Belang vrijetijdseconomie voor gemeenten

De vrijetijdseconomie is voor gemeenten belangrijk omdat deze bijdraagt aan het welzijn en de welvaart van inwoners. Daarvoor moet de economische, sociaal-maatschappelijke en ecologische impact van toerisme en recreatie met elkaar in balans zijn. Vanuit het VNG-panel Economie beantwoordden 30 gemeenten vragen over knelpunten, kansen en aanbevelingen op het gebied van recreatie en toerisme. De uitkomsten worden onder meer gebruikt voor de VNG-inzet in de Landelijke Raad voor Recreatie en Toerisme (LRRT). Lees de uitgebreide analyse (pdf, 91 kB). De belangrijkste uitkomsten vindt u hieronder.

Knelpunten

• Gemeenten signaleren een tekort aan accommodaties door het oneigenlijk gebruik van vakantiewoningen als 2e woningen. 
• Het openbaar vervoer schiet vaak tekort in toeristische regio’s.
• Beleid mist vaak een langetermijnvisie en samenhang. 
• De toenemende druk van toerisme bedreigt natuur en landschap.
• Seizoensgebonden bezoek zorgt voor piekdrukte in het hoogseizoen en onderbenutting in het laagseizoen.

Kansen

• Toerisme en recreatie laten bijdragen aan bredere maatschappelijke doelen zoals welzijn, sociale cohesie en duurzaamheid.
• De koppeling van erfgoed aan recreatie, waardoor meer aandacht komt voor historische bezienswaardigheden.  
• Investeren in natuurinclusieve en duurzame initiatieven kan zowel het milieu beschermen als het imago van regio’s verbeteren. 
• Datagedreven beleidsontwikkeling om toerisme beter te spreiden in het land en over de seizoenen.
• De mogelijkheid om via internationale treinverbindingen bezoekers naar minder bekende regio’s in Nederland te trekken.

Aanbevelingen

Gemeenten kunnen de vrijetijdssector benutten om de kwaliteit van leven van inwoners te vergroten. Dit kan door recreatie en toerisme te verbinden met cultuur, erfgoed, milieu, mobiliteit, economische en ruimtelijke ontwikkelingen. Met gerichte investeringen, een integrale visie en samenwerking op alle niveaus kan de sector een volwaardige pijler onder de Nederlandse samenleving worden. De tijd is rijp voor een gezamenlijke aanpak die niet alleen economische groei stimuleert, maar ook bijdraagt aan de kwaliteit van leven in Nederland. 

Door gemeenten bepleite actiepunten

• Een gecoördineerde landelijke aanpak, waaronder een nationale marketingcampagne.
• Harmonisatie van regelgeving en de mogelijkheid van flexibele bestemmingsplannen voor toeristische accommodatie, onder meer om het oneigenlijk gebruik van vakantiewoningen tegen te gaan.
• Betere aansluiting tussen onderwijs en de sector en bijscholing om personeelstekorten te verminderen.
• Een integrale aanpak van mobiliteit kan de bereikbaarheid van toeristische bestemmingen verbeteren. 
• Het onderscheid tussen woon-werkverkeer en vrijetijdsmobiliteit moet verdwijnen om infrastructuur efficiënter te benutten.
• De oprichting van een nationaal data- en kenniscentrum voor toerisme, zodat beleid beter onderbouwd kan worden met betrouwbare en vergelijkbare data, en gemeenten effectiever kunnen inspelen op trends en ontwikkelingen. 
• Meer middelen en beleidsruimte zijn nodig om de vrijetijdseconomie toekomstbestendig te maken.
• Meer samenwerken vanuit de VNG.