Met deze ambitie werken inwoners, ondernemers, verenigingen, organisaties en gemeente aan plannen en opgaven. Iedereen zo vroeg mogelijk betrekken bij processen over de eigen woon- en leefomgeving en helder zijn in rollen, is het doel.
De gemeente deed en doet al aan participatie. Maar zij schreven niet op hoe ze dat doen en wat ze belangrijk vinden. Met het werkboek participatie Samen Doen bieden ze houvast. Het werkboek ondersteunt en inspireert bij participatie. Het vertelt over uitgangspunten, geeft toelichting, uitleg en tips. Het beschrijft werkprocessen en levert formats. Het biedt instrumenten en werkvormen. Juist omdat participatie gaat over samenwerken is een werkboek gemaakt voor initiatiefnemers van buiten en voor medewerkers van de gemeente. Het maken van het werkboek hebben ze benut om medewerkers anders te leren kijken naar plannen en opgaven. Van ‘werken vóór’ naar ‘werken vóór en mét’ inwoners.

Medewerkers en een gemêleerde groep van inwoners hebben meegedacht over het werkboek Samen Doen: actieve inwoners, leden dorpsbelangen, ondernemers, bestuurder accommodatie, aannemer, architecten en een buurtwerker. ‘Ingewikkeld en moeilijk geschreven’, was de feedback op het concept. En ook: ‘goed dat de gemeente zich kwetsbaar opstelt en ons laat meebepalen’. Het hielp om een beter werkboek te maken. En het geeft het belang van gelijkwaardigheid in samenwerken aan.
Het werkboek is digitaal en gedrukt beschikbaar. Illustraties, schema’s, passende kleuren, grote letters, voldoende witruimte en foto’s maken het werkboek toegankelijk en aantrekkelijk. Het werkboek is niet dé oplossing voor goede participatie. Dan is meer nodig: betrokkenen vanaf de start betrekken, andere werkprocessen, andere vaardigheden, andere mindset. Maar het werkboek kan helpen bij goede participatie. Om als samenleving en gemeente tot een goede afweging van belangen te komen.

De samenleving verandert. Steeds sneller. Wensen, mogelijkheden en oplossingen veranderen: digitalisering, globalisering, individualisering, demografische ontwikkelingen, duurzaamheid, technologie. De wereld is steeds minder maakbaar en beheersbaar. In de huidige netwerksamenleving nemen inwoners, bedrijven en organisaties steeds vaker initiatief en organiseren zichzelf. Speelveld en rol van de gemeente veranderen voortdurend. Naast initiatiefnemer is de gemeente steeds vaker partner of is faciliteren hun rol. De manier waarop Gemeente de laatste jaren samen met inwoners, bedrijven en organisaties ervaring hebben opgedaan met participatie, past in deze ontwikkeling. En het kan ook anders. Het werkboek geeft ruimte om met gezond verstand te bepalen wat het beste bijdraagt.

Dit praktijkvoorbeeld was een van de inzendingen voor de #GemeenteDelers2023.