‘Gemeenteraden hebben meer behoefte aan ondersteuning’, zo concludeerde onderzoeksbureau Berenschot onlangs. De roep om meer ondersteuning is niet nieuw. Eerder, in 2016, heeft de VNG Denktank, onder leiding van Kajsa Ollongren (destijds nog wethouder in Amsterdam) betoogd dat raadsleden veertien jaar na de dualiseringsoperatie meer ondersteuning verdienen.
Raadsleden hebben dus niet alleen ‘behoefte’ aan meer ondersteuning, maar ze ‘verdienen’ het ook.
‘Appeltje-eitje’ zou je denken. Blijkbaar is dat te gemakkelijk gedacht. Waar komt de roep om meer ondersteuning vandaan?

Deze behoefte heeft niet te maken met een gebrek aan ondersteuningsmogelijkheden. Deze zijn ruimhartig voorradig en breed geschakeerd. Zo blijkt ook uit de kloeke bijlage van het rapport van Berenschot. Het is dus in ieder geval niet een kwestie van (nog) meer nieuwe mogelijkheden. Waar komt de roep dan wel vandaan?
Berenschot stelt onder meer ‘dat de raad onbekend is met de mogelijkheden voor ondersteuning’. Dat moet en kan dus beter. De griffie(r) kan daarbij helpen door de raad – nog meer – op de mogelijkheden te wijzen en dit vooral blijvend te doen. De kracht zit in de herhaling. Bewustwording en verduidelijking van de mogelijkheden vormen de kern van de boodschap.

Eigen ondersteuning
Onbetwist is dat de raad zelf over zijn eigen ondersteuning gaat. De raad is zelf aan zet. Kijk wat je nodig hebt aan ondersteuning, leg deze vraag ‘klip-en-klaar’ op tafel en wees daar niet terughoudend of bescheiden in.
Hier ligt een mooie uitdading voor de politieke partijen bij de rekrutering. Zoek raadsleden die (durven te) vragen om ondersteuning. Los daarvan spelen de partijen een voorname rol bij het opleiden, begeleiden en ondersteunen van de raadsleden via de partijlijn en eigen instituties.  
De griffie(r) kan de raad begeleiden in de zoektocht naar meer ondersteuning. Zorg voor een goede uitleg van de bestaande mogelijkheden en het brede aanbod, bijvoorbeeld in de vorm van een eigen instrumentenwijzer voor de raad, waarbij het perspectief van het raadslid centraal staat.

Het ministerie van BZK en andere relevante spelers in het veld, onder andere de VNG en Raadslid.nu, hebben de aflopen periode uitgepakt met een uitgebreid en divers ondersteuningsaanbod voor raadsleden. Stimuleer de raad hiervan gebruik te maken, bijvoorbeeld de digitale leeromgeving voor raadsleden.

De inwoners verdienen een robuuste en goed functionerende gemeenteraad

Contactmomenten
Regel formele en informele contactmomenten tussen raadsleden en ambtenaren. Niet alleen in het kader van het vierjaarlijkse inwerkprogramma voor de raad, maar permanent gedurende de zittingsperiode. Sinds de invoering van het dualisme lijkt er iets van een ‘koudwatervrees’ te zijn ontstaan voor onderlinge contacten: een verbod op contact. Ten onrechte. Haal onnodige drempels weg. Van politici en ambtenaren mag je verwachten dat de scheidslijn tussen enerzijds feitelijke informatie en anderzijds meer politiek getinte informatie wordt bewaakt.
Het ondersteunen van raadsleden is overigens niet voorbehouden aan de griffie(r). De raad en alle raadsleden kunnen ook ambtelijke bijstand vragen. Dat is verankerd in de wet en verder uitgewerkt in de verordening op de ambtelijke bijstand.

Financiële ondersteuning
Ook is wettelijk geregeld dat in de raad vertegenwoordigende groeperingen (lees: fracties) recht hebben op financiële ondersteuning. De raad is verplicht daarvoor een verordening vast te stellen. Hier komt de bescheidenheid van de raad voor wat betreft de eigen ondersteuning om de hoek kijken. De ondersteuning wordt sober verordonneerd. Mijn beeld is dat de beschikbare budgetten zelden helemaal worden aangewend.  
De crux van mijn betoog is dat er voldoende ondersteuningsmogelijk-
heden voorhanden zijn en dat het vooral een kwestie is van aanboren, vragen en regelen. De raad is daarbij aan zet. Gun jezelf als raad een passende ondersteuning. Dat doe je niet alleen voor je zelf. Het college en, nog veel belangrijker, de inwoners verdienen een robuuste en goed functionerende raad. Als griffier probeer ik hier een steentje aan bij te dragen door deze boodschap te pas (en soms te onpas) uit de dragen.