Welke opgave staat gemeenten te wachten om bij te dragen aan de doelen uit het Klimaatakkoord? In deze interactieve routekaart klimaat en energie vindt u een overzicht van alle acties en doelen uit het Klimaatakkoord voor gemeenten.
Routekaart
In de routekaart zijn de volgende mijlpalen opgenomen:
Algemene mijlpalen
2021
> Verkiezingen Tweede Kamer
In 2021 vinden in maart de Tweede Kamerverkiezingen plaats.
2022
> Gemeenteraadsverkiezingen
In 2022 vinden in maart de gemeenteraadsverkiezingen plaats.
2023
> Verkiezingen Provinciale Staten
Op 15 maart 2023 vinden de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen plaats.
> Verkiezingen Tweede Kamer
Op 22 november vinden de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats.
2026
> Gemeenteraadsverkiezingen
In 2026 vinden in maart de gemeenteraadsverkiezingen plaats.
2027
> Verkiezingen Provinciale Staten
In 2027 vinden in maart de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen plaats.
2030
> Gemeenteraadsverkiezingen
In 2030 vinden in maart de gemeenteraadsverkiezingen plaats.
Omgevingswet
2024
Invoering Omgevingswet per 1 januari 2024
> Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is vastgesteld
> Vaststellen Gemeentelijke Omgevingsvisie (GOVI)
In de omgevingsvisie (GOVI) legt de gemeente haar ambities en beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving voor de lange termijn vast.
Klimaatakkoord
2025
> Algemene evaluatie Klimaatakkoord
In 2025 moet een integrale evaluatie van het Klimaatakkoord uitgevoerd zijn.
2030
> Nationaal doel: 49% minder CO2-uitstoot t.o.v. 1990
In 2030 stoten we in Nederland bijna de helft (49%) minder broeikasgassen uit dan we in 1990 deden. Dit doel wordt verhoogd naar 55% als er een EU-breed akkoord bereikt wordt. In het regeerakkoord (2022) staat een ambitie van 60% CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990.
2050
> Nationaal doel: 95% minder CO2-uitstoot t.o.v. 1990
De lidstaten van de EU hebben afgesproken dat de EU in 2050 klimaatneutraal is. Om dit te bereiken moet Nederland 95% minder CO2 uitstoten ten opzichte van 1990.
Let op: de beschrijving van de routekaart gaat hieronder verder
2020
> Invoering Energie Efficiëntie Richtlijn (EED)
Grote gemeenten moeten de EED energie-audit uitvoeren: dat zijn gemeenten die met hun economische activiteiten voldoen aan de criteria van een grote onderneming. Daarnaast moet elke gemeente hierop handhaven.
> Energieloket
Gemeenten hebben een (onafhankelijk) (regionaal) energieloket, onder verantwoordelijkheid van de gemeente, dat de spil is tussen de verschillende stakeholders in de wijkgerichte aanpak.
2021
> Vaststellen Transitievisie Warmte 1.0
Elke gemeente moet voor eind 2021 een Transitievisie Warmte vaststellen. Daarin maken gemeenten een planning welke gebieden wanneer van het aardgas af gaan. Voor de gebieden die voor 2030 aan de beurt zijn, maken zij ook de mogelijke warmteopties inzichtelijk.
Gemeenten werken in hun uitvoeringsplannen de TVW verder uit voor de gebieden die voor 2030 van het aardgas af gaan. Hierin maken ze uiteindelijk de definitieve keuze voor het warmtealternatief en de einddatum waarop een gebied van het aardgas af gaat. De juridische basis ligt vervolgens in het aanpassen van het omgevingsplan (doorlopende actie).
2022
> Energy performance of buildings directive (EPBD), 4e versie
Vastgoedeigenaren zijn verplicht periodiek een EPBD-keuring te laten uitvoeren. Gemeenten zijn verplicht hierop te handhaven door steekproefsgewijs keuringsrapporten op te vragen.
> 2-jaarlijkse herijking sectorale routekaart maatschappelijk vastgoed
2-jaarlijkse rapportage over verbruik elektriciteit en aardgas aan BZK.
2023
> Minimaal energielabel C kantoren
Per 1 januari 2023 moet een kantoorgebouw minimaal energielabel C hebben. De gemeente houdt toezicht en treedt op bij overtreding van deze verplichting. Dit betreft onder andere publiek vastgoed.
2024
> Deadline energiearmoede middelen
Gemeenten hebben t/m 31 december 2024 om de middelen voor energiearmoede te besteden.
> 2-jaarlijkse herijking sectorale routekaart maatschappelijk vastgoed
2-Jaarlijkse rapportage over verbruik elektriciteit en aardgas aan BZK.
2025
> Gemeentelijk maatschappelijk vastgoed: 4-jaarlijkse evaluatie
90% van de Sectorale Routekaarten moet worden uitgevoerd conform planning.
2026
> Transitievisie Warmte (TVW) 2.0
Uiterlijk eind 2026 stellen alle gemeenten hun TVW 2.0 vast. Daarin maken ze een planning welke gebieden wanneer van het aardgas af gaan. Voor de gebieden die voor 2035 aan de beurt zijn, maken zij ook de mogelijke warmteopties inzichtelijk.
> 2-jaarlijkse herijking sectorale routekaart maatschappelijk vastgoed
2-Jaarlijkse rapportage over verbruik elektriciteit en aardgas aan BZK.
2027
> Verbod op gebouwen met energielabel G
Gebouwen met label G moeten omgebouwd worden naar minimaal energielabel C. De gemeente moet hierop toezien en handhaven.
2028
> 2-jaarlijkse herijking sectorale routekaart maatschappelijk vastgoed
2-Jaarlijkse rapportage over verbruik elektriciteit en aardgas aan BZK.
2029
> Gemeentelijk maatschappelijk vastgoed: 4-jaarlijkse evaluatie
90% van de Sectorale Routekaarten moet worden uitgevoerd conform planning.
2030
> Nationaal doel: 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen geïsoleerd en/of aardgasvrij
> Gebouwen met energielabel F: minimaal energielabel C
Gebouwen met label F moeten in 2030 minimaal voldoen aan energielabel C. De gemeente moet hierop handhaven.
> Verbod op huurwoningen met energielabel lager dan E
Huurwoningen moeten minimaal voldoen aan energielabel E.
> Gemeentelijk maatschappelijk vastgoed: 49% CO2-reductie
49% CO2-reductie is een streefdoel voor de bestaande bouw.
2050
> Nationaal doel: in de gehele gebouwde omgeving wordt geen fossiele brandstof meer gebruikt
> Gemeentelijk maatschappelijk vastgoed: energieneutraal / 95% CO2-reductie
Let op: de beschrijving van de routekaart gaat hieronder verder
2020
> Opleveren gemeentelijke laadvisie en beleid (2-jaarlijks herijken)
> Regionale mobiliteitsprogramma's (uitvoering t/m 2030 en verder)
> Verplichting leidinginfrastructuur bij woningbouw > 10 parkeervakken
> Gemeentelijk wagenpark
Zero Emission (ZE) werktuigen/vervoer moeten vanaf 2020 opgenomen worden in inkoopprocessen.
2022
> Handhaven normering zakelijke mobiliteit
Deze regeling geldt voor werkgevers met meer dan 100 werknemers en draagt bij aan het verduurzamen van zakelijke mobiliteit en woon-werkmobiliteit, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord.
2023
> Inzet zero-emissie bouwmaterieel volgens routekaart Schoon en emissieloos bouwen
Vanaf besluitvorming in 2022/2023 en start Omgevingswet.
2025
> Ingang zero-emissiezones in 30-40 grote steden (vanaf 2025 t/m 2030)
> Handhaven verplichting laadpunten utiliteitsbouw
Vanaf 2025 is het verplicht om minimaal 1 laadpunt bij utiliteitsbouw van > 20 parkeervakken te plaatsen.
> 50% van de taxi's is emissieloos
2030
> Inkoop doelgroepenvervoer is emissieloos
> Emissieloos gemeentelijk wagenpark
Vanaf 2030 moeten alle lichte voertuigen in het gemeentelijk wagenpark emissieloos zijn. Zware voertuigen moeten veel mogelijk emissieloos zijn.
> Inzet zero-emissie bouwmaterieel volgens routekaart Schoon en emissieloos bouwen
> Grond-, weg- en waterbouw zoveel mogelijk klimaatneutraal en circulair
2050
> Nationaal doel: alle mobiliteit is emissieloos
Het doel van het Klimaatakkoord is mobiliteit zonder schadelijke uitlaatgassen voor mensen en goederen in 2050. Dit betekent meer inzet van duurzame energie voor al het transport op de weg, het water en in de lucht. In 2050 moet de inzet van fossiele brandstoffen tot nul gereduceerd zijn.
Let op: de beschrijving van de routekaart gaat hieronder verder
2030
> Nationaal doel: 14,3 Mton minder CO2-uitstoot t.o.v. 2015
In 2030 moet de industrie flink minder CO2 uitstoten. De industrie wordt aangesloten op duurzame bronnen – overheden zorgen voor inpassing en vergunningen. Dit is een tussenstap op weg naar volledige duurzaamheid.
2050
> Nationaal doel: broeikasuitstoot industrie is 0
De uitstoot van de industrie in 2050 moet zijn teruggebracht tot 0. In plaats van met fossiele brandstoffen, moet de industrie gaan produceren met duurzame elektriciteit of met energie uit aardwarmte, duurzame waterstof en/of duurzaam gas. Overheden zorgen voor inpassing en vergunningen.
> Nationaal doel: industrie volledig circulair
De industrie is volledig circulair en haalt de grondstoffen voor producten uit onder andere biomassa, reststromen en -gassen.
Let op: de beschrijving van de routekaart gaat hieronder verder
2023
> Oplevering gebiedsprogramma's
Op 1 juli 2023 moeten gebiedsprogramma's met onontkoombare doelen van met name CO2 en stikstof opgeleverd worden.
Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) wordt vastgesteld.
2024
> Veenprogramma's in omgevingsvisie
Veenprogramma’s moeten in de omgevingsvisie opgenomen worden.
2025
> Nationaal doel: stikstofreductie van 40% t.o.v. 1990
2030
> Nationaal doel: stikstofreductie van 74% t.o.v. 1990
> Nationaal doel veenweide: reductie van de jaarlijkse emissie met 1,0 Mton
2040
> Nationaal doel: de glastuinbouw moet klimaatneutraal kunnen zijn
De sector wil de glastuinbouw in Nederland sneller klimaatneutraal maken, namelijk in 2040. Daarvoor zet het kabinet financiële ‘prikkels’ voor glastuinbouwers in, zoals subsidies en belastingmaatregelen.
Let op: de beschrijving van de routekaart gaat hieronder verder
2020
> Opleveren Regionale Energiestrategie (RES) 1.0
In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio zijn eigen keuzes.
2023
> Opleveren RES Voortgangsdocument
De voortgang van de realisatie van ambities uit de RES 1.0 wordt in dit document tweejaarlijks weergegeven, op 1 juli 2023, 2025, 2027 en 2029.
2024
> Herijken RES 2.0
De herijking van de RES is maatwerk per regio en gebeurt in de periode 2022-2024.
2025
> Opleveren RES Voortgangsdocument
De voortgang van de realisatie van ambities uit de RES wordt in dit document tweejaarlijks weergegeven, op 1 juli 2023, 2025, 2027 en 2029.
2027
> Opleveren RES Voortgangsdocument
De voortgang van de realisatie van ambities uit de RES wordt in dit document tweejaarlijks weergegeven, op 1 juli 2023, 2025, 2027 en 2029.
2029
> Opleveren RES Voortgangsdocument
De voortgang van de realisatie van ambities uit de RES wordt in dit document tweejaarlijks weergegeven, op 1 juli 2023, 2025, 2027 en 2029.
In 2030 komt 70% van alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Dat gebeurt met windturbines op zee, op land en met zonnepanelen op daken en in zonneparken. De RES-regio's leveren hierin een aandeel van 35 TWh.
2040
> Totale uitstoot is 0
Voorstel EU: in 2040 zijn er geen emissierechten meer beschikbaar voor industrie en energieproducenten.
2050
> Nationaal doel: 100% hernieuwbare energie
Het begrenzen van de klimaatverandering vraagt, op weg naar 2050, een CO2-vrij elektriciteitssysteem.