De bestaansreden van VNG Risicobeheer is bijdragen aan een sterker collectief van gemeenten. Dit doen we door intervisie en kennisdelen op het terrein van risicomanagement, en met innovatie op basis van data en AI. Het doel van onze activiteiten is in gemeenten menskracht en middelen vrij te spelen. Onze activiteiten in 2024 waren daarop gericht. Het vertrekpunt is een integrale benadering van voorspelbare (verzekerbare) en voorstelbare (scenariodenken) risico’s.
Het Risicobeheerfonds
Lagere premies, meer veiligheid. Het Risicobeheerfonds is bedoeld om de (financiële) kracht van het collectief van gemeenten te benutten, kosten te besparen en kennis te delen. Het betreft een gemeentelijke schadeverzekeraar voor gemeentelijke gebouwen. Dit Risicobeheerfonds wordt voor de helft eigendom van de deelnemende gemeenten, en voor de helft van de VNG.
Het VNG-bestuur beslist voor de zomer van 2025 of het Risicobeheerfonds doorgaat. In 2024 werkte de programmaleiding de plannen verder uit, ook op basis van adviezen van het College van Dienstverleningszaken, de VNG-commissie Financiën, het netwerk van 100.000+ gemeenten, het Verzekeringsplatform Overheden (VPO) en het Risico Platform Overheden (RPO).
Risico Opleiding Overheden
In samenwerking met VNG Connect begon in 2024 de Risico Opleiding Overheden voor gemeentelijk verzekeringsambtenaren. Een opleiding om het werkterrein te verbreden van verzekeren naar integraal beleid voor risico’s en afwegingen, en de gemeentelijke organisaties hierover te informeren. Gastdocenten van verschillende hogescholen gaven de colleges. Aan de eerste editie van de opleiding namen 10 gemeenten deel.
Het RPO (Risico Platform Overheden)
VNG Risicobeheer faciliteert en ondersteunt het RPO, de professionele gemeenschap van concern- en businesscontrollers bij gemeenten, strategisch adviseurs en risicomanagers. De secundaire doelgroep bestaat uit raadsleden, gemeentesecretarissen, directie en management.
In het RPO delen professionals kennis over methoden voor sturen en verantwoorden, scenarioplanning en voor een integrale benadering van de risico’s waar gemeenten voor staan. Dit voorziet in een behoefte, in veel gemeenten is control een stand alone functie. Het RPO heeft een eigen bestuur met vertegenwoordigers van de gemeenten Rotterdam, Bronckhorst, Zevenaar en Meppel. In het bestuur is momenteel 1 vacature. Het RPO hield in 2024 3 hybride (fysiek en online) bijeenkomsten over verschillende onderwerpen, zoals integriteit, dataveiligheid en cyberrisico’s. Verder was er 3 maal laagdrempelige online intervisie over actuele onderwerpen, zoals het financieel ravijn en verscheidene benaderingen om daarmee om te gaan.
RPO Congres
Navigeren in een veranderende omgeving was het thema van het RPO Congres op 10 oktober in de Jaarbeurs in Utrecht, er waren meer dan 200 deelnemers. Het congres stond in het teken van risicobeheer en de onzekere gemeentefinanciën, een inhoudelijk verslag in de videoreportage:
Leernetwerk Leiderschap en de Bedoeling
6 gemeenten kwamen in 2023 en 2024 8 maal een dagdeel samen in het leernetwerk Leiderschap en de Bedoeling. Ze kregen inspirerende sprekers en ze wisselden ervaringen uit over het verandertraject in hun gemeentelijke organisatie. De rode draad: een werkcultuur waarin de leefwereld centraal staat, zonder de rechtmatigheid uit het oog te verliezen.
AI Risico Assistent
In een netwerk van gemeenten, hoger onderwijs, RPO en VNG Risicobeheer ontwikkelen we de AI Risico Assistent. De 1.0 versie van de AI Risico Assistent werd gepresenteerd bij het RPO Congres. Het betreft een tool die inzichtelijk maakt welke risico’s gemeenten lopen, bijvoorbeeld op gemeentefinanciën of op onderhoud van het openbaar gebied. De app berekent kans maal impact en heeft een functionaliteit om landelijk risico’s uit te vragen. De basis is het Risico Register Overheid, een database met alle gemeentebegrotingen, jaarrekeningen, risico top-10’s en weerstandsparagrafen.
Vernieuwen collectief Zorgcontract
In 2024 bereidden we de vernieuwing voor van het collectief zorgcontract voor medewerkers van decentrale overheden. Met de zorgverzekeraars willen samenwerken aan duurzame inzetbaarheid, en preventie van zorgkosten en ziekteverzuim. Aanbesteding van het zorgcontract via een open house procedure is in voorbereiding. Dit geldt ook voor een pilot om met koperlopergemeenten en zorgverzekeraars geanonimiseerde verzuimdata uit te wisselen, bedoeld om gericht in te spelen op ontwikkelingen.