VNG Magazine nummer 8, 7 mei 2021
Tekst: Rutger van den Dikkenberg
Door de decentralisaties, samenwerking in ketens en digitalisering is de uitvoering bij gemeenten steeds complexer geworden. Om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering van beleid, ontwikkelt VNG Realisatie tal van tools. Op deze pagina’s licht VNG Magazine er vijf uit.
Omgaan met cyberaanvallen
Uw gemeente kampt sinds een paar dagen telkens met korte IT-storingen. De impact op de dienstverlening is nihil, irritant is het wel. Maar wat is er aan de hand?
De Informatiebeveiligingsdienst (IBD) en het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) ontwikkelden een oefenpakket waarin gemeentelijke organisaties leren omgaan met cybercrises. Een belangrijk onderwerp, want de gevolgen kunnen groot zijn – zie de recente aanval op Hof van Twente.
In drie interactieve modules worden cybercrises zo realistisch mogelijk nagebootst. Voor de uitvoering wordt gebruikgemaakt van de bestaande crisisstructuur bij de gemeente én bij de partijen waar die gemeente mee samenwerkt.
De tijdsdruk wordt opgevoerd, medewerkers en klanten worden geraakt omdat de systemen platliggen, politie en justitie schuiven aan in het crisisteam en journalisten bellen met lastige vragen over wat er toch aan de hand is.
Afspraken met zorginstellingen
Het afsluiten van contracten met zorgaanbieders is voor gemeenten geen sinecure. Want welke afspraken neem je daar wel in op, en welke niet?
Om gemeenten te ondersteunen, stelde het Ketenbureau i-Sociaal Domein een afsprakenkaart op. Voor 24 financieel-administratieve afspraken zijn standaarden opgesteld, die helpen keuzes te maken en die de administratieve rompslomp voor gemeenten en aanbieders moeten verminderen. Voor gemeenten is de kaart een hulpmiddel bij het opstellen van contracten. Voor zorgaanbieders biedt de afsprakenkaart een beter inzicht in de contractuele afspraken in een regio.
Monitoring in het sociaal domein
Goede monitoring is belangrijk om de ontwikkelingen in het sociaal domein te volgen, schrijven Movisie en de VNG over de wegwijzer die ze in januari hebben gepubliceerd.
Met monitoring kun je nieuwe ontwikkelingen signaleren, leren van dingen die wel of niet werken en sturen op resultaat. In 2019 bekeken de opstellers hoe gemeenten de monitoring in het sociaal domein aanpakten. Dat leidde al tot een etalage voor voorbeelden en een reeks artikelen, maar nu dus ook tot een wegwijzer. Aan de hand van vijf stappen wordt uitgelegd waarom monitoring handig is en wat de opbrengst kan zijn, maar ook wát er gemonitord kan worden.
Gereedschapskist ICT-inkoop
Gemeentelijke diensten worden steeds digitaler, dus het belang van goede ICT neemt toe, net als het belang van goede, professionele inkoop van diensten en producten.
De GIBIT Toolbox – Gemeentelijke Inkoop Bij IT – bevat uniforme inkoopvoorwaarden voor ICT. De eerste versie stamt uit 2016, maar op 1 april jongstleden trad een nieuwe versie in werking.
Daarin zijn bepalingen over de kwaliteitsnormen, het intellectueel eigendom, de aansprakelijkheid en het toezicht door derden aangepast. De basis van de gereedschapskist wordt gevormd door de overeenkomstengenerator, die gemeenten moet helpen bij het opstellen van overeenkomsten. Aan de hand van een aantal vragen wordt een modelovereenkomst opgesteld, die in lijn is met de inkoopvoorwaarden die zijn vastgelegd in de GIBIT zelf, maar ook ruimte biedt voor maatwerk.
Invoering wetten schuldhulpverlening
Maar liefst vier wetswijzigingen in het schuldendomein komen er op gemeenten af. Een routekaart biedt inzicht in wat er moet gebeuren.
De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening wordt gewijzigd, zodat gemeenten mensen met schulden eerder in het vizier krijgen. Daarnaast krijgen gemeenten adviesrecht bij het schuldenbewind, treedt de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet in werking en komt er een nieuwe wet om het beslag door derden beter te regelen, zodat voorkomen kan worden dat schulden zich blijven opstapelen.
De invoering ervan vergt nogal wat van de lokale overheid. Een Routekaart voor implementatie biedt inzicht in de stappen die gezet moeten worden. De in totaal 21 stappen zijn onderverdeeld in twee fases. Eerst is er de voorbereiding – begin met het opstellen van een coördinator voor het schuldendomein – dan volgt de implementatie: welke tools gebruik je, en hoe moet het beleid aangepast worden, en wat zijn de gevolgen voor de contractafspraken bij taken die uitbesteed zijn?