Het Programma Energiehoofdstructuur (PEH) is ruimtelijk beleid voor de onderdelen van de energievoorziening die van nationaal belang zijn. Denk aan de hoogspanningskabels, buisleidingen, batterijen, elektrolysers en regelbare energiecentrales die nodig zijn voor een klimaatneutraal energiesysteem in 2050. Het PEH is een instrument om met gemeenten, provincies, havenbedrijven en netbeheerders afspraken te maken over de ruimte die hiervoor nodig is.

Lees het PEH en bijbehorende stukken 

Gevolgen voor gemeenten

De keuzes voor nieuwe nationale energie-infrastructuur zijn noodzakelijk en bepalend voor de oplossingen op regionaal en lokaal niveau. Gemeenten kunnen in het PEH zien welke ruimtelijke ontwikkelingen van het energiesysteem op nationaal niveau worden verwacht. 

Het PEH benadrukt het belang om ook op regionaal niveau te kijken naar samenhang tussen ruimtelijke ontwikkelingen en het energiesysteem. Daarnaast wordt aan gemeenten en provincies gevraagd om bestaande ruimtelijke reserveringen (voor grootschalige elektriciteitsproductie of buisleidingenstroken) te handhaven.

Werkt u aan grote energie-infrastructuurprojecten uit het PEH en/of het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie & Klimaat (MIEK)? En wilt u hulp bij de inpassing van deze projecten in de ruimtelijke plannen van uw gemeente? De expertpool van RVO helpt gemeenten kosteloos bij onder meer bestemmingsplannen, milieueffectrapportages en omgevingsplannen. 

Inbreng VNG

In onze consultatiereactie op het PEH (pdf, 158 kB) hebben we het gemeenteperspectief ingebracht. Dit perspectief is ook van belang in de realisatie van projecten. 

We wijzen er onder meer op dat gemeenten in de voorbereiding en realisatie van energie-infrastructuur een bepalende speler zijn, met verantwoordelijkheid voor de ruimtelijke ordening en het beheer van de ondergrond. Het is belangrijk om voldoende ruimte te laten voor een gebiedsgerichte benadering, lokale beleidsvrijheid en afweegruimte voor gemeenten. Dit zorgt ervoor dat keuzes aansluiten bij de leefwereld van inwoners en vergroot het draagvlak.

Ook vragen we aandacht voor de uitvoeringscapaciteit van gemeenten. Zij worden in toenemende mate geconfronteerd met een stapeling van ruimtelijke opgaven. En ook specifiek op het gebied van energie-infrastructuur landen projecten vanuit verschillende opgaven bij gemeenten. 

Verder zou volgens de VNG het PEH, net als het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE), niet alleen maar een kabinetsvisie of sectoraal verhaal moeten blijven. Zo is een integrale uitwerking van een ruimtelijk beleidskader voor grootschalige systeembatterijen nodig. De VNG werkt hieraan met het ministerie van EZK, IPO en TenneT.

Meer informatie

Notitie voor VNG-commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu (pdf, 1,4 MB)