In de glossy bij de kapper staat een reportage over familieopstellingen. Een starre vader, een - op het irritante af – zonnige moeder en een ultra getalenteerde zus. Wat doen de relaties binnen het gezinssysteem met je?
Door Chris Ravensbergen
Het is leuk leesvoer. Voor mijn afstudeerscriptie bedrijfskunde maakte ik zulke opstellingen in bedrijven. Met playmobil poppetjes zetten we schematisch de verhoudingen neer en we bespraken wat er zou gebeuren als de opstelling anders werd. Een listig en louterend proces. Als je van een afstandje naar een afdeling kijkt krijg je begrip voor alle spelers. Zelf snapte ik toen pas echt hoe geneigd je bent te denken dat je zelf de maat van alle dingen bent. Af en toe uit je bubbel stappen is een must.
De Rekenkamer Rotterdam publiceerde onlangs een meta-analyse op hun onderzoeken in de afgelopen tien jaar. Een aantal rode draden liep er doorheen, zoals bestuurlijke overmoedigheid, te veel financiële risico’s nemen en te weinig oog hebben voor de uitvoering van beslissingen. Het zijn conclusies die ongetwijfeld voor andere gemeenten herkenbaar zijn. Maar wie doet er z’n voordeel met de lessen? Wat doe je om te voorkomen dat de kosten van grote projecten uit de hand lopen? Of dat risico’s onvoldoende op tafel komen te liggen? Elke gemeentelijke organisatie kent z’n eigen bubbel, z’n eigen politiek-bestuurlijke context. Er kan een dynamiek ontstaan waarin geluiden die niet goed uitkomen, niet worden gehoord. Of waarin kritische noten het bestuur niet bereiken.
In het krachtenveld van de eigen organisatie steekt een frisse wind de kop niet op
Met het Risico Platform Overheden (RPO) willen we stimuleren dat gemeenten meer doen met de lessen van elders. Een paar maal per jaar vertellen gemeenten elkaar hoe ze omgaan met risico’s en risicomanagement. Het is verfrissend en inspirerend. Tegen deze achtergrond, en die van het Rotterdamse rekenkamerrapport, kwam ik op het idee van een landelijk expertteam voor grote projecten. Specialisten en risicomanagers uit verschillende gemeenten die adviseren over de risico’s van grote projecten in collega-gemeenten. Je kunt er de Delphi-methode voor inzetten. Daarbij geven de deskundigen volgens een bepaald systeem hun mening. De input komt in een verslag dat vervolgens in het netwerk wordt teruggelegd voor feed-back en verdieping. Na een aantal slagen ligt er dan een advies waarover consensus is bereikt.
Zo gaan de ramen open voor frisse wind die in het krachtenveld van de eigen organisatie de kop niet kan opsteken. Maar die wel nodig is. In grote projecten moeten alle risico’s transparant op tafel liggen zodat de gemeenteraad in alle openheid een afweging kan maken of de investering verantwoord is. Dit alles collegiaal en onderling opgelost, zonder consultants. Zo’n team past helemaal in de gedachte van het RPO. Meer samendoen, het risicomanagement op een hoger plan brengen. Niet met zoals vroeger de markt, maar met gemeenten zelf aan de leidsels.
Chris Ravensbergen is directeur van VNG Risicobeheer.