In het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) geeft het rijk aan hoe een duurzaam, betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem van de toekomst (2050) vorm gaat krijgen en hoe iedereen vanuit zijn eigen rol kan bijdragen. In dit plan worden keuzes gemaakt voor een energiesysteem dat alle gebruikerssectoren (gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik) in staat moet stellen om te verduurzamen.
Lees het Nationaal Plan Energiesysteem
Het rijk maakt in het NPE 5 richtinggevende keuzes:
- Maximaal aanbod; maximale inzet op aanbod van duurzame energie en energie-infrastructuur.
- Energiebesparing; besparen als belangrijke hoeksteen van het energiebeleid.
- Slim inzetten energie en infrastructuur; schaarse energie en infrastructuur worden ingezet waar dit het meest nodig is vanuit systeemperspectief.
- Internationale samenwerking; sterke internationale samenwerking en maximaal verbonden energiesysteem.
- Samen sturen; met burgers en bedrijven, met ruimte voor participatie en initiatief.
Standpunten van de VNG
- De VNG wil in de verdere uitwerking van het NPE een gelijkwaardige rolverdeling tussen de verschillende overheidslagen, om de publieke belangen op alle niveaus te borgen in de afwegingen. We gaan van een centraal energiesysteem naar een meer decentraal energiesysteem met lokale ruimtelijke, sociale en financiële impact. Daarbij hoort een rol voor decentrale overheden. Met het rijk wordt nu gewerkt aan interbestuurlijke afspraken om deze belangen ook te kunnen afwegen en daarin keuzes te maken.
- We willen meer aandacht in het NPE voor de financiering van het integrale energiesysteem zodat publieke belangen worden geborgd.
- Energiebesparing, in het NPE als tweede richtinggevende keuze genoemd, is altijd de eerste stap in de verduurzaming van ons energiesysteem. Energie die we niet gebruiken, hoeven we niet op te wekken, te transporteren, te distribueren of op te slaan.
- De VNG pleit in plaats van een ‘maximaal aanbod’ (eerste richtinggevende keuze in het NPE) voor een ‘optimaal aanbod’ van duurzame energie en energie-infrastructuur om daarmee de ruimtelijke impact te beperken.
- Het NPE richt zich vooral op de sector industrie (clusters 1 t/m 6). Dit vinden we te beperkt en te eenzijdig. We willen meer balans met grootbedrijven, het mkb en de gebruikerssectoren gebouwde omgeving en mobiliteit.
- De VNG wil meer aandacht voor circulariteit. Dat helpt de energievraag te beperken. De energietransitie en circulariteit zijn complementair aan elkaar.
Lees meer in onze inbreng voor een commissiedebat over het NPE (pdf, 179 kB)
Vervolgtraject en gevolgen voor gemeenten
Samen met het rijk en IPO wordt in de eerste helft van 2024 de governance van het NPE ontwikkeld. Daarin wordt ook duidelijk wat het NPE gaat betekenen voor gemeenten. Wij vinden dat de keuzes binnen het totale systeem moeten worden gemaakt door de verschillende overheden en niet enkel door het rijk. Verder benadrukken we dat ook moet worden gesproken over de financiering.