Door Chris Ravensbergen

Zouden gemeenten ervoor verzekerd zijn, vroegen we ons af bij het toenmalige VNG Verzekeringen, de rechtsvoorganger van VNG Risicobeheer. Navraag leerde van wel, althans de meeste gemeenten hadden de ambtsketting verzekerd. Maar waarom zou je zo’n klein risico met een kleine impact verzekeren? Waarschijnlijk uit gewoonte, dat gebeurt vaak. Zo hebben veel gemeenten een verzekering voor de dienstfietsen en voor de iPads. Maar met een paar reserve-exemplaren ben je ook gedekt en een stuk voordeliger uit. Het is precies als thuis; een risico dat je gemakkelijk zelf kunt dragen, hoef je niet te verzekeren. 

Collectieve risicobeheersing

De verzekeringswereld is in beweging. Elke ambtenaar Verzekeringen merkt dat het moeilijker en duurder wordt om bepaalde risico’s te verzekeren. De oorzaak zit in meer factoren: het aantal aanbieders neemt af door fusies en gemeenten hebben te maken met grotere en nieuwe risico’s. Zo stijgt het aantal schades door achterstallig onderhoud van wegen en is er het betrekkelijk nieuwe risico van cybercrime. 
Het beheer van de gemeentelijke verzekeringsportefeuille is nu vaak nog een proces tussen de inkoper en de verzekeringsambtenaar, de integrale afweging met control en beleid blijft achterwege. Dat is jammer, want het gaat niet alleen om geld, maar ook om het voorkomen en verminderen van schadeleed. VNG Risicobeheer onderzoekt hoe gemeenten anders kunnen omgaan met reguliere risico’s en risico-overdracht. Een omslag van het denken in verzekeren naar (collectieve) risicobeheersing. De rijksoverheid zette al met succes een concept van landelijke risicobeheersing op en boekt daarmee aanzienlijke besparingen. Bij enkele gemeenten en Veiligheidsregio’s wordt nagedacht over andere aanpakken. VNG Risicobeheer bekijkt de mogelijkheid van een gemeentelijk Risicobeheerfonds. Vanuit het idee risico’s gezamenlijk te managen door het financieel draagvlak te vergroten, kosten te verminderen en zo geld vrij te spelen voor preventie. 

Brede blik

Dit past in het idee van risico-volwassenheid. In de bestaande praktijk wordt er nog veel gedacht vanuit verzekeringen en polissen, maar een bredere blik is op z’n plaats. Wat zijn risico’s en kansen? Hoeveel risico kunnen en willen we lopen? Samen met de Haagse Hogeschool hebben we daarom het Risicolab opgezet. Een post hbo-leergang voor verzekeringsambtenaren om de theorie van risicomanagement te combineren met de beroepspraktijk. Dat het ‘lab’ heet is geen moderne frats; de beroepspraktijk krijgt een boost in de wisselwerking tussen praktijk en onderwijs. In een lab gebeurt iets, het is dynamisch. Deelnemers werken met hun eigen casuïstiek en ze leren van elkaars praktijkervaringen. De leeruitkomst van het Risicolab is dat de cursisten na afloop een ‘volwassen’ verzekeringsmanagement voeren. Dat wil zeggen: efficiënt, en met een optimale afweging van de risicobereidheid, en dat voor de organisatie passende keuzes worden gemaakt om risico’s te verkleinen of te vermijden.

De beroepspraktijk op een hoger plan

De opleiding kan binnenkort van start, want kort geleden is de SPN-certificering door het gerenommeerde kwaliteitsinstituut CPION rondgekomen. Ik ben er hartstikke trots op want dit is precies waar we bij VNG Risicobeheer voor staan: van elkaar leren, de beroepspraktijk op een hoger plan brengen en eraan bijdragen dat we verstandig omgaan met gemeenschapsgeld. 

Chris Ravensbergen is directeur van VNG Risicobeheer