Het is van belang is om goed zicht te hebben op de gemeentelijke ambities en maatschappelijke opgaven. Wat zijn de vraagstukken en (politieke) prioriteiten die je met de Omgevingswet kunt aanpakken, versnellen, doorbreken?
Bijvoorbeeld gebieds(her)ontwikkeling, aanpak leegstand, of het realiseren van een klimaatneutrale stad. Het kan ook gaan om organisatievernieuwing, innovatie van de dienstverlening of gebiedsgericht werken.
Door te redeneren vanuit gemeentelijke vraagstukken, is het invoeren van de Omgevingswet niet een opgave op zich. De Omgevingswet is een instrument om opgaven aan te pakken. Om dat te kunnen doen, moet je weten wat je ambitie is.
Wat en wie?
Daarbij is de centrale vraag:
“In hoeverre wil je gebruik maken van de ruimte die de Omgevingswet biedt om vraagstukken op het fysieke domein op een andere manier aan te pakken?”
De bedoeling van de Omgevingswet is meer ruimte te bieden voor initiatieven van burgers, ondernemers en van de overheid zelf. De Omgevingswet maakt het mogelijk de verantwoordelijkheden van de gemeente en de gemeenschap anders verdelen. Hoeveel ruimte wil je initiatiefnemers geven? Wat wil de gemeente bepalen?
Ambitiebepaling
Ambitiebepaling doe je in gesprek met college, raad en ambtelijke organisatie. Daarbij zijn de volgende vragen aan de orde:
- Hoe kijk je naar de verhouding overheid – samenleving?
- Hoe kijk je naar de verhouding overheid – markt?
- Wat zijn de eisen aan de dienstverlening aan burgers en ondernemers?
- Wat betekent dat voor je rolopvatting als overheid?
- Wat zijn je grootste maatschappelijke opgaven op het fysieke domein?
- Wat zijn je belangrijkste politieke en organisatorische prioriteiten?
- Wat zijn de kernkwaliteiten in de fysieke leefomgeving die je per se wilt beschermen?
Dit gesprek kun je ook voeren samen met buurgemeenten, aangezien maatschappelijke opgaven op het fysiek domein vaak de gemeentegrenzen overschrijden.
Basis leggen voor Omgevingsvisie
Een voordeel is dat dit een basis legt voor omgevingsvisies die op elkaar aansluiten. Samenwerking tussen overheden is sowieso nodig om de wet goed te kunnen uitvoeren. Het is raadzaam bij het gesprek over ambities ook uitvoeringsorganisaties en maatschappelijke partners te betrekken.
Inzicht krijgen
Deze gesprekken geven zicht op de lokale opgaven, geografische gebieden en beleidsthema’s en hoeveel ruimte je daarop wilt geven. Wat wil je loslaten en waar wil je regie op houden? De ambitie moet worden vertaald in participatiebeleid, een visie op gebiedsontwikkeling en een visie op dienstverlening.
Wanneer en waarom?
Idealiter bepaal je de ambitie bij de start van de invoeringsproces en vloeit daaruit voort hoe je de Omgevingswet gaat uitwerken en toepassen.
Deze stap kunt u ook zetten als je al een eind op weg bent. Dan kan de ambitie aanleiding zijn het invoeringsproces opnieuw te richten of te herijken.
Meer informatie
- Financieël Dialoogmodel
De VNG heeft verscheidene samenwerkende gemeenten ondersteund bij de ambitiebepaling door de gesprekken met raden, colleges en ambtelijke organisaties – al dan niet samen met externe partners – te begeleiden. - Omgevingswet voor Raadsleden
De VNG ondersteunt gemeenten specifiek bij het gesprek met raad over de Omgevingswet.