Opzeggen

Opzegging van duurovereenkomsten die voor onbepaalde tijd zijn aangegaan, is in beginsel mogelijk, ongeacht of wet en overeenkomst voorzien in een regeling van de opzegging. De eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien:

• een voldoende zwaarwegende grond voor de opzegging bestaat, of
• een bepaalde opzegtermijn in acht wordt genomen, of
• de opzegging gepaard gaat met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding

Zie het arrest De Ronde Venen/Stedin van de Hoge Raad (HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ9854).

Ook als een voor onbepaalde tijd gesloten duurovereenkomst (die niet voorziet in een regeling van de opzegging) naar de bedoeling van partijen niet-opzegbaar is, kan de wederpartij van degene die zich op de niet-opzegbaarheid beroept onder omstandigheden daartegen een beroep doen op de artikelen 6:248 lid 2 BW en 6:258 BW (HR 15 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:660).

Omgekeerd, als een overeenkomst wel voorziet in een regeling van de opzegging, kunnen de eisen van redelijkheid en billijkheid in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst in bepaalde gevallen opzegging, opzegging zonder zwaarwegende grond, opzegging op een bepaald moment, of opzegging zonder aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding juist verhinderen (HR 10 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1134).

Opzeggen duurovereenkomsten met netbeheerders

Veel gemeenten hebben te maken met in het verleden met netbeheerders afgesloten overeenkomsten. In deze overeenkomsten is vaak geregeld:

• dat de netbeheerder kabels en leidingen in gemeentegrond heeft
• dat de netbeheerder daarvoor geen vergoeding aan de gemeente is verschuldigd
• en dat bij verlegging op verzoek van de gemeente, de gemeente de verlegkosten volledig vergoedt

Er zijn gemeenten die duurovereenkomsten hebben opgezegd, meestal met het oog op het invoeren van een publiekrechtelijke regeling (zoals een precarioverordening en/of een leidingenverordening met daarin een nadeelcompensatieregeling voor verlegkosten). Een aantal gemeenten is na een dergelijke opzegging in een rechtszaak verwikkeld geraakt, omdat de netbeheerder wil vasthouden aan de overeenkomst. De rechter bekijkt eerst of de overeenkomst opgezegd kan worden. Daarna beoordeelt de rechter of er een zwaarwegende grond voor opzegging nodig is en zo ja, of die grond aanwezig is. Verder kijkt de rechter nog naar de opzegtermijn (is die redelijk?) en of er aanleiding is tot betalen van schadevergoeding door de opzeggende gemeente.

Let op

Op 1 juli 2017 is de wet in werking getreden  tot afschaffing van de precariobelasting op nutsnetwerken. Gemeenten kunnen daarom per 1 juli 2017 geen precariobelasting meer heffen over netwerken die nutsbedrijven in, op of boven gemeentegrond exploiteren. Gemeenten die op 10 februari 2016 in hun belastingverordening een tarief hadden voor nutsnetwerken, mogen uiterlijk tot 1 januari 2022 nog precariobelasting op nutsnetwerken blijven heffen.

Jurisprudentie

• VNG Jurisprudentie Databank: In deze databank vindt u uitspraken over het opzeggen door gemeenten van duurovereenkomsten / duurovereenkomsten met netbeheerders

Zie ook

• Het onderwerp Overeenkomsten voor nieuws en overige informatie rond overeenkomsten