De online leefwereld kent risico’s, vooral bij kwetsbaren zoals jongeren. Al spelenderwijs kunnen de risico’s omgezet worden naar weerbare kansen en de kinderen, onze toekomst, opleiden tot potentiele cyber helden. 

HackShield
Een kind kan de was doen, of cyber agent worden. Afgelopen voorjaar is de website waar Amsterdamse kinderen zich kunnen aanmelden live gegaan en daarmee is het spel HackShield actief te spelen voor Amsterdamse kinderen van 8 tot 12 jaar.

De speciaal geproduceerde mini-speelfilm waarin politiecommissaris en burgemeester Halsema kinderen oproepen om te spelen en uit te dagen om gehuldigd te worden tot Amsterdamse Junior Cyber Agents heeft zijn vruchten afgeworpen. Gelanceerd per september 2021 bereikte per 8 november al haar eerste mijlpaal van duizend actieve spelers (1.139 om precies te zijn). Uit onderzoek naar de internetveiligheid van jongeren blijkt dat de pandemie vruchtbare bodem biedt voor het verspreiden van desinformatie. Om jongeren weerbaar te maken tegen dit fenomeen is op 9 november een speciaal ontwikkelde quest gelanceerd. Deze quest, ontwikkeld in samenwerking met de Openbare Bibliotheek Amsterdam, speel je met behulp van augmented reality waardoor een kind leert hoe desinformatie herkend kan worden. Vanwege het AR element speel je de quest fysiek in de bibliotheek waardoor kinderen zich bewust blijven van zowel online alsmede offline cyberdreigingen. Door het raadplegen van boeken wordt ook aandacht gegeven aan het gebruiken van juiste bronnen en is tevens een bijdrage aan het thema digitale geletterdheid. 

Jaarlijks is ongeveer 11% van de Amsterdammers slachtoffer van digitale criminaliteit. Vaak gaat het om cyberpesten, oplichting of desinformatie. Het is van belang dat burgers beter weten waarop ze moeten letten en wat ze wel of juist niet moeten doen in de omgang met (on)veilige wachtwoorden, nepnieuws, hacken, phishing, datalekken en veilig internetten. Het bijbrengen van kennis hierover is noodzakelijk, niet alleen in november tijdens de ‘week van de mediawijsheid’ dus waarom daar niet al in een vroeg stadium mee beginnen? HackShield is een spel dat kinderen op een leuke manier bewust maakt van de gevaren welke op internet loeren en de opdrachten in het spel sluiten zoveel mogelijk aan bij de leerstof van de basisschool. Naast dat de quest kinderen online weerbaar maakt, draagt de kennis die zij opdoen ook bij als stimulans tot het voeren van een gesprek met (groot)ouders over dit soms lastige en ontastbare onderwerp. Samen leren we natuurlijk veel meer dan alleen. Na de basistraning zijn ze: Cyber Agent!
Omdat je dit als gemeente niet alleen kan doen is het belangrijk om nauw met publieke en private partners samen te werken. De gemeente heeft de handschoen opgepakt samen met de Openbare Bibliotheek Amsterdam, de politie, het Openbaar Ministerie en HackShield. 

Uit de monitor digitale geletterdheid primair onderwijs 2021 blijkt dat leerlingen maar gematigd scoren (6/10) op het gebied van digitale geletterdheid. Dit is berekend op basis van de gemiddelden van de vier onderdelen: ICT-basisvaardigheden, computational thinking, informatievaardigheden en mediawijsheid. Eén van de speerpunten is dat leerkrachten meer moeten werken met leerlijnen en leerdoelen omtrent digitale geletterdheid. HackShield als spel met specifieke quests die de focus leggen op actuele online dreigingen bieden hier antwoord op. Bibliotheken moeten een digitaliseringslag maken, maar de kennis en duurzame initiatieven ontbreken. HackShield heeft als doeleinde om de game, zonder winstoogmerk, voor zoveel mogelijk kinderen beschikbaar te stellen en daarmee een positieve bijdrage te leveren aan deze ontwikkeling. Voor Amsterdam en de OBA zien we een rol als pioniers weggelegd, om deze interactieve game en bijbehorend lesprogramma aan te kunnen gaan bieden. Deze rol zal uiteraard ook worden erkend. Te zijner tijd is echter de hoop de game, met bijdragen vanuit andere steden en hun bibliotheken, zo breed mogelijk inzetbaar te maken en hiermee zo veel mogelijk kinderen te bereiken. De geleerde lessen, investeringen en uiteraard het spel zelf worden na een proefperiode (gratis) beschikbaar gesteld voor de andere deelnemers van HackShield (incl. bibliotheken en gemeenten).