Maar wie zijn die mensen die elke keer weer vol enthousiasme gemeenten bij de hand nemen, ingewikkelde zaken behapbaar maken, de juiste euvels boven tafel krijgen en zoeken naar mogelijkheden op maat? En hoe blikken zij terug – en vooruit – op hun werk? 
Maak kennis met team IKT (v.l.n.r.): Naïm Andich, Ricardo Noordermeer, Nils Couwenbergh, Lilian Jongkind, Karli van Bakel, Britt van Waveren en Reinier Krins.

De vraag achter de vraag

Al ruim twee jaar test het IKT-team de gehele DSO-keten. Dus de gemeentelijke (plan-, TR- en VTH-) software in samenhang met de nieuwe landelijke voorzieningen (LVBB en DSO-LV). Zo draagt het team samen met gemeenten stevig bij aan de ontwikkelingen van het DSO, en in wisselende samenstelling. Maar als de teamleden één ding gemeen hebben, dan is het wel nieuwsgierigheid. Zoals Andich het verwoordt: “We proberen altijd de vraag achter de vraag te stellen.” Couwenbergh: “Als teamcoördinator neem ik mensen echt aan op een dergelijke houding. Wie nieuwsgierig is, bevraagt niet alleen gemeenten goed, maar is ook geïnteresseerd in zijn of haar collega’s. En dat merk je in de dynamiek. Het team heeft veel energie en is echt gedreven om te leren – iets dat twee kanten op werkt.” 

Van Waveren legt uit: “Idealiter testen we zaken waar zowel de gemeente van leert, als wijzelf. We zitten echt aan de voorkant, in de voorhoede. Vooral het testen van nieuwe functionaliteiten maakt het leuk, zeker met een gemeente die vooroploopt. Die komen vaak ook zelf met allerlei interessante ideeën.” Andich haakt hierop aan: “Het geeft mij persoonlijk ook een boost als een gemeente een belangrijke bevinding doet die het stelsel beter maakt. Zo bleek het bijvoorbeeld een heel goede suggestie om in het omgevingsloket bij een vergunningaanvraag het aantal vragen per pagina te maximeren, in plaats van oneindig door te laten lopen. Dit bleek veel overzichtelijker en dus gebruiksvriendelijker. Dus ja, afgezien van dat je veel leert, heb je als gemeente ook echt invloed op de processen en het eindresultaat.”

Idealiter testen we zaken waar zowel de gemeente van leert, als wijzelf 
(Britt van Waveren)

Hoogtepunten

Het team krijgt veel energie van zowel pro-actieve gemeenten, als van gemeenten die een meer afwachtende houding aannemen ten opzichte van het DSO. Een concreet voorbeeld van de eerste groep is de gemeente Pijnacker-Nootdorp waar Krins regelmatig mee test. “Deze gemeente gebruikt IKT echt als vliegwiel om de organisatie zo goed mogelijk voor te bereiden op dat wat op hen afkomt. Inmiddels hebben we alle opgestelde scenario’s wel doorlopen, nu gaan we de concrete inhoud in. Denk bijvoorbeeld aan het programma dat straks op basis van de nieuwe (STOP) standaard gepubliceerd moet worden. Hiervoor hebben ze collega’s die nog geen beeld hadden bij hoe dit eruit ziet ook eenmalig betrokken bij het testen. Mooi hoe enthousiast en voortvarend zij te werk gaan. Ze zijn bovendien op juridisch vlak vaak beter onderlegd dan wij, dus wij leren ook van hen.”

En Andich spreekt namens het hele team als hij opmerkt dat hij geniet van de grote diversiteit aan gemeenten. “Sommigen zijn inmiddels al vrij ervaren, maar er zitten er ook bij die nog nooit hebben ingelogd in de software. Het is mooi om het proces van zo’n ‘blanco’ gemeente mee te maken. Om samen met hen scenario’s te doorlopen die wij belangrijk voor hen achten, het zelfvertrouwen en de kennis te zien groeien en hen uiteindelijk verdiepingsslagen te zien maken. Hier leer ik zelf ook het meeste van. En elke VTH-medewerker of planjurist heeft andere inzichten en stelt andere vragen, waarop wij vervolgens ook de antwoorden weer moeten zoeken. Ervaring opdoen werkt echt twee kanten op.” 

Het is mooi om samen met ‘blanco’ gemeentes scenario’s te doorlopen, het zelfvertrouwen en de kennis te zien groeien en hen uiteindelijk verdiepingsslagen te zien maken (Naïm Andich)

Nieuwe rol en ontwikkelingen

Er staan ook weer allerlei ontwikkelingen op stapel. Noordermeer benadrukt dan ook dat testen nog wel geruime tijd relevant zal blijven. “Er gaan bijvoorbeeld binnen de STOP-standaard stappen gezet worden, wat gevolgen gaat hebben voor de software.” Ook van Waveren ligt vast een concreet tipje van de sluier op: “Iets waar zowel gemeenten als wij naar uitkijken, is de functionaliteit die parallelle wijzigingsprocessen mogelijk maakt. Hiermee kunnen gemeenten gelijktijdig verschillende procedures behandelen en wijzigingen in het omgevingsplan doorvoeren. In de juiste volgorde, zonder conflicten. We zijn heel benieuwd of het inderdaad gaat werken zoals we hopen.” “Er lopen in een IKT test in feite drie sporen – procesmatig, inhoudelijk en functioneel – die onderling veel raakvlakken hebben”, vervolgt Noordermeer. “Het is altijd weer interessant hoe bij nieuwe functionaliteiten een en ander op elkaar aansluit.”

Ook blijft de rol van het team zich ontwikkelen. Voor 1 januari dit jaar lag de focus op het werkbaar maken van alle functionaliteiten en oefenen met theoretische scenario’s. Bepaalde gemeenten blijven nog altijd graag in de oefenomgeving oefenen, maar nu de druk van de inwerkingtreding eraf is, wordt het team meer en meer bevraagd op inhoud en hulp in de praktijk. Couwenbergh: “We hebben nu ruimte om in te zoomen op de meer specifieke zaken in de keten. Gemeenten die tegen een bepaald issue aanlopen – een concreet voorbeeld is het mogelijk maken van machtigingen in het omgevingsloket – kunnen dit bij ons inbrengen. Zolang het stelsel zich blijft ontwikkelen, zal ons testteam blijven bestaan. En zolang er gemeenten het DSO moeten leren kennen.”

Geen zorgen over een heel intensief traject dat je veel energie en tijd kost; we leveren maatwerk en kijken samen met jou naar wat er wél kan!
(Ricardo Noordermeer)

Ook meedoen? Flexibiliteit en maatwerk

Kun je hier als gemeente wel wat hulp bij gebruiken, klop dan ook vooral aan, is de boodschap. Want als het team één ding graag duidelijk maakt, dan is het wel dat gebrek aan kennis of tijd geen belemmering moet zijn om contact te zoeken. Geen vraag is te gek. Noordermeer: “En geen zorgen over een heel intensief traject dat je veel energie en tijd kost. We leveren maatwerk en kijken samen met jou naar wat er wél kan.”

Couwenbergh vult aan: “Ook als je zelf de indruk hebt nog niks te weten en onbekwaam te zijn, willen we graag met je aan de slag. Je hoeft niet alle kennis paraat te hebben, je hoeft ook nog geen omgevingsplan te hebben. Enige voorwaarde is dat er mensen minimaal een uur per week beschikbaar zijn. En heb je die tijd soms niet vanwege vakantie of iets dergelijks, dan pauzeren we het testen even. We zijn flexibel! Of je nu volledig mee wilt doen aan IKT, of eerst eens wilt beginnen met een intake. En voor wie echt weinig tijd heeft, hebben we business scenario’s klaarliggen om zelfstandig mee aan de slag te gaan. Testen kan in verschillende gradaties.”

Afsluitend benadrukt Krins het intermenselijke contact. “We begrijpen heel goed dat de hoeveelheid informatie soms overweldigend kan zijn. We bieden een luisterend oor, zoeken graag zaken uit en helpen je verder als je vastloopt.” Couwenbergh: “Je hoeft als gemeente niet zelf het wiel uit te vinden. We kijken zowel naar de hele keten, als naar jouw specifieke situatie. Hoe werkt alles met jouw inhoud, jouw functionaliteiten en jouw proces. Dus doe daar je voordeel mee.”
 

Fotobijschrift (v.l.n.r.): 

Naïm Andich
Testexpert; Naïm werkt meestal met Britt of Reinier; sinds twee jaar testexpert.

Ricardo Noordermeer
Testexpert; testbegeleider bij het Rijk (doorlopen business scenario’s o.g.v. plan en VTH met rijkspartijen, oftewel bevindingen noteren en registreren in het bevindingen registratiesysteem en voortgang bewaken; Ricardo werkt vaak samen met Britt; sinds ruim 2 jaar teamlid. 

Nils Couwenbergh
Coördinator ketentesten en coördinator demand management voor VNG. Al 7 jaar betrokken bij de invoering van de Omgevingswet en rond 2017 in het testen gerold (toen dachten we nog dat de Omgevingswet in 2019 zou starten).

Lilian Jongkind
Communicatieadviseur VNG Omgevingswet (o.a. IKT en R&D); sinds ruim een jaar adviseur voor dit team.

Karli van Bakel
Begeleider ketentesten en teamlid Regie en Demand (wensen inventariseren rondom de Omgevingswet en het DSO). Sinds slechts 2 weken teamlid! Karli snapt de gemeenten extra goed, want ook voor haar is de Omgevingswet nieuw.

Britt van Waveren
Begeleider ketentesten; sinds 1,5 jaar teamlid. Gemeenten: Bodegraven-Reeuwijk, Delft, Roozendaal en gemeente Dijk en Waard.

Reinier Krins
Begeleider ketentesten; sinds ruim twee jaar en daarmee langstzittend teamlid (en al betrokken bij eerdere testprojecten); gemeenten: Rotterdam, Utrecht, Purmerend en Pijnacker.