Het nieuwe hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB maakt één ding duidelijk: deze ultrarechtse coalitie steekt de kop in het zand als het gaat over de financiële problemen bij het rijk en bij gemeenten. Het akkoord zit vol boterzachte bezuinigingen. Zo gaat de coalitie Brussel vragen de Nederlandse bijdrage te verlagen, moet een groot aantal ambtenaren verdwijnen en willen de rechtse partijen bezuinigen op asielopvang en milieumaatregelen. Het zijn allemaal wensdromen, want asielstromen worden veroorzaakt door ellende elders en de klimaatproblematiek verdwijnt niet als je je vingers in je oren steekt.
Gemeenten gaan financieel zwaar weer tegemoet. In ravijnjaar 2026 zitten de gemeenten met een miljardentekort. De partijen hebben de dringende oproep om dat financiële gat te vullen, genegeerd. Wel komen er bezuinigingen op de cultuur, de bijstand, de ambtenarij, het milieu en de opvang van vluchtelingen. Kinderopvang wordt gratis en hogere middeninkomens krijgen een flinke belastingverlaging, maar boterzachte ­bezuinigingen compenseren deze kosten niet. Het overheidstekort zal met 10 miljard oplopen.

Alle sociale problemen worden op de lokale politiek afgewenteld

Alle sociale problemen worden op de lokale politiek afgewenteld. Statushouders hebben niet langer voorrang meer op sociale huurwoningen, maar moeten natuurlijk wel ergens wonen. Door de geplande asielcrisiswet en intrekking van de spreidingswet zijn gemeenten straks niet langer verplicht nieuwe plekken voor vluchtelingen te regelen. Maar ook zij moeten onderdak krijgen. De nieuwe coalitie wil maar liefst 100.000 woningen per jaar bouwen, met 30 procent sociale woningbouw en de rest voor de middeninkomens. De sector zegt daarvoor zeker 3 à 4 miljard euro nodig te hebben, maar die kosten ­hebben de beoogde coalitiepartijen niet ingeboekt.
Voor de overheveling van de specifieke uitkeringen – die de speelruimte van gemeenten beperken – naar het gemeentefonds, staat 6 miljard euro in de boeken. Maar die gaat wel gepaard met een bezuiniging van 10 procent. Hoewel de effecten zeer zullen verschillen per gemeente, is het wel duidelijk dat sommige steden met een miljoenentekort worden opgezadeld. Compenseren wordt bemoeilijkt omdat de rechtse partijen de midden- en hogere inkomens beschermen door de stijging van de ozb aan banden te leggen.
Deze coalitie wordt een droomcoalitie. De partijen dromen ‘extraparlementair’ te zijn, maar het komende kabinet steunt gewoon op een meerderheid in het parlement. Het kabinet droomt van een EU die geld teruggeeft en asielstromen die vanzelf opdrogen. Van milieuproblemen die vanzelf verdwijnen en van een markt die 100.000 woningen bouwt. Deze droomcoalitie zal een nachtmerrie blijken voor gemeenten.