Laatst bijgewerkt: 28 juli 2025

Gemeenten kunnen op lokaal niveau vooral iets doen aan regeldruk op 2 belangrijke punten: het verbeteren van de ondernemersdienstverlening en het versimpelen van vergunningsprocedures. Dat blijkt uit de uitvraag van het Panel Economie ‘Welke regels zijn overbodig of juist nodig als het gaat om regeldrukreductie?’ Gemeenten geven verder aan dat de meeste regels afkomstig zijn van hogere overheden. Dat maakt het voor gemeenten lastig om deze regels zelfstandig af te schaffen of aan te passen.

Dienstverlening

Er is brede behoefte aan snellere, duidelijkere en klantgerichtere dienstverlening. Een veelgenoemde suggestie is om meer ruimte te bieden voor persoonlijke toepassing van bovengemeentelijke regels. Daarbij speelt ook mee wie binnen de gemeente de regels toepast: de houding en interpretatie van ambtenaren kan veel verschil maken. Het inrichten van een maatwerkteam wordt genoemd als mogelijke oplossing. Zo’n team kan actief het gesprek aangaan met ondernemers, meedenken en hen helpen navigeren door complexe regelgeving.

Vergunningsprocedures

Vooral vergunningsprocedures worden door ondernemers ervaren als een van de grootste belemmeringen. Deze worden omschreven als traag, omslachtig en onduidelijk. Om knelpunten te verlichten worden verschillende verbeterideeën aangedragen, zoals het bundelen van vergunningsprocedures en het transparanter maken van het proces, bijvoorbeeld door een ‘track & trace’-systeem voor vergunningaanvragen.

Landelijke regels

De antwoorden op de vraag welke landelijke regels zouden moeten worden afgeschaft/ versimpeld worden, lopen uiteen, maar enkele terugkerende thema’s zijn:

  • Belemmeringen voor circulaire ontwikkelingen

    • Trage invoering van stimulerende regels voor secundaire grondstoffen.
    • Belasting op primaire grondstoffen en verplicht bijmengen secundair materiaal wordt nog niet snel genoeg ingevoerd.
    • Uitstel van CO₂-uitstootrechten (2 jaar) werkt remmend.

     

  • Netcongestie  

    • Prioriteringsregels van overheid geven voorrang aan woningbouw boven bedrijvigheid.
       
  • Vergunningsprocedures voor ruimtelijke projecten

    • Te veel bezwaar- en proceduremogelijkheden voor individuen; dit belemmert collectieve projecten.
    • Vergunningstrajecten worden onnodig vertraagd, o.a. door stikstofregels.
       
  • Fiscale en milieuregels in land- en tuinbouw

    • Complexe en specifieke regelgeving zorgt voor veel administratieve lasten.
       
  • Verbetering overheidsdienstverlening

    • Regelingen zijn nu te vaak gericht op een kleine groep.
    • Snellere, integrale en toegankelijke behandeling van regelingen.

Verder wordt genoemd dat regelingen voor duurzame transities vaak niet goed toegankelijk zijn voor het mkb. Hoewel er subsidies en regelingen bestaan, zijn de voorwaarden vaak zo complex en is de verantwoording zo zwaar, dat kleine ondernemers afhaken of dure, externe hulp nodig hebben. Ook wordt regelverwarring genoemd, doordat lokale, regionale en landelijke regels niet goed op elkaar afgestemd zijn. Een integrale aanpak vanuit de overheid is dan ook dringend gewenst. Daarnaast is het vergunningensysteem zelf een remmende factor, met trage procedures, strikte risicoanalyses en veel tegenwerking vanuit de omgeving (NIMBY-gedrag). 

Dit alles vertraagt duurzame initiatieven van ondernemers aanzienlijk. Om ondernemers beter te ondersteunen bij hun rol in de transitie, worden verschillende oplossingen aangedragen:

  • Creëer bewustzijn bij bestuurders en managementteams over de noodzaak van regeldrukreductie en zorg dat hiervoor middelen beschikbaar zijn.
  • Vereenvoudig regelingen door minder strikte voorwaarden en eenvoudigere verantwoording.
  • Vergroot de participatie van ondernemers in de beleidscyclus, stimuleer vraaggestuurde dienstverlening en regionale samenwerking.

Meer informatie

Download de uitgebreide analyse van de uitvraag (pdf, 153 kB)