vrijdag 22 september 2023

Nog niet gestart met testen van het DSO? Het is nog niet te laat. Aan de vooravond van de inwerkingtreding van de Omgevingswet kunt u als bevoegd gezag nog altijd uw voordeel ermee doen. 

Dit is het moment om de processen en software in te richten, om fouten te maken, problemen te ontdekken en oplossingen te implementeren. Gemeente Pijnacker-Nootdorp onderstreept dit. Deze gemeente maakte afgelopen zomer een vliegende start met drie testdagen per week. Peter Zandijk, Regelanalist Omgevingswet: ‘We hebben er in korte tijd zo enorm veel uitgehaald.’

Hoewel de relatief late start geen bewuste keuze was, pakte het wel goed uit. ‘We hadden er simpelweg geen weet van dat het testen ook op deze manier kon’, verklaart Zandijk. ‘Maar de zomerperiode bleek voor ons ideaal om er volle bak in te gaan met drie testdagen per week.’ Zoals bij IKT-testen gebruikelijk is, werd de gemeente aan de hand genomen door VNG DSO specialisten. ‘Samen liepen we alle zaken af die we inmiddels zouden moeten kunnen. En werkte er iets niet, dan werd dit meteen genoteerd en gerapporteerd bij IPLO, onze softwareleverancier en andere partijen die ermee aan de slag moesten. Heel prettig om zo te worden begeleid en ontzorgd.’

Flexibel testen

De plan-, VTH- en TR-keten kunnen afzonderlijk van elkaar getest worden. Deze flexibiliteit was voor Zandijk en zijn collega’s een uitkomst. ‘Kijk, als je softwarepakketten nog niet zijn ingericht of niemand kan de software bedienen tijdens de testweken, dan heeft het geen zin om mee te doen. Maar je hoeft ook zeker niet te wachten tot de totaalketen er klaar voor is. Je kunt zelf kiezen welke onderdelen je de vuurproef wilt laten ondergaan en welke scenario’s je daarbij wilt doorlopen.’


Je hoeft niet te wachten tot de totaalketen er klaar voor is; je kunt zelf kiezen welke onderdelen je de vuurproef wilt laten ondergaan


Inmiddels heeft de gemeente tests gedraaid met de drie ketens afzonderlijk. De gehele DSO-keten volgt in een later stadium. ‘We hebben er tot nu toe al zoveel profijt van gehad. We hebben er in korte tijd zo enorm veel uitgehaald, allemaal zaken die na de inwerkingtreding zeker een probleem geworden waren. Zo mislukte bijvoorbeeld het genereren van een nieuw wijzigingsbesluit. Er leek iets technisch mis, maar later bleek dat bepaalde geometrieën niet gekoppeld waren aan de gebiedsaanwijzingen. Nu weten we dat we dat eerst moeten checken.’ Ook liep het spaak bij de maatregelen op maat. ‘De gekozen locatie werd wel opgenomen in de PDF, maar niet in het Excelbestand. Terwijl de locatie toch wel het minimale is wat je terug wilt zien.’

Check-check-dubbelcheck

Sommige issues had de gemeente nooit verwacht. ‘Zo werden bij het testen van de TR-keten de plaatjes opeens niet getoond. Hier moet je als gemeente dus ook over nadenken. Weet je waar de plaatjes staan en worden ze vanaf die plek ondersteund door het DSO? Waarmee ik maar wil aangeven: ook als je met bepaalde onderdelen klaar denkt te zijn voor de inwerkingtreding, is het verstandig om dit even te dubbelchecken.’

Ook als je met bepaalde onderdelen klaar denkt te zijn, is het verstandig om dit even te dubbelchecken

Niet alles kon in één keer opgelost worden, bepaalde zaken zijn nog in ontwikkeling. ‘We ontdekten dat raadsleden door een verschil in software een doorgestuurde planpagina niet op dezelfde manier te zien krijgen als wij’, gaat Zandijk verder. ‘Het is goed dit te weten, zodat we daarop in kunnen spelen. We zullen de raadsleden bij de hand moeten nemen met een soort handleiding: wat moet je bekijken, wat is er gewijzigd en waar kun je dit vinden? Hiervoor gaan we op korte termijn schakelen met de griffie, zodat de raad het omgevingsplan juist kan beoordelen.’

Beter goed gepikt...

Ook hoog op de verlanglijst staat de optie om vragenbomen te kunnen importeren van andere gemeenten. Oók als zij andere software gebruiken. ‘Het zou enorm handig zijn om inspirerende voorbeelden van een ander bevoegd gezag te kunnen kopiëren en aanpassen”, legt Zandijk uit. ‘Denk aan een mooie vragenboom bij een buurgemeente. Omdat softwarepakketten onderling niet goed communiceren kan je die vragenboom niet importeren in jouw software. Ik vind het erg belangrijk om te blijven roepen dat dit beter moet. En hoe meer gemeenten hier tegenaan gaan lopen bij IKT, hoe groter de kans dat dit inderdaad mogelijk wordt gemaakt.

Dus ik zou zeggen, meld je aan. Op deze manier gezamenlijk testen is zo flexibel, leerzaam en nuttig. Je kunt echt je voordeel doen met oplossingen van andere gemeenten. Met alle beschikbare scenario’s heeft de VNG een mooi stappenplan gemaakt om alles te doorlopen en te zien of je klaar bent voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. En ja, je loopt onvermijdelijk tegen dingen aan. Maar liever nu, dan in januari.’


Meer informatie