Steeds vaker hebben gemeenten en burgemeesters te maken met ernstige verstoringen van de openbare orde bij panden, zoals woningen, die worden blootgesteld aan geweld van buitenaf en/of waar (vuur)wapens worden gevonden. Het wachten is op verruiming van artikel 174a van de Gemeentewet.
Het kabinet wil de Commissaris van de Koning de bevoegdheid geven alle vergaderingen van een gemeentebestuur bij te wonen en kennis te nemen van alle bescheiden waarover het gemeentebestuur beschikt. Maar die bevoegdheden zouden wel begrensd en geclausuleerd moeten worden.
De VNG ontvangt veel vragen over de effecten van de aanpak van het coronavirus op de besluitvorming binnen gemeenten. Wij begrijpen deze vragen zeer goed. De komende weken zijn fysieke raadsvergaderingen niet mogelijk.
Met het wetsvoorstel 'Versterking participatie op decentraal niveau' wil het kabinet de verplichte inspraakverordening verbreden tot een participatieverordening. De VNG is overwegend positief over het (concept)wetsvoorstel.
Met een aantal belangrijke wijzigingen in de Gemeentewet wil de minister van BZK de integriteit van het decentraal bestuur bevorderen. De VNG is in hoofdlijnen positief over het (concept)wetsvoorstel.
De VNG is er positief over dat raadsleden in gemeenschappelijke regelingen beter in positie komen. Het is goed dat er naar oplossingen wordt gezocht om de democratische legitimiteit te versterken. Maar de bredere problematiek binnen het verlengd bestuur is niet opgelost.
Hoe werken de instrumenten van de gemeenteraad voor controle en kaderstelling in de praktijk? Daarover gaat het rapport Om de controle van de raad.
Het wetsvoorstel tot verruiming van de bevoegdheid van de raad om de wethouder ontheffing van het woonplaatsvereiste te verlenen, is door de Eerste Kamer verworpen. In het voorstel stond tevens de mogelijkheid dat dat ook niet-raadsleden voorzitter van een raadscommissie zouden kunnen worden.
De burgemeester wordt niet langer bij Koninklijk Besluit benoemd. Artikel 131 van de Grondwet wordt geschrapt uit de Grondwet. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan het voornemen tot wijziging van de benoemingswijze van de burgemeester zoals verwoord in het Regeerakkoord.
Veel gemeenten hebben al afspraken gemaakt over het toetsen van de integriteit van kandidaat-wethouders in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. Voor de gemeenten die hier nog niet aan toe zijn gekomen, heeft de VNG een Handreiking integriteitstoetsing wethouders gemaakt.