Gemeente Stede Broec heeft de uitvoering sociaal domein ondergebracht bij welzijnsorganisatie Ons. Met ambities: van zorg naar preventie.

Jaartal

2024

Gemeente

Voor deze verschuiving ‘naar voren’ is veel publiek geld uitgetrokken maar
het scheelt ook veel uitgaven in de tweede lijn.
In de praktijk zien medewerkers en inwoners de voordelen. Met de instrumenten van 4vitae is die (zachte) waarde zichtbaar gemaakt.
Door tijdens de uitvoering te narratief te evalueren is zichtbaar gemaakt dat met 4.5. ton investeren in de eerste lijns preventie je normaliseert, socialiseert, kwaliteit van leven vergroot én daarbij 1.8 miljoen op de tweede lijn bespaart.
Focus op positieve gezondheid versus medicaliseren, meedoen in de samenleving versus exclusie en beschikken over voldoende netwerk versus gebrek daaraan. Impact die zichtbaar wordt gemaakt. In plaats van tevredenheids-metingen, delen (vertellen) én onderzoeken (duiden) inwoners én medewerkers hun eigen ervaringen.
Hierdoor ontstaat een compleet beeld van de koude en warme aspecten van de dienstverlening. Bruikbaar voor interne én externe evaluatie, besturing en verantwoording.

Succesvol

  • Interne leeropbrengsten – Inwoners en medewerkers geven aan dat er sprake is van normaliseren, socialiseren
    en kwaliteit van leven. Verrassing voor alle betrokkenen was dat het begrijpen van de uitzonderingen
    (terugverwijzingen naar tweede lijn) het sterkste leereffect én onderling vertrouwen geeft
  • Geleverd resultaat – Een integrale evaluatie van maatschappelijke-financiële verbanden. Dit geeft zowel Ons Stede Broec als de gemeente(raad) zicht waardoor integraal besturen en beslissen mogelijk wordt.
  • Verwachting doelgroepen – Medewerkers, directie en gemeente wilden zicht op de (zachte, warme) maatschappelijke effecten. Dat die effecten (ook bij de lage aantallen) als patronen zichtbaar / bestuurbaar en verantwoordbaar zijn geworden was boven verwachting.
  • Complexiteit van de context – “Meten is weten” terwijl wetenschappelijk bekend is dat maatschappelijke effecten niet zinvol meetbaar zijn. De context voor deze benadering zit daarom vol voetangels en klemmen. Die zijn omzeild door klein maar doortastend te beginnen en zeer open communiceren met - en betrekken van - alle belanghebbenden.

Waardevol

  • Publieke waardering – De scope van deze toepassing is breed: cliënten en medewerkers, wethouders en gemeenteraad. De waardering van de gemeenteraad (als vertegenwoordigers van de inwoners) groot. Als hamerstuk is in december besloten deze werkwijze uit te breiden.
  • Grip én zicht – Op deze wijze heeft de raad een instrument in handen om met een maximale focus op de maatschappelijke doelen en de verschuiving van zorg naar preventie zicht te houden op de uitgaven én maatschappelijk impact.
  • Inclusiviteit – De digitale vertelkamer is gesteld in B1 taal. Daarnaast kunnen cliënten hulp krijgen van medewerkers om hun ervaring te delen, dit is in enkele gevallen ook gebeurt. De gebruikte tools ondersteunen de internationale WACG eisen voor digitale toegankelijkheid. Andere toegankelijkheidseisen vormen onderdeel van het takenpakket van medewerkers. Met uitzondering van “dakloosheid” zijn geen belemmeringen op dit gebied opgetreden.
  • Personalisatie en gebruiksvriendelijkheid – De vertelkamer wordt geconfigureerd voor iedere gemeente/sociaal team om de herkenbaarheid te vergroten. Denk aan foto’s, logo’s enzovoort. Zie verder inclusiviteit.

Herbruikbaar

De centrale unieke delen van dit traject (vertelkamer, patroonevaluatie en rapportage) bestaan uit technische modules die zijn gedocumenteerd door 4vitae. Nieuw in deze casus was het aanhaken van financiële / koude data. Omdat die systemen in iedere gemeente anders zijn ingericht vergt het altijd enige inspanning om die connectie aan te leggen.
Overigens zijn vertelkamer, patroonevaluatie en rapportage al hergebruikte componenten omdat al sinds 2014 evaluaties zijn uitgevoerd in o.a Holland Rijnland, Weert -Leudal, FoodValley, Enschede en Soest. 
Momenteel wordt een traject opgestart in Culemborg. De herbruikbaarheid is dus al aangetoond. Echter, de naadloze integratie met de financiële kant maakt deze casus echt uniek.

Winnen

Deze casus is wereldwijd het eerste voorbeeld van een in-proces (dus tijdens de uitvoering) narratief-financiële evaluatie van eerstelijns zorg die zicht geeft op de relaties tussen maatschappelijke/menselijke impact én kosten bij preventief werken.
Deze maakt het voor gemeenten mogelijk om tegelijkertijd grip te krijgen op de warme (morele) én koude (financiële) aspecten van de broodnodige transformatie naar preventievere en goedkopere hulp, zorg en ondersteuning.
Gezien de aankomende budgetkortingen een must in het sociaal domein.
 

Toelichting datum eind

Het hele concept is continue opgezet. In december 2023 is de raad akkoord zal
gaan met voortzetting gedurende 2 jaar. Hierin gaan we: • Door met het evalueren van de eerste lijn. 

  • De evaluatie uitbreiden naar overige dienstverlening: welzijn, mantelzorgondersteuning, respijtzorg, enzovoort. 
  • evalueren van de zorg voortzetten in de tweedelijn. 
  • Het vergroten van het gebruik van de continue evaluatie - benadering voor (a) het besturen van de organisatie en (b) periodiek overleg met de gemeente en de regio over het eventueel bijstellen van beleid.

Dit praktijkvoorbeeld was een van de inzendingen voor de #GemeenteDelers2024.