In de gemeente Heerde wilden coalitiepartners Gemeentebelang Boerenpartij, CDA en SGP-ChristenUnie een leesbaar coalitieprogramma. Niet alleen leesbaar voor bestuurders, ambtenaren en maatschappelijke partners, maar juist ook voor de inwoners. Onder de titel ‘Samen werken, samen doen’ wil het nieuwe college van Heerde samen met inwoners inhoud geven aan het coalitieakkoord.
En dan is begrijpelijke taal een voorwaarde om iedereen mee te laten doen.
Dus richt men zich in het taalgebruik op de groep inwoners. Want als zij het snappen, snapt de rest van de partijen het ook.
Jaartal
2022Gemeente
Wat betekent duurzaamheid? Of circulaire economie? Of participatie? Termen die te pas en te onpas gebruikt worden. In de maatschappelijke discussie en in talloze overheidsrapporten, -adviezen en -programma’s. Termen waarvan de mensen die ze gebruiken, denken dat iedereen ze snapt. Wat niet zo is.
Er is samen met de formerende partijen gezocht naar de beste manier om een leesbaar stuk te krijgen. Dat betekent een heldere opbouw, duidelijke tussenkoppen, korte zinnen, actieve formuleringen en begrijpelijk taalgebruik.
De heldere opbouw bleek al bij de eerste bespreking een uitdaging te zijn. Want in opbouw moest aangesloten worden bij de begrotingssystematiek die de gemeente hanteert. Om op die manier geld te kunnen koppelen aan ambities en doelstellingen en later daarover eenvoudiger verantwoording te kunnen afleggen. En de opbouw van een begroting is niet meteen de meest logische opbouw voor de gemiddelde inwoner.
Ook de vertaling van termen als bijvoorbeeld participatie en laaggeletterdheid, zorgden voor discussie. Want hoe reageert een raad die participatie een uiterst belangrijk onderwerp vindt, als dat woord welgeteld twee keer genoemd wordt? Ook de vertaling van het woord laaggeletterdheid in de ambitie ‘beter lezen, schrijven en op de computer’ bracht een bijzonder effect aan het licht. Eén van de bestuurders dacht bij deze tussenkop dat het ging om onderwijs aan kinderen; hij was het hele element van taalachterstand bij volwassenen kwijt.
Beter leesbaar of minder leesbaar?
Dus ja, een leesbaar coalitieakkoord schrijven was best een uitdaging. Want leesbaar voor inwoners bleek opeens minder leesbaar voor bestuur en ambtenaren. Toch zijn de coalitiepartijen in Heerde het erover eens: begrijpelijke teksten zijn essentieel om de afstand tussen het lokale bestuur en haar inwoners te verkleinen.
Voor de meeste jargonwoorden was een omschrijving nodig. Zoals voor circulaire economie: gebruikte materialen verwerken tot nieuwe producten. En daar als bedrijf winst mee kunnen maken.