Verschillende organisaties houden data bij om cijfers en trends in kaart te brengen over de leefstijl en gezondheid van mensen. Hieronder vindt u databronnen, factsheets en informatie terug over wat er bekend is over het alcoholgebruik van mensen in Nederland op zowel landelijk als regionaal niveau.
Cijfers & Nieuws
Verschillende organisaties houden data bij om cijfers en trends in kaart te brengen over de leefstijl en gezondheid van mensen. Hieronder vindt u databronnen, factsheets en informatie terug over wat er bekend is over het alcoholgebruik van mensen in Nederland op zowel landelijk als regionaal niveau.
- Feiten en cijfers
- Factsheet risicovol alcoholgebruik
- Cijfers alcoholgebruik RIVM
- Nieuws over alcoholgebruik
- Alcohol en het coronavirus (COVID-19)
Webinars alcohol: kijk nu terug!
De VNG heeft in samenwerking met Bureau Objectief, NVDI, Trimbos en het ministerie van VWS een reeks webinars over het thema alcohol georganiseerd. In het Nationaal Preventieakkoord zijn verschillende ambities en doelstellingen opgenomen op het alcoholgebruik terug te dringen. Daarnaast is de alcoholwetgeving gewijzigd. In deze reeks webinars is op al deze thema’s ingegaan door de verschillende partijen.
Projecten en Interventies alcohol
In het Nationaal Preventieakkoord wordt het streven om het percentage van het problematisch alcoholgebruik te verminderen uitgesproken. In 2040 zouden minderjarige jongeren en zwangere vrouwen geen alcohol meer moeten drinken en daalt het aantal mensen die teveel drinken van 8,8% naar maximaal 5%. Om dit te bereiken moet er op vele vlakken actie worden ondernomen. Verschillende partijen moeten met elkaar samenwerken om bijvoorbeeld alcoholgebruik onder studenten en jongeren te verminderen en bespreekbaar te maken. De heersende cultuur in sportkantines om alcohol te schenken aan jongeren moet worden veranderd. Om deze doelen te bereiken is de rol en de inzet van gemeenten belangrijk. Op deze pagina vindt u daarom informatie over interventies en projecten die kunnen helpen bij het terugdringen van problematisch alcoholgebruik.
- Projecten problematisch alcoholgebruik ZonMw
- Interventies alcoholmisbruik
- Alcoholinterventies
- Interventie alcoholmisbruik in de sport, zie ook Voorkom Alcoholmisbruik in de Sport 2019-2022
- Ondersteuning alcoholbeleid
Voorbeelden aanpak in gemeenten
Een aantal gemeenten is al aan de slag gegaan met alcoholbeleid. Iedere gemeente is uniek en heeft zijn eigen manier om beleid vorm te geven om tot passende maatregelen te komen. Op deze pagina vindt u een aantal voorbeelden van gemeenten die aan de slag zijn gegaan met het thema alcohol.
- Rotterdam: Blijf helder
- Friesland: De nuchtere Fries
- FrisValley: Omgevingsaanpak alcohol
- Lokale voorbeelden NIX
- Houten: Preventie- en Handhavingsplan alcohol 2020- 2023
- Gooi- en Vechtstreek:
- Meerdere gemeenten zijn aan de slag gegaan met het IJslands Preventiemodel voor het terugdringen van middelengebruik onder jongeren.
Materialen
Verschillende kennisinstituten en organisaties hebben handreikingen, stappenplannen en handige tools ontwikkeld om gemeenten te helpen bij het opstellen van hun alcoholbeleid. Hieronder vindt u een aantal voorbeelden daarvan.
- Trimbos Instituut: Alcohol en sport
- Trimbos Instituut: De (studenten)tijd van je leven!: handreiking voor gemeenten
- 360 graden video voor horeca
- Alcholwet op de VNG-website
- Alcohol en gemeenten Trimbos-instituut
- Lokaal alcoholbeleid
- Wat werkt dossier jongeren en alcohol
- Wat werkt dossier alcoholpreventie en ouderen
- Gezondheidswinstmodel Alcohol
- Handreiking toezicht Alcoholwet
Monitoring
Om te achterhalen of een beleidsaanpak, een interventie of een actie het beoogde effect heeft gehad, is het handig om de beleidsdoelen en effecten te evalueren en te monitoren. Door te evalueren en te monitoren kan er worden nagegaan of beleid aanslaat of juist bijgeschaafd moet worden en op welke manier.
Hier vindt u checklists en stappenplannen bij het monitoren en evalueren:
- Scanner alcoholbeleid Trimbos-instituut
- Loketgezondleven.nl: Monitoren en evalueren
Samenwerkingspartners
Het Nationaal Preventieakkoord is door 70 partijen ondertekend. Een aantal daarvan zet zich specifiek in voor het terugdringen van het problematisch alcoholgebruik. Deze vindt u hieronder.
- Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL)
- GGD GHOR Nederland
- KBO-Brabant
- KBO-PCOB
- Koninklijke Horeca Nederland (KHN)
- Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV)
- Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV)
- MBO Raad
- Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
- MKB-Nederland
- Nederlandse Brouwers
- Nederlandse Vereniging van Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)
- Nederlandse Vereniging voor Drank- en Horecawet Inspecteurs (NVDI)
- Netwerk Organisaties Oudere Migranten (NOOM)
- Ouders & Onderwijs
- PO-Raad
- SlijtersUnie
- Sportbonden/ NOC*NSF
- STAP - Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid
- Stichting Jeugd en Alcohol
- Stichting Positieve Leefstijl
- Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA)
- Vereniging Drankenhandel Nederland (VDN)
- Vereniging Hogescholen (VH)
- Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)
- Vereniging van Samenwerkende Universiteiten (VSNU)
- Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland (VVGN)
- Verslavingskunde Nederland (VKN)
- VNO-NCW
- VO-raad
- Zorgverzekeraars Nederland (ZN)