Toelichting en stand van zaken ten aanzien van de STOP-standaard en parallel wijzigen

• De STOP-TPOD standaard beschrijft het protocol (de ‘bouwtekening’) voor aanleveren van (wijzigings-) besluiten aangaande omgevingsdocumenten aan de Landelijke Voorziening
• Op basis hiervan is de Landelijke Voorziening ingericht en bouwen de softwareleveranciers (marktpartijen) de plansoftware waarmee gemeenten het omgevingsplan kunnen opstellen en wijzigen. 
• Zowel de landelijke voorziening als de leveranciers van plansoftware leveren regelmatig nieuwe functies op, binnen de kaders van de huidige STOP-standaard. Er is dus geen sprake van een bevroren situatie of stilstand in de software totdat een volgende versie van de standaard geïmplementeerd wordt.
• De huidige versie van de STOP-standaard (STOP1.3) biedt geen blokkade voor het parallel kunnen voorbereiden van wijzigingsbesluiten. 
• Om parallel wijzigen mogelijk te maken zijn functies nodig in de lokale plansoftware. Alle softwareleveranciers werken hieraan met hoge prioriteit; enkele leveranciers hebben de eerste functies reeds gereed. De eerste toepassingen van (eenvoudige) vormen van parallel wijzigen zijn er al. Verder zien we deze maanden belangrijke nieuwe functies op dit vlak beschikbaar komen. 
• STOP1.3 brengt wel enkele beperkingen met zich mee voor het publicatieproces:
  • het is niet mogelijk om meer besluiten op dezelfde datum in werking te laten treden (‘gelijktijdige inwerkingtreding’)
  • het is niet mogelijk om een besluit in werking te laten treden voor een reeds eerder genomen besluit (‘inhaalbesluit’).
• Deze beperkingen hebben echter geen betrekking op het parallel voorbereiden van wijzigingsbesluiten; parallel voorbereide wijzigingen kunnen op navolgende dagen in werking treden. 
• De genoemde beperkingen zijn niet blokkerend voor de gemeentelijke processen.
• STOP1.4 zal de voorgenoemde beperkingen wegnemen; de implementatie van deze standaard zal stapsgewijs de komende jaren plaatsvinden. Dit vraagt aanvullende ontwikkeling in zowel de landelijke voorziening als in de lokale plansoftware.

Hoe verder

• Parallel wijzigen is van groot belang voor gemeenten om het omgevingsplan te kunnen opbouwen en wijzigen.
• Voor gemeenten is parallel wijzigen omgeven met vragen en zorgen, over zowel het tempo waarin de benodigde functies beschikbaar komen als over de wijze waarop parallel wijzigen juridisch en praktisch kan worden vormgegeven. Dat is onvermijdelijk bij een ingrijpende wijziging van werkwijzen en ‘juridische techniek’ zoals bij de Omgevingswet. Deze zorgen zijn besproken in de sessie waarnaar is verwezen in de genoemde discussie op LinkedIn. Naar onze huidige inzichten zijn deze problemen oplosbaar. We blijven het belang van dit onderwerp benadrukken in onze overleggen met stelselpartners en softwareleveranciers. 
• Ondertussen kunnen gemeenten stappen zetten in de opbouw van het omgevingsplan, zoals een groeiend aantal gemeenten ook al in de praktijk laat zien.
• VNG begeleidt gemeenten die de nieuwe functies voor parallel wijzigen willen beproeven en die willen evalueren in hoeverre deze voldoen voor de gemeentelijke behoeften; 
• Bij dit alles staat voor VNG voorop dat gemeentelijke processen (in het bijzonder gebiedsontwikkeling) volledig doorgang moeten kunnen vinden in de periode van de transitie naar het nieuwe omgevingsplan. De komende maanden zullen we in nauwe samenwerking met gemeenten evalueren in hoeverre de ontwikkelingen op het gebied van parallel wijzigen deze processen voldoende faciliteren. Op basis van de resultaten daarvan zullen we, eveneens met gemeenten en interbestuurlijke partners, de koers ten aanzien van de nu beschikbare tijdelijke maatregelen bepalen.