Vanwaar jullie brandbrief?
‘Inwoners die zijn aangesloten op stadsverwarming trekken bij ons aan de bel over het nieuwe tarief. Dat is letterlijk verdubbeld. Ondanks het prijsplafond maken ze zich zorgen over de betaalbaarheid. Stadsverwarming is een collectieve voorziening waarvoor de eindgebruiker betaalt voor zowel de afgenomen warmte als voor de vaste kosten. Als gebruikers afhaken, worden de vaste kosten verdeeld over minder aansluitingen. Daar zit ik als wethouder duurzaamheid niet op te wachten. Daarnaast is het voor de beeldvorming rond warmtenetten niet goed, want we zetten daar bij de energietransitie juist op in.’

Energie is toch voor iedereen duurder geworden?
‘Over het algemeen is stadsverwarming niet goedkoop. Eneco gaat uit van een gemiddeld huishouden, maar bij een wat groter gezin en groter huis tikt het behoorlijk aan. Iedereen heeft een hogere gasrekening, maar die beweegt mee bij variabele contracten. Bij stadsverwarming is het inkoopmoment van het gas voor de warmtekrachtcentrale bepalend voor de rest van het jaar. Daar zit geen fluctuatie in. De Autoriteit Consument & Markt keurt de tariefstijging goed. Bedrijfseconomisch gezien begrijp ik het nog wel. Maar Eneco heeft ook een maatschappelijke functie. Eneco betaalt een hogere prijs voor het gas dat ze inkopen. Tegelijkertijd heeft het bedrijf veel windmolens die wel flinke winst draaien. Het is redelijk om daar in deze bijzondere tijden rekening mee te houden. Zorgverzekeraars kiezen er bij de jaarlijkse vaststelling van de tarieven soms ook voor in te teren op de reserves.’  

Gemeenten verkochten destijds hun aandelen in Eneco. Houten was geen aandeelhouder. Bent u blij dat de Warmtewet ze weer aan het roer zet via een meerderheidsbelang in toekomstige warmtenetten?
‘Als aandeelhouder had de overheid in deze kwestie nog wel iets kunnen betekenen. De energiebedrijven zijn geprivatiseerd. Dat zou leiden tot lagere tarieven en betere service. Die service is echt wel verbeterd, maar we hebben nooit stilgestaan bij het scenario dat de markt een heel andere kant op kan gaan. Ik snap dat minister Jetten voor Klimaat en Energie via de Warmtewet de monopoliepositie op warmtenetten wil doorbreken. Wel zie ik beren op de weg. Gemeenten zouden geen warmtekrachtcentrales moeten exploiteren. Gebrek aan kennis en kunde zet hen op achterstand. De markt zal het uiteindelijk voor een belangrijk deel gaan uitvoeren, dat kan niet anders. Voordeel is wel dat de overheid maatschappelijke onrust beter kan door vertalen en kan sturen op een lagere leveringsprijs.’