Trendrapport Informatiesamenleving 2024

zondag 4 februari 2024

Wanneer het gaat over de informatiesamenleving, dan gaat het ook over toekomstbeelden. Hoe kan onze toekomst eruit zien als digitalisering doorzet en nieuwe technologieën verder geïmplementeerd worden? Vaak zien we in de kunsten interessante, aansprekende en creatieve antwoorden op deze vragen. Daarom vindt u hier een kleine selectie.

Boeken

Wat wij zagen - Hanna Bervoets (2021)

Wat wij zagen – Hanna Bervoets (2021)

Wat wij zagen is een intrigerende verkenning van de impact van technologie op ons dagelijks leven. Geschreven vanuit het perspectief van een content moderator op een socialmediaplatform, belicht het boek de psychologische effecten van blootstelling aan de donkere kant van het internet. Bervoets' verhaal is een krachtige weergave van hoe technologie onze beleving van realiteit en moraliteit kan vervormen. Bervoets slaagt erin om op een toegankelijke manier een diepgaande discussie te voeren over de ethische dilemma's waarmee we in het digitale tijdperk worden geconfronteerd. Het zet je aan tot nadenken over de verantwoordelijkheid en de impact van onze online aanwezigheid.

The Eye of the Master: A Social History of Artificial Intelligence  Matteo Pasquinelli (2023)

The Eye of the Master: A Social History of Artificial Intelligence – Matteo Pasquinelli

Matteo Pasquinelli neemt de lezer mee op reis door de geschiedenis van kunstmatige intelligentie. Voordat hij ingaat op de impact van AI op de samenleving, onderzoekt hij de manier waarop die samenleving AI heeft vormgegeven. Hij kijkt in de breedte naar de sociale, economische en politieke gevolgen van AI en benadrukt hoe deze technologie zowel een instrument voor vooruitgang als een bron van ongelijkheid kan zijn. Zijn kritische blik op de geschiedenis van AI maakt dit boek tot een essentiële leeservaring voor iedereen met interesse in de toekomst van technologie en de impact ervan.

Psychopolitics: Neoliberalism and New Technologies of Power - Buyng-Chul Han (2017)

Psychopolitics is geen makkelijke kost. Han geeft kritiek op de manier waarop neoliberale ideologieën en nieuwe technologieën onze beleving van vrijheid en controle beïnvloeden. Hij onderbouwt die kritiek met onderzoek naar de subtiele manieren waarop digitale technologieën worden gebruikt om macht uit te oefenen en ons te beïnvloeden, vaak zonder dat we dit doorhebben. Han maakt een uitdagende analyse van de psychologische effecten van technologie in de moderne samenleving. En geeft daarmee een uniek perspectief op de ingewikkelde relatie tussen technologie, macht en menselijke autonomie.

Lees ook eens

  • Doe zelf normaal. Menselijk recht in tijden van datasturing en natuurgeweld - Maxim Februari (2023)
  • Manieren van zijn. Voorbij de menselijke intelligentie - James Bridle (2023)

Films, series en documentaires

Electric Avenue - VPRO (2023)

Electric Avenue is een boeiende 5-delige documentaireserie die de invloed van moderne technologie op ons dagelijks leven onderzoekt. Nicolaas Veul, Charisa Chotoe en Danny Ghosen nemen de kijkers mee op een reis door 5 internationale verhalen die rechtstreeks uit de toekomst lijken te komen. 

De serie belicht de complexe relatie tussen technologische vooruitgang, privacy en veiligheid: van kunstmatige intelligentie die de politie in de VS ondersteunt tot het verrassende gebruik van Bitcoin in El Salvador en datingsapps in Israël en de Palestijnse gebieden. Electric Avenue biedt een frisse kijk op de impact van technologie in diverse samenlevingen en nodigt uit tot diepgaande reflectie over de koers van onze gedigitaliseerde wereld.

Kimi - Steven Soderbergh (2022)

Inspiratie voor toekomstbeelden in de informatiesamenleving - Kimi

Kimi verkent de schaduwzijden van technologische ontwikkelingen. Het verhaal draait om de smart speaker Kimi en belicht de kwetsbare balans tussen privacy en de prijs die we betalen voor onze onderlinge verbondenheid. Angela Childs (Zoë Kravitz) raakt op werk betrokken bij een sinister bedrijfscomplot nadat ze een schokkend misdrijf ontdekt via Kimi’s menselijke monitoring. Intussen worstelt ze met pleinvrees. De film houdt zorgvuldig de grens tussen technologische thriller en persoonlijk drama in stand. Uiteindelijk komt het tot een bevredigende ontknoping die de complexiteit van moderne technologie benadrukt.

Bekijk ook eens

Beeldende kunst  

In Search of Humanity - Ai Weiwei (30 september 2023- tot 3 maart 2024)

Ai Weiwei

De tentoonstelling In Search of Humanity van Ai Weiwei in de Kunsthal Rotterdam is een meeslepende reis door de 40 jaar van zijn indrukwekkende carrière. De expositie belicht zijn zoektocht naar menselijkheid en verandering, van zijn jeugd in ballingschap tot zijn gevangenschap. Met 120 werken daagt Weiwei de toeschouwer uit om na te denken over vrijheid en mensenrechten. Dat ziet u bijvoorbeeld in zijn werken die gemaakt zijn van gevonden voorwerpen of LEGO-blokjes. Naast dit alles is In Search of Humanity vooral ook een oproep tot actie.

 

Nieuwe media

Welkom in de AI-fabriek - BNR en Trouw (podcast, 2023)

Inspiratie voor toekomstbeelden in de informatiesamenleving - Welkom in de AI Fabriek

Welkom in de AI-fabriek is een genuanceerde en toegankelijke gids door de AI-wereld, die technische inzichten combineert met ethische overwegingen. In de 1e aflevering ontrafelt de podcast de illusie achter ChatGPT en werpt vragen op over de bruikbaarheid en de kosten om deze illusie te handhaven. De 2e aflevering verkent de emotionele betrokkenheid bij chatbots vanuit het historische perspectief van ELIZA, de eerste chatbot die menselijk overkwam. Het gesprek met Oumaima Hajri benadrukt de ethische zorgen rond AI-toepassingen die bedrijven aanbieden als levenspartners en voor rouwverwerking.* De podcast belicht ook de impact van AI op de samenleving, het werk in de videogame-industrie, en onderzoekt de vooroordelen ingebakken in AI. 

Bekijk en luister ook eens