VNG Magazine nummer 8, 7 mei 2021

Auteur: Rutger van den Dikkenberg | Beeld: Hans Roggen

Vanaf 1 januari 2022 worden gemeenten verantwoordelijk voor de inburgering van nieuwkomers. Vijftien Utrechtse gemeenten hebben in een convenant afgesproken gezamenlijk taallessen in te kopen. Wethouder Laura Hoogstraten (GroenLinks) van Zeist licht toe.
 

Laura Hoogstraten

Wat is het doel van dit convenant?
‘Een inburgeraar moet nu nog zijn eigen taallessen inkopen. Daardoor schoten de taalaanbieders als paddenstoelen uit de grond. Maar de lessen zijn van verschillende kwaliteit, en soms worden mensen ook gewoon opgelicht. Inburgeraars lenen vaak 10.000 euro om een inburgeringscursus te kunnen volgen, maar weten hier nog nauwelijks de weg. Hoe kun je dan kwalitatief goede lessen inkopen? De nieuwe Wet inburgering wijzigt dat systeem. Straks worden de taallessen weer een verantwoordelijkheid van gemeenten. In Utrecht hebben we nu met vijftien gemeenten afgesproken die taallessen samen in te kopen. In Zeist hebben we ongeveer honderd inburgeraars per jaar, met verschillen in taalniveau en leerpotentieel. Een hoogopgeleide Syrische vluchteling kun je misschien makkelijker in een taalgroep plaatsen dan een analfabete jonge moeder die vanuit een achtergestelde positie komt. Het wordt heel duur om daar maatwerk voor te leveren. Door samen te werken, maken we volume en kunnen daarmee wel maatwerk leveren.’

Wat is precies afgesproken?
‘De gemeente Utrecht doet namens alle gemeenten de aanbesteding. Die bevat natuurlijk kwaliteitseisen, maar we vinden het ook belangrijk dat de taallessen worden gekoppeld aan de praktijk. Je kunt een taal het beste leren als je die in de praktijk toepast. Wij kijken daarvoor naar een combinatie met werk of vrijwilligerswerk. Dan moet je niet iemand in een lawaaiige fabriek plaatsen, maar op een plek waar hij of zij de taal echt kan toepassen. Koffieschenken in een verzorgingshuis is dan een prachtige start. Een andere eis is dat gezorgd wordt dat mensen actief de taal blijven spreken. We willen ook daarom dat inburgeraars de taal in de praktijk leren. Het gaat er uiteindelijk om dat mensen voldoende basis krijgen, om mee te kunnen doen in Nederland en weten hoe het hier werkt.’

De nieuwe inburgeringswet gaat op 1 januari 2022 in, na twee keer een halfjaar uitstel. Is Zeist er klaar voor?
‘De voorbereidingen liggen goed op schema. Het uitstel gaf ons ruimte om het convenant af te sluiten. Dat was al bijna klaar, nu hebben we er iets meer tijd voor genomen. Zo konden we het ook goed met onze partners bespreken, zoals Vluchtelingenwerk, de wijkteams en de sociale dienst. We gaan nu aan de slag met de aanbesteding zelf. Maar het is goed dat het kabinet nu heeft gezegd dat de wet echt op 1 januari 2022 ingaat, het moest niet langer duren. Er zijn op dit moment genoeg schrijnende gevallen die we willen helpen.’