Nik van Hoogstraten en Evamarije Smit komen uit verschillende werelden. Toch vormen ze nu samen het hechte kernteam dat stichting Raket draaiende houdt. Nik richtte de stichting 5 jaar geleden op vanuit zijn overtuiging dat mensen met een beperking ook een podium verdienen om hun talenten te laten zien. Evamarije is een jaar geleden bij de stichting gekomen, als Community Manager – ‘een nieuwerwets woord voor wat je vroeger ‘spin in het web’ zou noemen’. Nik is en blijft van de creativiteit, ideeën, relaties en het uitdragen van de missie. Evamarijes taak is om de stichting te faciliteren zodat deze zelfstandig kan bestaan. Hierbij gebruikt zij haar achtergrond in de journalistiek en haar ervaring met het opzetten van kennisnetwerken en communities. De VNG sprak met het enthousiaste duo over hun motivatie en vroeg hen hoe stichting Raket gemeenten kan helpen om inclusiever te worden.

(Evamarije Smit en Nik van Hoogstraten tijdens Dag van de Bewoner 2019)

Waarom bestaat stichting Raket?

Evamarije: ‘We willen gevoel creëren bij inclusie van mensen met een beperking. De Nederlandse antropologe Danielle Braun zegt dat verandering begint met je als mens laten raken door een ander mens. Als je het alleen hebt over inclusie als een abstracte maatschappelijke verandering, dan springt de vonk niet over en blijft het bij wetgeving en regels. Maar als mensen Niks verhaal horen, dan zijn ze om en willen ze graag een steentje bijdragen.’

Ik leerde hoe het was om in de wereld te staan, een biertje te gaan drinken, verliefd te worden.

Nik: ‘Mijn persoonlijke voorgeschiedenis heeft wat ik nu doe gevormd. Ik ben geboren als gezonde jongen. Toen ik tweeënhalf was liep ik door een ziekte hersenbeschadiging op. Vervolgens kreeg ik op mijn negende de diagnose ‘zwakzinnig’, met de voorspelling dat ik de rest van mijn leven in internaten zou moeten wonen. Meedoen in de samenleving zou er voor mij niet inzitten. In het dorp waar ik woonde was ik ‘de mongool’, die met een taxibusje naar het speciaal onderwijs ging. Daar vonden ze dat ik door gedragsproblemen niet naar het mbo kon. Toch is het me gelukt om een mbo-opleiding in ruimtelijke vormgeving, communicatie en presentatie te gaan doen. Ik kreeg voor het eerst de kans om mijn talenten te laten zien. Hoewel ik de opleiding niet heb gehaald omdat ik per se ook voor Nederlands een voldoende moest hebben, was dit een belangrijke tijd voor me. Dankzij de opleiding ging ik op mezelf wonen in Den Bosch, waar ik uit de kast kwam en mijn sociale netwerk veel groter werd. Ik ging ook vrijwilligerswerk doen. Je leert hoe het is om in de wereld te staan, een biertje te gaan drinken, verliefd te worden. Zo deed ik steeds meer mee in de samenleving. 6 jaar geleden kwam ik tot de conclusie dat ik alles had wat ik wilde in het leven – behalve een baan. Ik heb toen verschillende brieven geschreven naar de overheid. Dit leidde er uiteindelijk toe dat ik mijn verhaal mocht doen bij Mark Rutte en dat ik een baan kreeg bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, als ambassadeur diversiteit en inclusie. Stichting Raket is voor mij een manier om ervoor te zorgen dat anderen ook de kans krijgen om hun talenten te gebruiken.’

Zwakzinnig genoemd worden bepaalt je hele leven, die impact hebben hulpverleners of ambtenaren vaak niet zo door.

Evamarije: ‘Het is belangrijk dat we afkomen van het denken in labels. Nik is van jongs af aan gelabeld als problematisch. Zwakzinnig genoemd worden is enorm ingrijpend, dat bepaalt je hele leven. Die impact hebben hulpverleners of ambtenaren vaak niet zo door. Wij willen professionals helpen om weer de bedoeling van beleid voor ogen te houden. Bij de mbo-opleiding waar Nik is toegelaten zat een decaan die tegen de regels in de bedoeling heeft begrepen. Op die manier heeft hij een mensenleven verder geholpen.’

Wat kan stichting Raket voor gemeenten betekenen?

Evamarije: ‘Stichting Raket heeft meerdere ervaringsdeskundige mensen zoals Nik aan boord, die ‘bemanningsleden’ worden genoemd. De bemanningsleden vertellen graag hun levensverhaal in een een-op-eengesprek om ambtenaren bekend te maken met het thema inclusie. Niet via een beleidsstuk maar via het persoonlijke contact. Zo krijgt inclusie een gezicht en kan er een gevoel bij ontstaan. Onze ervaringsdeskundigen kunnen ook meedenken over concrete beleidsvraagstukken waar een gemeente mee bezig is. Momenteel hebben we 14 bemanningsleden, die door hun vrijwilligerswerk bij stichting Raket werken aan hun persoonlijke ontwikkeling. Iedereen kan de profielen van de bemanningsleden lezen op onze website. We staan ook open voor nieuwe ervaringsdeskundigen die bij ons vrijwilliger willen worden.’

Nik: ‘Geïnteresseerden kunnen mij altijd even bellen. Mijn nummer staat gewoon op onze website, lekker laagdrempelig.’

(Evamarije Smit en Nik van Hoogstraten tijdens Dag van de Bewoner 2019)

Evamarije: ‘Als een gemeente met stichting Raket wil samenwerken zijn er verschillende opties. Onze voorkeur gaat – ook met het oog op het voortbestaan van de stichting – uit naar een langdurig partnerschap. Als partner krijg je een bepaald aantal een-op-eengesprekken op jaarbasis, maak je onderdeel uit van onze community van inclusieve organisaties en kunnen we voor jullie workshops of bijeenkomsten organiseren. Verder komt Nik sowieso een keer spreken. Behalve partner worden, is een andere manier om met ons samen te werken om losse een-op-eengesprekken te boeken met onze bemanningsleden. Tot slot zijn donaties natuurlijk ook welkom. Daarmee steun je de missie van Raket en maak je de persoonlijke ontwikkeling van bemanningsleden mogelijk. Voor de duidelijkheid: stichting Raket is geen uitzendbureau. Wij werken uitdrukkelijk aan het stapje daarvoor: de bewustwording en beeldvorming. Sommige bemanningsleden zijn wel op zoek naar werk, dus het kan wel eens gebeuren dat er een match made in heaven is, maar we zijn niet actief aan het bemiddelen. Er zijn al genoeg bureaus die een gat in de markt hebben gezien sinds de Participatiewet is ingegaan.’

Nik: ‘Wij willen voor gemeenten en voor bemanningsleden een warme huiskamer zijn. Iedereen neemt een meubelstuk mee en wij doen de inrichting.’

Wat doet stichting Raket nu al met gemeenten?

Evamarije: ‘In Den Bosch zijn we betrokken bij een interne opleiding van de gemeente om de bewustwording over het belang van inclusie onder de medewerkers te vergroten. De gemeente verbindt ons daarnaast met andere netwerken in de stad, om zo de community rondom stichting Raket te laten groeien. Op deze manier werken we aan bewustwording binnen de hele Bossche samenleving.’

Nik: ‘Ik heb een tijdje geleden een presentatie gegeven aan ambtenaren van de gemeente Haarlem. Ze vertelden na afloop dat ze enthousiast waren over de boodschap die ik daar had gebracht. ‘

Evamarije: ‘Onze contactpersonen in Haarlem hebben een grote opgave die ze met zijn tweeën moeten realiseren: zorgen dat het VN-verdrag Handicap handen en voeten krijgt in de gemeente. Zij zagen een samenwerking met stichting Raket als de perfecte ondersteuning bij hun werk: het vergroten van de interne bewustwording en het maken van beleid samen met ervaringsdeskundigen. We ontzorgen hen – zo wordt de slagkracht van de gemeente op het gebied van inclusie groter.’

Stichting Rakets boodschap voor eenzame beleidsmedewerkers: kom bij ons, want daar krijg je energie van!

Wat maakt stichting Raket anders dan andere organisaties van ervaringsdeskundigen?

Nik: ‘Ik wil wat ik heb geleerd doorgeven aan een nieuwe generatie. Evamarije zegt altijd tegen me: ‘je bent de boosheid voorbij’. Ik beredeneerde vroeger altijd vanuit boosheid. Nu denk ik meer vanuit mijn ervaring.’

Evamarije: ‘Je hebt je boosheid omgezet in een positieve kracht en een constructieve bijdrage. Dat is heel belangrijk, want niemand zit te wachten op boze mensen. Je moet blij worden van stichting Raket en van Nik. Dat is ook onze boodschap voor eenzame beleidsmedewerkers: kom bij ons, want daar krijg je energie van!’

Interesse?

Wilt u als gemeente ook inclusiever worden met hulp van de bemanningsleden van stichting Raket? Neem dan contact op met Evamarije via evamarije@raket.info.