Succesvol 

Boer aan het roer is succesvol omdat de beweging leidt tot concrete aanpak en oplossingen op het gebied van de opgaven van het landelijk gebied. Zo zijn er allerlei onderzoeken gedaan op gebied van emissie, bodem en water en verdienmodellen, zijn er bodemcursussen georganiseerd en masterclasses gegeven. Gemeente Ede pakte jaren terug de handschoen op en kwam met een vooruitstrevend functiewisselingsbeleid om de ‘verstening’ van het landelijk gebied tegen te gaan. Dit beleid wordt nu breed uitgerold in de regio en er is volop interesse vanuit andere gemeenten in het land. Er is dus een brede beweging op gang gekomen van experimenteren en leren, kennis ontwikkelen en delen zowel in de regio als ook regelmatig daarbuiten. Zo was vorig jaar de bodemtop in Ede en hebben Ede, Waterschap Vallei en Veluwe en een melkveehouder daar verteld over de samenwerking en wat dat oplevert: o.a. meer bodemkennis, betere bodempraktijk, minder emissie.

Waardevol 

De casus brengt stakeholders in het gebied samen in een tijd waarin het voor de landbouw lastig is om toekomstperspectief te zien. Er zijn korte lijnen, en er wordt steeds gezocht naar oplossingen, zowel op het boerenerf als daar omheen. Gemeente Ede organiseerde op 21 februari nog een stikstofoplosconferentie. Ook dit is onderdeel van de zoektocht om de landbouw perspectief te bieden en te werken aan een kwalitatief mooi en gezond landelijk gebied. Het netwerk is zichtbaar, makkelijk toegankelijk en mensen weten het te vinden. Dat blijkt zowel uit de opkomst bij partneroverleggen en stakeholderbijeenkomsten, als ook uit het feit dat regelmatig andere gemeenten en regio’s vragen: Hoe doen jullie dat? Hoe ben je begonnen?

Duurzaam 

Boer aan het Roer zoekt naar een economisch en ecologisch volhoudbare toekomst voor boeren. Boeren kunnen bijdragen aan gezonde bodem, water en lucht, maar dat betekent iets voor hun kosten. Deze moeten ofwel via hun producten ofwel als aparte diensten worden betaald. Daarnaast heeft de ondernemer duidelijk kaders nodig waarbinnen kan worden ondernomen. Boer aan het Roer maakt zich hard hiervoor. Vanuit projecten en pilots wordt onderbouwing geleverd en ook wordt gelobbyd naar het Rijk en de maatschappij waar dat nodig is. Zo wordt nu gewerkt aan bestaansrecht voor de melkveehouderij. Deze sector heeft het zwaar, onder andere vanwege spectaculair gestegen grondprijzen. Tegelijkertijd roept Waterschap Vallei en Veluwe op om in te zetten op de melkveehouderij, omdat grasland geen negatieve effecten heeft op waterkwaliteit. Ook heeft de regio door slimme samenwerking tussen onderzoek, ondernemers en overheden 30% fijnstofemissiereductie georganiseerd.

Herbruikbaar 

Het idee om elkaar als triple helix stakeholders rondom een thema in een regio op te zoeken is zeker herbruikbaar. Het kan klein beginnen, met gesprekken en verkenningen en kleinere projecten. Zo is Ede in 2015 begonnen met een onderzoek naar de situatie in het landelijk gebied en organiseerde zij op 7 plaatsen gesprekken. Voor de landbouw werd ism LTO en gemeente Barneveld en provincie Gelderland een ronde tafel conferentie georganiseerd in 2017 op het landgoed Salentein. In 2018 startte Ede met bodemcursussen, niet alleen voor boeren, maar juist ook voor beleidsmakers van gemeente en andere overheden. Een sector die in transitie is heeft behoefte aan een ‘ondernemend ecosysteem’ om zich heen: dus overheden die zelf ook steeds zoeken naar ‘wat kan wel?’.

Winnen 

In de afgelopen jaren is Ede regelmatig benaderd om uitleg te geven over hoe zij in de regio samenwerkt aan toekomst voor boeren. Als de casus Boer aan het Roer in de regio Foodvalley wint kan dat helpen om onze aanpak breder onder de aandacht te brengen. Deze mooie regionale samenwerking kan een inspiratie zijn voor andere overheden.

Datum start 

01/12/2019

Datum eind

Loopt nog

Dit praktijkvoorbeeld is een van de inzendingen voor de #GemeenteDelers2025.