en werkgevers met dit keurmerk, bieden huisvesting aan die bonafide en veilig is. Gemeenten daar bij de handhaving gebruik van maken. Landelijke en regionale partijen bundelen hun kennis en ervaringen in het landelijk Expertisecentrum Flexwonen. Dit expertisecentrum biedt ook informatiebijeenkomsten voor raadsleden aan.