De afspraken over de compensatie van de kosten die gemeenten in het kader van de hersteloperatie maken, zijn opgenomen in zogenaamde specifieke uitkeringen. Deze zijn vormgegeven in ministeriële regelingen.
Bij specifieke uitkeringen (Spuk's) gaat het om geld dat gemeenten heeft uitgegeven aan bepaalde taken en - na verantwoording daarover te hebben afgelegd - van het rijk heeft terugontvangen. In sommige situaties krijgen gemeenten een voorschot of kunnen zij een voorschot aanvragen. Ook dan moeten gemeenten zich later verantwoorden over de uitgaven, en kijkt de accountant mee of de uitgaven zijn gedaan. Dat gebeurt volgens de regels van de Specifieke Uitkering (Spuk). Per Spuk zijn handreikingen beschikbaar. Daarnaast worden veel vragen beantwoord via vraag en antwoorden.
Handreikingen Spuk's hersteloperatie:
- Spuk gemeentelijke (brede) ondersteuning*
- Spuk kwijtschelden sociaal domein
- Spuk kwijtschelden belastingdomein
* Deze handreiking heeft betrekking op de jaarverantwoording van 2024. Zoekt u de handreiking met uitleg bij de verantwoording over 2023? U kunt deze opvragen bij hersteloperatie@vng.nl.
De belangrijkste gerelarteerde vragen en antwoorden bij de jaarverantwoording kunt u hier vinden:
De uitgaven voor de brede ondersteuning aan ouders en kinderen en de pauzering en het kwijtschelden van schulden aan gedupeerde ouders/toeslagpartners wordt jaarlijks verantwoord. De verantwoording vindt plaats volgens de SiSa-systematiek. Vanuit deze Single-Information-Single-audit-systematiek loopt de verantwoording mee in de jaarlijkse gemeentelijke proces van financiële verantwoording. Gemeenten dienen jaarlijks hun gecontroleerde jaarrekening in voor 15 juli bij het ministerie van BZK. De verantwoording over de gemaakte kosten die gedeclareerd kunnen worden op basis van de Spuk's maakt onderdeel uit van dit proces.
Documentatie voor SiSa verantwoording
- SiSa informatie 2024 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
- Nota verwachtingen accountantscontrole jaarverantwoording gemeenten
- Definitieve regeling Verzameluitkering Kwijtschelding schulden binnen VWS-domein
- Aanvraagformulier verzameluitkering kwijtschelding schulden VWS-domein
- Aantallen aangemelde ouders per gemeente per 2 januari 2024 tbv Normbedrag component E
In 2023 is twee keer een herziening van de Spuk B2 gepubliceerd. In de eerste aanpassing van de Spuk (juli 2023) zijn ex-toeslagpartners van gedupeerde aanvragers van kinderopvangtoeslag en nabestaanden van een overleden gedupeerde aanvrager of een overleden kind meegenomen, zodat gemeenten deze doelgroepen brede ondersteuning kunnen bieden en kosten kunnen declareren.
Ook is opgenomen dat gemeenten de uitkering in de kalenderjaren 2021 tot en met 2026 kunnen besteden. Gemeenten mogen tot uiterlijk 1 januari 2027 verplichtingen aangaan voor ondersteuning van de doelgroepen die op basis van de regeling gefinancierd worden. Verder is het plafondbedrag verhoogd en zijn er enkele tekstuele wijzigingen. Om de aanspraak op ondersteuning in de toekomst daadwerkelijk te eindigen is een aanpassing van de wet nodig.
KPMG heeft een kostprijsonderzoek uitgevoerd naar de kosten van de brede ondersteuning en de normbedragen van de componenten van de Spuk. Naar aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek krijgen gemeenten de mogelijkheid één keer de declaratiewijze (normbedrag of werkelijke kosten) te wijzigen. De Spuk is daarom in november 2023 nogmaals aangepast en opnieuw gepubliceerd. Daarnaast is in oktober 2024 een aanpassing in de Spuk gepubliceerd waarin is geregeld dat gemeenten jaarlijks de normbedragen voor component E kunnen declareren.