We werken aan het Nederlandse energiesysteem van de toekomst. Een energiesysteem omvat de energie-infrastructuur (transport), energievraag en -aanbod (gebruik en opwek) en flexibiliteit (opslag en conversie). Aangezien Nederland in 2050 klimaatneutraal moet zijn, moeten onze energiesystemen overgaan op hernieuwbare vormen van energie. Daarvoor zijn aanpassing en vooral uitbreiding van onze energie-infrastructuur noodzakelijk. Gemeenten zijn onder meer verantwoordelijk voor de ruimtelijke inpassing van en vergunningverlening voor energie-infrastructuur.
De energietransitie wordt op 2 manieren aangepakt:
- In de integrale trajecten staan alle energievragers en -dragers binnen een afgebakend grondgebied centraal
- In de sectorale trajecten staat voor heel Nederland een afgebakende groep van energievragers (zoals industrie of mobiliteit) of energiedragers (zoals elektriciteit of warmte) centraal
Integrale trajecten
Op nationaal en decentraal niveau lopen verschillende trajecten, gericht op de energiesystemen die nodig zijn voor een duurzame toekomst:
| Visie/beleid | Infrastructuur | Projecten | |
|---|---|---|---|
| Rijk | Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) | Programma Energiehoofdstructuur (PEH)
| nationaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (nMIEK) |
| Provincie | provinciale energievisie | provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) | |
| Regio | Regionale Energiestrategie (RES) |
Nationaal Plan Energiesysteem
Het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) is een strategisch langetermijnplan voor het energiesysteem in Nederland in 2050. Het brengt in kaart hoe het klimaatneutrale energiesysteem van de toekomst eruit moet zien en wat nodig is om daar te komen.
Programma Energiehoofdstructuur
Het Programma Energiehoofdstructuur (PEH) is gericht op de benodigde ruimte voor de nationale onderdelen van het energiesysteem. Daarbij gaat het onder meer om projecten die zijn opgenomen in de nationale MIEK.
Meerjarenprogramma's Infrastructuur Energie en Klimaat
In de Meerjarenprogramma’s Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) worden keuzes vastgelegd over energie-infrastructuurprojecten. Dat gebeurt zowel op nationaal niveau (nMIEK) als op provinciaal niveau (pMIEK).
Energievisie
De energievisie is het strategische raamwerk voor de ontwikkeling van het energiesysteem in de provincie. Op basis van deze visie wordt afgewogen welke energie-infraprojecten voorrang krijgen. Deze projecten krijgen een plek in het pMIEK.
Lees meer over de energievisie
Regionale Energiestrategie
In de Regionale Eenergiestrategie (RES) wordt beschreven waar de opwek van wind- en zonne-energie een plek krijgt in de leefomgeving. Voor deze duurzaam opgewekte energie is transportcapaciteit nodig. Deze projecten kunnen daarom worden opgenomen in de pMIEK.
Sectorale trajecten
| Gebouwde omgeving | Mobiliteit | Industrie | Landbouw | |
|---|---|---|---|---|
| Warmte | warmteprogramma | Nationaal Programma Verduurzaming Industrie (NPVI) warmteprogramma | Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) warmteprogramma | |
| Elektriciteit | Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) | Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) LAN | NPVI LAN | NPLG LAN |
| Koolstof | NPVI | NPLG | ||
| Waterstof en groen gas | NPVI | NPLG |
Warmteprogramma
In het warmteprogramma maken gemeenten inzichtelijk wanneer in welke gebied de levering van aardgas wordt stopgezet. Voor de pMIEK kan het warmtealternatief van belang zijn: is verzwaring van het elektriciteitsnet nodig, of worden de huizen aangesloten op een warmtenet?
Lees meer over het warmteprogramma
Landelijk Actieprogramma Netcongestie
Het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) moet het capaciteitstekort op het elektriciteitsnet op korte termijn praktisch oplossen. Versnelde uitbreiding van het net kan onderdeel zijn van het pMIEK. Daarin staan ook projecten om toekomstige netcongestie te voorkomen.
Nationale Agenda Laadinfrastructuur
De Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) is een meerjarige beleidsagenda met ambities en acties die ervoor gaan zorgen dat we straks altijd en overal, makkelijk en slim kunnen laden. Een groot aantal van de afspraken en acties wordt lokaal en regionaal uitgevoerd.
Nationaal Programma Verduurzaming Industrie
De Cluster Energie Strategieën geven inzicht in de benodigde energie-infrastructuur voor de industrie. Waar nodig wordt projecten opgenomen in de MIEK's. Het Nationaal Programma Verduurzaming Industrie (NPVI) zoekt naar oplossingen voor gesignaleerde knelpunten.
Nationaal Programma Landelijk Gebied
Het onderdeel landbouw en landgebruik van het Klimaatakkoord is grotendeels ondergebracht bij het Nationaal Programma Landelijk gebied (NPLG). Daarmee is het beter mogelijk om de verschillende opgaven in het landelijk gebied in samenhang aan te pakken.